31, 1. (1 - 399)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Henryk Sienkiewicz "Ogniem i mieczem"spis trecianaliza utworu str. 2tre str. 5pierwotny tytu "Wilcze gniazdo", powie oparta na studiach walkpolsko-kozackich. Drukiem powie ukazaa si wpierw na amachkrakowskiego "Czasu" i warszawskiego "Sowa" od 2 maja 1883 r.do 1 lutego 1884 r., osobno ukazaa si w 1884 r.FabuaPod koniec 1647 r. na poudniowo-wschodnich kresachRzeczypospolitej, tzw. Dzikich Polach, nad rzek Omelniczek,dopywem Dniepru. Uratowanie przez Jana Skrzetuskiego,namiestnika chorgwi husarskiej, ycia Bohdanowi Chmielnickiemu;Pocztek stycznia 1648 r.Poznanie Heleny Kurczewiczwnej, owiadczyny (panna wbrew swojejwoli zarczona zostaa z pukownikiem kozackim Bohunem);Skrzetuski w niewoli Chmielnickiego (zdrada Krzeczowskiego,klska w bitwach pod tymi Wodami i Korsuniem, okruciestwa,jakich dopuszcza si "czer" na Polakach); Tu kluczowa, dlapoznania pogldw historiozoficznych Sienkiewicza, scena rozmowypomidzy Chmielnickim a Skrzetuskim. Chmielnicki prezentuje situ jako mciciel wszystkich strasznych krzywd, jakich Polacydopucili si na Ukrainie. Skrzetuski (porte parole autora) niepodwaa przedstawionych faktw, ale odrzuca jego rozumowanie.Racjom uciskanych przedstawi racje wysze - wzgld na dobrokraju, ktre jego zdaniem domagao si polubownego zaatwieniasporu. Nie ma bowiem takich racji, ktre usprawiedliwiaybyzbrojne wystpienie poddanych przeciw majestatowi pastwa iwadzy. Zemsta Bohuna w Rozogach (morduje opiekunk Heleny i dwujej synw, za dwr podpalaj okoliczni chopi kozaccy mszczcsi za ucisk ze strony Kurcewiczw); Ucieczka Onufrego Zagobyz Helen (przebrani w achmany udaj: rycerz - dziada z lir,Helena - jego maoletniego, niemego przewodnika), pocig; Poklsce korsuskiej ksi Winiowiecki nakazuje wszystkimoddziaom stawi si w ubniach. Umiera krl Wadysaw IV, aregimentarze, sprawujcy tymczasow wadz, domagaj si podjciaukadw (chc drog wzajemnych ustpstw i czciowegozaspokojenia da kozackich zaegna "bratobjcz" walk").Starcie racji politycznych Jeremiego z polityka obozusprawujcego wadz w kraju, to jedna z gwnych osi w akcjiwojennej powieci. Szczegln wymow ma scena porachunkw dumnegomagnata z wasna dusz. Knia wie, e zapdy ukraiskiej "czerni"mona powcign tylko "ogniem i mieczem", ale nie chcewywoywa anarchii. Poddaje si pod wadz regimentarzy. Cijednak, po nieudanych misjach wojewody Kisiela do Chmielnickiego,rwnie opowiadaj si za wojn. Wzicie Baru, Helena pod opiekHopryny (rozkochany Kozak pozostawia dziewczyn w jarze nadWaadynk, nieopodal Raszkowa pod opiek czarownicy i jej sugiCzeremisa); Skrzetuski zgodnie z zaleceniami Winiowieckiegozbiera informacje o wojskach Chmielnickiego, ale przede wszystkimrozsiewa pogoski o zblianiu si ksicia, co dezorientuje"czer" Zagoba w rku Bohuna, pomoc Woodyjowskiego;Popoch w zagroonym Lwowie;Pojedynek Woodyjowskiego z Bohunem (odwag i zrcznoci "mayrycerz" zdobywa sobie przyjaciela w Charampie, rwnie jak i onzakochanym w Anusi Borzobohatej); Krlem Polski zostaje obranyJan Kazimierz.Skrzetuski, doczywszy do eskorty wojewody Kisiela, podajcegow misji pokojowej do Chmielnickiego, jest wiadkiem uroczystegowrczenia buntownikowi buawy hetmaskiej i czerwonej chorgwiz wizerunkiem ora. Chmielnicki nie kryje, e pokj jest tylkochwilowy. Odbicie Heleny, ucieczka (dziki sprytowi RzdzianaWoodyjowski i Zagoba, przebrani za atamanw kozackich uwalniajdziewczyn; od niewoli tatarskiej ratuj ich oddziay dowodzoneprzez Kuszla i Roztworowskiego); Oblenie Zbaraa (dopenienielubw przez Podbipit i bohaterska mier) i przybycieSkrzetuskiego do krla stacjonujcego w Toporowie z wiadomocio obleniu twierdzy; Spotkanie Skrzetuskiego z Helen.W Epilogu: 1651 r. zwyciska bitwa pod Beresteczkiem zakoczonaucieczka chana. Bohun obrany na miejsce Chmielnickiego, wodzemkozackim, umiera w odbudowanych Rozogach. Historia w powieciKozacy na Ukrainie w XVII w. znosili duy ucisk paszczynianyze strony polskich magnatw i monowadcw zwanych "krlewitamikresowymi". W utworze znale mona zaledwie wzmianki o ichsytuacji, niewoli i marzeniach o wolnoci); Wolnociowe deniaKozakw, ich walk wyzwolecz, narodowo-spoeczn podsztandarami Chmielnickiego Sienkiewicz ukazuje jako bunt przeciwprawowitej wadzy i denie do rzezi i rozboju; Walk ukraisko-polsk traktuje jako wojne bratobjcz midzy dziemi jednejojczyzny, wojne domow; Autor jako potomek dawnej szlachty stajepo stronie polskich magnatw oraz solidaryzuje si z szlachtkresow, ktra w obronie magnackich latyfundiw usiowaa ogniemi mieczem gasi suszny bunt uciskanych mas ludu; Solidaryzujesi z "krlewitkami ukraiskimi" i ich postaw ukazuje jakopatriotyczna walk w obronie zagroonego kraju Obraz wojnykozackiej ukazany w powieci wynika z: ( pogldw Sienkiewiczana dzieje XVII w., ( wiadomie przyjtej idei utworu. Sienkiewiczpragn przede wszystkim:( przywrci pamici pokolenia dni wielkoci i chway jegoojczyzny, zdolnej wydwign si z otchani klsk moc swegoora (krtkotrway tryumf wojsk koronnych pod Zbaraem iBeresteczkiem potraktowany jako generalny tryumf susznej sprawynad zem), ( opisujc bunt na Ukrainie daje swoiste ostrzeenieprzed nieszczciem, jakie grozio i grozi moe ojczynie, gdyporachunki spoeczne wezm gr nad zasad narodow, nad dobremRzeczypospolitej jako caoci. Jeremi Winiowiecki: zwany Jarem,ksi, jeden z najwikszych magnatw na Ukrainie i jeden zokrutnych krlewit, ciemiyciel i wyzyskiwacz, uosobieniemagnackiej pychy, prywaty, despotyzmu i warcholstwa. W powieciukazany jako idea rycerza, wodza i polityka: ( szlachetny, (zdolny, "orli umys" ( miay, ( silny, ( niezwyciony, (znakomity wojownik, bohater bez skazy, uwielbiany przezonierzy, ( ojcowski wobec poddanych, ( postrach dlarebeliantw, ( dowiadczony polityk, godny korony (jego syn,Micha Korybut, obrany wadc), ( wszystkie jego bitwy swygrane. Posta nieomal baniowa. Bohdan Chmielnicki: narodowybohater Ukrainy, w powieci ukazany niezgodnie z prawdhistoryczn w sposb bardzo negatywny: ( morderca, ( barbarzyca,( egoista, ( dumny despota, ( chytry, podstpny polityk, (zdrajca sprzymierzajcy si z wrogiem dla osobistych korzyci.Wtek romansowyUczucie Jana Skrzetuskiego i Heleny Kurcewiczwnej ukazanezostao: ( w sposb tradycyjny, prosty( jako romans sensacyjny (mio z przeszkodami, zakconaobecnoci i dziaalnoci rywala oraz urozmaicona licznymiprzygodami); W wtku wystpuj nastpujce elementy:( spotkanie dwojga bohaterw, ktrym od samego pocztku pomylnyukad uniemoliwiaj dziaania rywala, Bohuna, ( rozczenie paryzakochanych wynikajce z obowizkw wobec ojczyzny Skrzetuskiego,( perypetie zwizane z losem Heleny (jej ucieczka z Zagob zRozogw, pobyt w jarze pod opiek Hopryny, uwolnienie), (szczliwe poczenie modych.BohaterowieJan Skrzetuski: posta fikcyjna (rda historyczne podaj tylko,e rycerz o tym imieniu przeprawi si z oblonego Zbaraa dokrla, a potem walczy pod Beresteczkiem). Jego losy stanowi oistnieniu zwizkw przyczynowych w powieci. ( Porucznik,namiestnik wojsk ksicia Jeremiego Winiowieckiego. Ulubienieci stronnik ksicia, uznajcy w nim najwyszy autorytet wojskowyi polityczny. W subie ksicia tumi powstanie kozackieoceniajc je, jako bunt zrewoltowanej czerni przeciwko prawowitejwadzy (rozmowa z Chmielnickim); ( Idea rycerza, chrzecijanina,"niezomny rycerz" dla ktrego suba ojczynie, honor i sawastanowi wartoci cenniejsze nad ycie. W ich to imi powicaycie prywatne, minimalizujc znaczenie wasnych dramatw wobliczu tragedii Rzeczypospolitej; ( Dumny, uczciwy, gbokoreligijny, w imi wiary gotowy pogodzi si ze swym losem. Bohunpukownik kozacki, posta fikcyjna. Uwielbiany przez Kozakw(piewano o nim pieni i opowiadano wrcz nieprawdopodobnehistorie o wyczynach). ( Posta tajemnicza o niejasnejprzeszoci i pochodzeniu, ktrego tajemnicy pilnie strzee;( ukochawszy Helen, ktra nim gardzi, czci j niczym wit isuy Kurcewiczom oczekujc, a dziewczyna odwzajemni uczucie,( Zy i mciwy, przekonawszy si o zdradzie opiekunw Heleny, wporywie szalonej zoci wymordowuje ich; gwatowny i dziki zdolnyjest do najokrutniejszej zbrodni; ( Odwag, walecznoci imstwem budzi szacunek wrogw;( Do koca ycia pozostaje wierny Helenie, odbudowuje z gruzwRozogi i w nich spdza ostatnie lata ycia. Helena: pochodzi zestarego rodu Kurcewiczw, osierocona: matka zmara przy porodzie,ojciec, ksi Wasyl, nalea do stronnikw ksicia MichaaWiniowieckiego (ojca Jeremiego), niesusznie oskarony o zdradsalwowa si ucieczk. Majtek i kilkuletni creczk pozostawipod opiek brata Konstantyna, po mierci ktrego Rozogami rzdzidemoniczna ona. To ona wanie zdecydowaa si powicibratanic, by majtek pozosta w rkach synw. Rzadko zjawia sina kartach powieci, ale to wok niej tocz si najbardziejsensacyjne wydarzenia. ( Osiemnastoletnia dziewczyna jestnieziemsko pikna, budzi wic zarwno szalon mio Bohuna,ktrym pogardza, jak i odwzajemniona Skrzetuskiego; ( Powana,dumna i bez skazy staje si godn narzeczona a pniej on dlapolskiego rycerza;"Ogniem i Mieczem"Rok 1647 by to dziwny rok, w ktrym rozmaite znaki na niebie iziemi zwiastoway jakowe klski i nadzwyczajne zdarzenia.Wspczeni kronikarze wspominaj, i z wiosny szaracza wniesychanej iloci wyroia si z Dzikich Pl i zniszczyazasiewy i trawy, co byo przepowiedni napadw tatarskich. Latemzdarzyo si wielkie zamienie soca, a wkrtce potem kometapojawia si na niebie. W Warszawie widywano te nad miastemmogi i krzy ognisty w obokach; odprawiano wic posty i dawanojamuny, gdy niektrzy twierdzili, e zar... [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl charloteee.keep.pl
Henryk Sienkiewicz "Ogniem i mieczem"spis trecianaliza utworu str. 2tre str. 5pierwotny tytu "Wilcze gniazdo", powie oparta na studiach walkpolsko-kozackich. Drukiem powie ukazaa si wpierw na amachkrakowskiego "Czasu" i warszawskiego "Sowa" od 2 maja 1883 r.do 1 lutego 1884 r., osobno ukazaa si w 1884 r.FabuaPod koniec 1647 r. na poudniowo-wschodnich kresachRzeczypospolitej, tzw. Dzikich Polach, nad rzek Omelniczek,dopywem Dniepru. Uratowanie przez Jana Skrzetuskiego,namiestnika chorgwi husarskiej, ycia Bohdanowi Chmielnickiemu;Pocztek stycznia 1648 r.Poznanie Heleny Kurczewiczwnej, owiadczyny (panna wbrew swojejwoli zarczona zostaa z pukownikiem kozackim Bohunem);Skrzetuski w niewoli Chmielnickiego (zdrada Krzeczowskiego,klska w bitwach pod tymi Wodami i Korsuniem, okruciestwa,jakich dopuszcza si "czer" na Polakach); Tu kluczowa, dlapoznania pogldw historiozoficznych Sienkiewicza, scena rozmowypomidzy Chmielnickim a Skrzetuskim. Chmielnicki prezentuje situ jako mciciel wszystkich strasznych krzywd, jakich Polacydopucili si na Ukrainie. Skrzetuski (porte parole autora) niepodwaa przedstawionych faktw, ale odrzuca jego rozumowanie.Racjom uciskanych przedstawi racje wysze - wzgld na dobrokraju, ktre jego zdaniem domagao si polubownego zaatwieniasporu. Nie ma bowiem takich racji, ktre usprawiedliwiaybyzbrojne wystpienie poddanych przeciw majestatowi pastwa iwadzy. Zemsta Bohuna w Rozogach (morduje opiekunk Heleny i dwujej synw, za dwr podpalaj okoliczni chopi kozaccy mszczcsi za ucisk ze strony Kurcewiczw); Ucieczka Onufrego Zagobyz Helen (przebrani w achmany udaj: rycerz - dziada z lir,Helena - jego maoletniego, niemego przewodnika), pocig; Poklsce korsuskiej ksi Winiowiecki nakazuje wszystkimoddziaom stawi si w ubniach. Umiera krl Wadysaw IV, aregimentarze, sprawujcy tymczasow wadz, domagaj si podjciaukadw (chc drog wzajemnych ustpstw i czciowegozaspokojenia da kozackich zaegna "bratobjcz" walk").Starcie racji politycznych Jeremiego z polityka obozusprawujcego wadz w kraju, to jedna z gwnych osi w akcjiwojennej powieci. Szczegln wymow ma scena porachunkw dumnegomagnata z wasna dusz. Knia wie, e zapdy ukraiskiej "czerni"mona powcign tylko "ogniem i mieczem", ale nie chcewywoywa anarchii. Poddaje si pod wadz regimentarzy. Cijednak, po nieudanych misjach wojewody Kisiela do Chmielnickiego,rwnie opowiadaj si za wojn. Wzicie Baru, Helena pod opiekHopryny (rozkochany Kozak pozostawia dziewczyn w jarze nadWaadynk, nieopodal Raszkowa pod opiek czarownicy i jej sugiCzeremisa); Skrzetuski zgodnie z zaleceniami Winiowieckiegozbiera informacje o wojskach Chmielnickiego, ale przede wszystkimrozsiewa pogoski o zblianiu si ksicia, co dezorientuje"czer" Zagoba w rku Bohuna, pomoc Woodyjowskiego;Popoch w zagroonym Lwowie;Pojedynek Woodyjowskiego z Bohunem (odwag i zrcznoci "mayrycerz" zdobywa sobie przyjaciela w Charampie, rwnie jak i onzakochanym w Anusi Borzobohatej); Krlem Polski zostaje obranyJan Kazimierz.Skrzetuski, doczywszy do eskorty wojewody Kisiela, podajcegow misji pokojowej do Chmielnickiego, jest wiadkiem uroczystegowrczenia buntownikowi buawy hetmaskiej i czerwonej chorgwiz wizerunkiem ora. Chmielnicki nie kryje, e pokj jest tylkochwilowy. Odbicie Heleny, ucieczka (dziki sprytowi RzdzianaWoodyjowski i Zagoba, przebrani za atamanw kozackich uwalniajdziewczyn; od niewoli tatarskiej ratuj ich oddziay dowodzoneprzez Kuszla i Roztworowskiego); Oblenie Zbaraa (dopenienielubw przez Podbipit i bohaterska mier) i przybycieSkrzetuskiego do krla stacjonujcego w Toporowie z wiadomocio obleniu twierdzy; Spotkanie Skrzetuskiego z Helen.W Epilogu: 1651 r. zwyciska bitwa pod Beresteczkiem zakoczonaucieczka chana. Bohun obrany na miejsce Chmielnickiego, wodzemkozackim, umiera w odbudowanych Rozogach. Historia w powieciKozacy na Ukrainie w XVII w. znosili duy ucisk paszczynianyze strony polskich magnatw i monowadcw zwanych "krlewitamikresowymi". W utworze znale mona zaledwie wzmianki o ichsytuacji, niewoli i marzeniach o wolnoci); Wolnociowe deniaKozakw, ich walk wyzwolecz, narodowo-spoeczn podsztandarami Chmielnickiego Sienkiewicz ukazuje jako bunt przeciwprawowitej wadzy i denie do rzezi i rozboju; Walk ukraisko-polsk traktuje jako wojne bratobjcz midzy dziemi jednejojczyzny, wojne domow; Autor jako potomek dawnej szlachty stajepo stronie polskich magnatw oraz solidaryzuje si z szlachtkresow, ktra w obronie magnackich latyfundiw usiowaa ogniemi mieczem gasi suszny bunt uciskanych mas ludu; Solidaryzujesi z "krlewitkami ukraiskimi" i ich postaw ukazuje jakopatriotyczna walk w obronie zagroonego kraju Obraz wojnykozackiej ukazany w powieci wynika z: ( pogldw Sienkiewiczana dzieje XVII w., ( wiadomie przyjtej idei utworu. Sienkiewiczpragn przede wszystkim:( przywrci pamici pokolenia dni wielkoci i chway jegoojczyzny, zdolnej wydwign si z otchani klsk moc swegoora (krtkotrway tryumf wojsk koronnych pod Zbaraem iBeresteczkiem potraktowany jako generalny tryumf susznej sprawynad zem), ( opisujc bunt na Ukrainie daje swoiste ostrzeenieprzed nieszczciem, jakie grozio i grozi moe ojczynie, gdyporachunki spoeczne wezm gr nad zasad narodow, nad dobremRzeczypospolitej jako caoci. Jeremi Winiowiecki: zwany Jarem,ksi, jeden z najwikszych magnatw na Ukrainie i jeden zokrutnych krlewit, ciemiyciel i wyzyskiwacz, uosobieniemagnackiej pychy, prywaty, despotyzmu i warcholstwa. W powieciukazany jako idea rycerza, wodza i polityka: ( szlachetny, (zdolny, "orli umys" ( miay, ( silny, ( niezwyciony, (znakomity wojownik, bohater bez skazy, uwielbiany przezonierzy, ( ojcowski wobec poddanych, ( postrach dlarebeliantw, ( dowiadczony polityk, godny korony (jego syn,Micha Korybut, obrany wadc), ( wszystkie jego bitwy swygrane. Posta nieomal baniowa. Bohdan Chmielnicki: narodowybohater Ukrainy, w powieci ukazany niezgodnie z prawdhistoryczn w sposb bardzo negatywny: ( morderca, ( barbarzyca,( egoista, ( dumny despota, ( chytry, podstpny polityk, (zdrajca sprzymierzajcy si z wrogiem dla osobistych korzyci.Wtek romansowyUczucie Jana Skrzetuskiego i Heleny Kurcewiczwnej ukazanezostao: ( w sposb tradycyjny, prosty( jako romans sensacyjny (mio z przeszkodami, zakconaobecnoci i dziaalnoci rywala oraz urozmaicona licznymiprzygodami); W wtku wystpuj nastpujce elementy:( spotkanie dwojga bohaterw, ktrym od samego pocztku pomylnyukad uniemoliwiaj dziaania rywala, Bohuna, ( rozczenie paryzakochanych wynikajce z obowizkw wobec ojczyzny Skrzetuskiego,( perypetie zwizane z losem Heleny (jej ucieczka z Zagob zRozogw, pobyt w jarze pod opiek Hopryny, uwolnienie), (szczliwe poczenie modych.BohaterowieJan Skrzetuski: posta fikcyjna (rda historyczne podaj tylko,e rycerz o tym imieniu przeprawi si z oblonego Zbaraa dokrla, a potem walczy pod Beresteczkiem). Jego losy stanowi oistnieniu zwizkw przyczynowych w powieci. ( Porucznik,namiestnik wojsk ksicia Jeremiego Winiowieckiego. Ulubienieci stronnik ksicia, uznajcy w nim najwyszy autorytet wojskowyi polityczny. W subie ksicia tumi powstanie kozackieoceniajc je, jako bunt zrewoltowanej czerni przeciwko prawowitejwadzy (rozmowa z Chmielnickim); ( Idea rycerza, chrzecijanina,"niezomny rycerz" dla ktrego suba ojczynie, honor i sawastanowi wartoci cenniejsze nad ycie. W ich to imi powicaycie prywatne, minimalizujc znaczenie wasnych dramatw wobliczu tragedii Rzeczypospolitej; ( Dumny, uczciwy, gbokoreligijny, w imi wiary gotowy pogodzi si ze swym losem. Bohunpukownik kozacki, posta fikcyjna. Uwielbiany przez Kozakw(piewano o nim pieni i opowiadano wrcz nieprawdopodobnehistorie o wyczynach). ( Posta tajemnicza o niejasnejprzeszoci i pochodzeniu, ktrego tajemnicy pilnie strzee;( ukochawszy Helen, ktra nim gardzi, czci j niczym wit isuy Kurcewiczom oczekujc, a dziewczyna odwzajemni uczucie,( Zy i mciwy, przekonawszy si o zdradzie opiekunw Heleny, wporywie szalonej zoci wymordowuje ich; gwatowny i dziki zdolnyjest do najokrutniejszej zbrodni; ( Odwag, walecznoci imstwem budzi szacunek wrogw;( Do koca ycia pozostaje wierny Helenie, odbudowuje z gruzwRozogi i w nich spdza ostatnie lata ycia. Helena: pochodzi zestarego rodu Kurcewiczw, osierocona: matka zmara przy porodzie,ojciec, ksi Wasyl, nalea do stronnikw ksicia MichaaWiniowieckiego (ojca Jeremiego), niesusznie oskarony o zdradsalwowa si ucieczk. Majtek i kilkuletni creczk pozostawipod opiek brata Konstantyna, po mierci ktrego Rozogami rzdzidemoniczna ona. To ona wanie zdecydowaa si powicibratanic, by majtek pozosta w rkach synw. Rzadko zjawia sina kartach powieci, ale to wok niej tocz si najbardziejsensacyjne wydarzenia. ( Osiemnastoletnia dziewczyna jestnieziemsko pikna, budzi wic zarwno szalon mio Bohuna,ktrym pogardza, jak i odwzajemniona Skrzetuskiego; ( Powana,dumna i bez skazy staje si godn narzeczona a pniej on dlapolskiego rycerza;"Ogniem i Mieczem"Rok 1647 by to dziwny rok, w ktrym rozmaite znaki na niebie iziemi zwiastoway jakowe klski i nadzwyczajne zdarzenia.Wspczeni kronikarze wspominaj, i z wiosny szaracza wniesychanej iloci wyroia si z Dzikich Pl i zniszczyazasiewy i trawy, co byo przepowiedni napadw tatarskich. Latemzdarzyo si wielkie zamienie soca, a wkrtce potem kometapojawia si na niebie. W Warszawie widywano te nad miastemmogi i krzy ognisty w obokach; odprawiano wic posty i dawanojamuny, gdy niektrzy twierdzili, e zar... [ Pobierz całość w formacie PDF ]