211, 1. (1 - 399)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
tytu: "Kamienie na szaniec"autor: Aleksander Kamiskitekst wklepa: dunder@kki.net.pl- Redaktor ksiki - Alina Wodmecko- Redaktor techniczny Karol Ryrko- Korektor Jolanta Nowaczyk- ISBN 83-216-0521-4- Printed in CzechoslovakiaSPIS TRECIWSTP - 2Soneczne dni - 15W burzy i we mgle - 24W subie Maego Sabotau - 35Dywersja - 54Pod Arsenaem - 65Celestynw - 75Wielka gra - 84Uwagi - 95NOTA EDYTORSKA - 97* * *WSTP"By w nim i bojowiec, i artysta, i skaut, i wychowawca, a przede wszystkim - Polak, Polak gorcy, ktry - wydawao si - zrs si z polsk ziemi, ktry chodzi jakby w gorczce, cay zasuchany, jak bije gdzie w gbi polskiej ziemi polskie serce" - oto najkrtsza i najtrafniejsza charakterystyka Aleksandra Kamiskiego, autora Kamieni na szaniec. Aleksander Kamiski - twrca ruchu zuchowego w Polsce, wybitny dziaacz harcerski w dwudziestoleciu midzywojennym oraz naukowiec - jest rwnie znakomitym pisarzem. Wszystko, co napisa Aleksander Kamiski: czy to bdzie podrcznik dla instruktorw zuchowych, wspomnienie, opowiadanie czy rozprawa cile naukowa, jest zawsze autentyczne, bo gboko przez autora przeyte i przemylane, i zawsze bardzo uczciwe.Stanisaw Broniewski: Caym yciem. Szare Szeregi w relacji naczelnika. Warszawa 1983, s. 101. Stanisaw Broniewski, "Stefan Orsza", "Witold", "K. Krzemie" (ur. 1915), harcmistrz, ppor. AK, doc. dr hab. ekonomii, we wrzeniu 1939 zaangaowany w Pogotowiu Harcerzy w Warszawie, w Szarych Szeregach od czerwca do wrzenia 1941 komendant Okrgu Poudnie w Chorgwi Warszawskiej, i w "Wawrze",, od 1941 do maja 1943 komendant Chorgwi Warszawskiej i Grup Szturmowych w Warszawie, od maja 1943 do padziernika 1944 naczelnik Szarych Szeregw. Dowdca akcji pod Arsenaem. Autor wielu cennych prac o Szarych Szeregach.Aleksander Kamiski (1903-1978) - zwizany z harcerstwem od roku 1922, komendant Chorgwi Mazowieckiej ZHP, w latach 1933-1939 kierownik Szkoy Instruktorskiej w Nierodzimiu i Grkach Wielkich na lsku Cieszyskim. W latach 1945-1948 wiceprzewodniczcy ZHP, a od 1956 do 1958 przewodniczcy NRH. Od roku 1945 pracownik katedry pedagogiki spoecznej Uniwersytetu dzkiego, a w latach 1962-1973 kierownik tego zakadu. Autor wielu prac z zakresu pedagogiki spoecznej.Kamiski wprawdzie sam podkrela, e nie jest powieciopisarzem, e to, co pisze, jest relacj o wydarzeniach prawdziwych, a przecie doskonale konstruuje fabu, potrafi zawsze utrzyma czytelnika w napiciu, a jego jzyk jest barwny i obrazowy. S w jego dorobku twrczym teksty tak znakomite, jakich nie powstydziby si niejeden pisarz. Narodziny dzielnoci, Antek Cwaniak, Andrzej Makowski, Zoka z Parasol - to tylko kilka tytuw ksiek, ktre zdobyy sobie ju na stae miejsce w polskiej literaturze dla modziey. Wanie to, e wyrastaj z autentycznych zdarze, e opowiadaj o ludziach prawdziwych, stanowi o ich walorach czytelniczych; w tej prawdziwoci: historycznej, psychologicznej i moralnej tkwi istota pisarstwa Aleksandra Kamiskiego. Nie ma w nim faszu i pustobrzmicych sw; autor pozostaje zawsze w zgodzie z tymi, o ktrych pisze, i z samym sob. Takie te s Kamienie na szaniec. Ksika ta -tak bardzo popularna, e ju dla kilku pokole Polakw stanowi lektur obowizkow, wynikajc jednak nie z nakazu szkolnego, lecz z czytelniczego wyboru - ma swoj niezwyk histori. "Rosa" ona, rzec by mona, w autorze, zanim jeszcze zostaa napisana. Kamiski bowiem od pierwszych dni okupacji by wszechstronnie zwizany z konspiracj, jako wsptwrca wielu inicjatyw, ktre w sposb znaczcy wpyny na ksztat ycia podziemnego w okupowanej Warszawie. Przede wszystkim redagowa "Biuletyn Informacyjny", najpoczytniejsze pismo konspiracyjne, wychodzce w Warszawie ju od 5 listopada 1939 roku a do Powstania Warszawskiego, a nastpnie jako dziennik powstaczy do zakoczenia dziaa bojowych w rdmieciu stolicy. Od roku 1941 by szefem Biura Informacji i Propagandy, a take twrc i komendantem Organizacji Maego Sabotau "Wawer".Wawer" mia bardzo cisy zwizek z Szarymi Szeregami. Aleksander Kamiski wykorzysta bowiem w organizowaniu maego sabotau metodyk pracy harcerskiej. Do "Wawra" wic cigny due gromady modziey harcerskiej, pragncej w sposb zorganizowany bra udzia w walce z okupantem; tu wanie spotkali si z "Kamykiem" Tadeusz Zawadzki, Jan Bytnar, Aleksy Dawidowski - pniejsi bohaterowie Kamieni na szaniec. Znakomity pedagog, rozmiowany w idei harcerskiej, szybko zy si z warszawskim rodowiskiem szarosze-regowym i sta si w nim postaci popularn. Modzie znaa go z ksiek i publikacji prasowych, a we wadzach harcerskich byli jego przyjaciele: pierwszy naczelnik Szarych Szeregw: Florian Marciniak, Juliusz Dbrowski, wspautor znanej ksiki Jeden trudny rok, Leszek Domaski (Zeus z Kamieni na szaniec) i inni. Stanisaw Broniewski, drugi po Marcmiaku naczelnik tajnego harcerstwa, w swej relacji o Szarych Szeregach, zatytuowanej Caym yciem pisze, ze wrd modziey szaroszeregowej pocztkowo najpopularniejsza bya ksika Aleksandra Kamiskiego Andrzej Malkowski - lecz modzi pragnli ksiki dla siebie i o sobie, ksiki o harcerskiej konspiracji. Przykada te do jej powstania du wag Florian Marciniak i tak ksik mia napisa Kamiski. Zim 1941/1942 powstaa Wielka gra6 uczca modego czowieka tak y w warunkach niewoli, aby zachowa wewntrzn wolno; zostaa ona uznana za ksik Bojowych Szk. W roku 1942 wyszed spod pira Aleksandra Kamiskiego Przodownik - adresowany do modych druynowych "Zawiszy", ksik dla Grup Szturmowych podyktowao Kamiskiemu ycie. Tame podziemne wadze wojskowe zarzdziy, ju w czasie kolportau Wielkiej gry, konfiskat ksiki, uwaajc, I jest zbyt czytelna w opisywaniu metod konspiracji i w wypadku dostania si w rce wroga moe stanowi zagroenie dla polskiego podziemia.W nocy z 22 na 23 marca 1943 roku gestapo aresztowao Jana Bytnara - Rudego. Harcmistrz Bytnar by hufcowym Hufca Poudnie, dowdc plutonu Grup Szturmowych, podporucznikiem AK. Wiadomo o jego aresztowaniu i szczeglnie okrutnym torturowaniu spowodowaa, e wrd przyjaci Rudego szybko dojrzao postanowienie odbicia kolegi. 26 marca w czasie synnej akcji pod Arsenaem, dowodzonej przez Stanisawa Broniewskiego, wczesnego komendanta chorgwi warszawskiej Szarych Szeregw, uwolniono Jana Bytnara oraz grup innych winiw przewoonych z alei Szucha do wizienia na Pawiaku. Ale "Rudego" nie dao si ju ocali, jego stan - po przeytych na Szucha torturach - by beznadziejny. Zmar 30 marca 1943 roku, w tym samym dniu zakoczy ycie Aleksy Dawidowski - Alek, ranny w brzuch podczas odbijania Rudego; 2 kwietnia zmar jeszcze jeden z uczestnikw akcji. Wypadki te legy u genezy Kamieni na szaniec. Relacj o nich otrzyma Kamiski od bezporednich uczestnikw akcji, od przyjaci Alka i Rudego, a przede wszystkim od Stanisawa Broniewskiego. Przey to wraz z caym rodowiskiem szaroszeregowym jako wielki wstrzs. I to by bezporedni impuls do wzicia pira do rki. Ale nie jedyny. Pozosta bowiem wkrtce po tragicznych wypadkach niezwyky dokument, jakim by pamitnik Tadeusza Zawadzkiego - Zoki, ktry dotar do Aleksandra Kamiskiego. I o tym dokumencie szerzej. Po mierci przyjaci Zoka by w fatalnym stanie psychicznym - by bliski zaamania. Wwczas jego ojciec, profesor Jzef Zawadzki, namwi go do napisania wspomnie. Opisuje to w Kamieniach na szaniec autor nastpujco: Akcja ta zostaa szczegowo opisana przez Stanisawa Broniewskiego w ksice: Pod Arsenaem."Na wie wyJechali we trjk: ojciec, syn i Hania, siostra Zoki. Hania bya o dwa lata starsza od brata i siedziaa rwnie gdzie w konspiracji. Zoka pisa, chodzi na spacer z Hani lub ojcem. Wspomnienia o Rudym zajey mu okoo dwudziestu stron maszynopisu. Piszc przeywa od nowa wszystko, co zaszo. Profesor, ojciec Zoki, przewidywa Jednak dobrze: byy to wspomnienia wyzwalajce. Gdy Zoka skoczy - zacz si czu wyranie lepiej. Wspomnieniom swym nada tytu "Kamienie rzucane na szaniec". Kiedy w par tygodni potem spotka si w Warszawie z kim, kto pragn napisa ksik o Alku i Rudym - Zoka uporczywie nakania do dania tej ksice tytuu swoich wspomnie: "Kamienie rzucane na szaniec." Ten "kto" -! to by oczywicie Aleksander Kamiski. Tak wic pamitnik Zoki by drugim rdem inspiracji oraz informacji dla pisarza. W Uwagach, do Kamieni na szaniec autor napisa, e ksika we wszystkich szczegach oparta zostaa na rzeczywistych wydarzeniach, e stanowi dokument, ktremu nadano form opowieci. Jest to jednak dokument niezwyky: istotnie nie ma w Kamieniach na szaniec fikcji literackiej, autor jest wyjtkowo wierny realiom, jednoczenie akcja biegnie tak wartko, rysunki postaci s tak przekonujce i tak pikne, e czasem a trudno uwierzy e to ycie samo - a nie literatura. Kamienie na szaniec zawieraj jednak tylko prawd i to - rzec by mona - prawd wielokrotn. Po pierwsze: fakty. Wszystkie zostay potwierdzone przez historykw, nawet w szczegach. Pisarz kade zdarzenie zawsze bardzo dokadnie lokalizuje i w czasie, i w przestrzeni. Mona z t ksik wdrowa po Warszawie, ladami jej bohaterw; bez trudu odnajdziemy ulice, domy i miejsca opisane przez Kamiskiego, bo jest to nie tylko opowie o ludziach, ale i o miecie. Warszawa yje w Kamieniach; yj jej ulice, place i mury. To one s przecie najbliszymi wiadkami tego, co robi Szare Szeregi. Zwizanie tak bliskie akcji z konkretnymi miejscami jest wane w aspekcie literackim, gdy ukonkretnia wszystkie wydarzenia fabularne. Znamy zawsze miejsce i czas wydarze opisywanych przez autora. Drugim elementem ukonkretniajcym wydarzenia jest czas. Pierwsza data, pojawiajca si w Kamieniach na szaniec, stanowica niejako ich przedakcj, to czerwiec 1939, natomiast rozdzia W burzy i we mgle, otwierajcy czas akcji Kamieni na... [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl charloteee.keep.pl
tytu: "Kamienie na szaniec"autor: Aleksander Kamiskitekst wklepa: dunder@kki.net.pl- Redaktor ksiki - Alina Wodmecko- Redaktor techniczny Karol Ryrko- Korektor Jolanta Nowaczyk- ISBN 83-216-0521-4- Printed in CzechoslovakiaSPIS TRECIWSTP - 2Soneczne dni - 15W burzy i we mgle - 24W subie Maego Sabotau - 35Dywersja - 54Pod Arsenaem - 65Celestynw - 75Wielka gra - 84Uwagi - 95NOTA EDYTORSKA - 97* * *WSTP"By w nim i bojowiec, i artysta, i skaut, i wychowawca, a przede wszystkim - Polak, Polak gorcy, ktry - wydawao si - zrs si z polsk ziemi, ktry chodzi jakby w gorczce, cay zasuchany, jak bije gdzie w gbi polskiej ziemi polskie serce" - oto najkrtsza i najtrafniejsza charakterystyka Aleksandra Kamiskiego, autora Kamieni na szaniec. Aleksander Kamiski - twrca ruchu zuchowego w Polsce, wybitny dziaacz harcerski w dwudziestoleciu midzywojennym oraz naukowiec - jest rwnie znakomitym pisarzem. Wszystko, co napisa Aleksander Kamiski: czy to bdzie podrcznik dla instruktorw zuchowych, wspomnienie, opowiadanie czy rozprawa cile naukowa, jest zawsze autentyczne, bo gboko przez autora przeyte i przemylane, i zawsze bardzo uczciwe.Stanisaw Broniewski: Caym yciem. Szare Szeregi w relacji naczelnika. Warszawa 1983, s. 101. Stanisaw Broniewski, "Stefan Orsza", "Witold", "K. Krzemie" (ur. 1915), harcmistrz, ppor. AK, doc. dr hab. ekonomii, we wrzeniu 1939 zaangaowany w Pogotowiu Harcerzy w Warszawie, w Szarych Szeregach od czerwca do wrzenia 1941 komendant Okrgu Poudnie w Chorgwi Warszawskiej, i w "Wawrze",, od 1941 do maja 1943 komendant Chorgwi Warszawskiej i Grup Szturmowych w Warszawie, od maja 1943 do padziernika 1944 naczelnik Szarych Szeregw. Dowdca akcji pod Arsenaem. Autor wielu cennych prac o Szarych Szeregach.Aleksander Kamiski (1903-1978) - zwizany z harcerstwem od roku 1922, komendant Chorgwi Mazowieckiej ZHP, w latach 1933-1939 kierownik Szkoy Instruktorskiej w Nierodzimiu i Grkach Wielkich na lsku Cieszyskim. W latach 1945-1948 wiceprzewodniczcy ZHP, a od 1956 do 1958 przewodniczcy NRH. Od roku 1945 pracownik katedry pedagogiki spoecznej Uniwersytetu dzkiego, a w latach 1962-1973 kierownik tego zakadu. Autor wielu prac z zakresu pedagogiki spoecznej.Kamiski wprawdzie sam podkrela, e nie jest powieciopisarzem, e to, co pisze, jest relacj o wydarzeniach prawdziwych, a przecie doskonale konstruuje fabu, potrafi zawsze utrzyma czytelnika w napiciu, a jego jzyk jest barwny i obrazowy. S w jego dorobku twrczym teksty tak znakomite, jakich nie powstydziby si niejeden pisarz. Narodziny dzielnoci, Antek Cwaniak, Andrzej Makowski, Zoka z Parasol - to tylko kilka tytuw ksiek, ktre zdobyy sobie ju na stae miejsce w polskiej literaturze dla modziey. Wanie to, e wyrastaj z autentycznych zdarze, e opowiadaj o ludziach prawdziwych, stanowi o ich walorach czytelniczych; w tej prawdziwoci: historycznej, psychologicznej i moralnej tkwi istota pisarstwa Aleksandra Kamiskiego. Nie ma w nim faszu i pustobrzmicych sw; autor pozostaje zawsze w zgodzie z tymi, o ktrych pisze, i z samym sob. Takie te s Kamienie na szaniec. Ksika ta -tak bardzo popularna, e ju dla kilku pokole Polakw stanowi lektur obowizkow, wynikajc jednak nie z nakazu szkolnego, lecz z czytelniczego wyboru - ma swoj niezwyk histori. "Rosa" ona, rzec by mona, w autorze, zanim jeszcze zostaa napisana. Kamiski bowiem od pierwszych dni okupacji by wszechstronnie zwizany z konspiracj, jako wsptwrca wielu inicjatyw, ktre w sposb znaczcy wpyny na ksztat ycia podziemnego w okupowanej Warszawie. Przede wszystkim redagowa "Biuletyn Informacyjny", najpoczytniejsze pismo konspiracyjne, wychodzce w Warszawie ju od 5 listopada 1939 roku a do Powstania Warszawskiego, a nastpnie jako dziennik powstaczy do zakoczenia dziaa bojowych w rdmieciu stolicy. Od roku 1941 by szefem Biura Informacji i Propagandy, a take twrc i komendantem Organizacji Maego Sabotau "Wawer".Wawer" mia bardzo cisy zwizek z Szarymi Szeregami. Aleksander Kamiski wykorzysta bowiem w organizowaniu maego sabotau metodyk pracy harcerskiej. Do "Wawra" wic cigny due gromady modziey harcerskiej, pragncej w sposb zorganizowany bra udzia w walce z okupantem; tu wanie spotkali si z "Kamykiem" Tadeusz Zawadzki, Jan Bytnar, Aleksy Dawidowski - pniejsi bohaterowie Kamieni na szaniec. Znakomity pedagog, rozmiowany w idei harcerskiej, szybko zy si z warszawskim rodowiskiem szarosze-regowym i sta si w nim postaci popularn. Modzie znaa go z ksiek i publikacji prasowych, a we wadzach harcerskich byli jego przyjaciele: pierwszy naczelnik Szarych Szeregw: Florian Marciniak, Juliusz Dbrowski, wspautor znanej ksiki Jeden trudny rok, Leszek Domaski (Zeus z Kamieni na szaniec) i inni. Stanisaw Broniewski, drugi po Marcmiaku naczelnik tajnego harcerstwa, w swej relacji o Szarych Szeregach, zatytuowanej Caym yciem pisze, ze wrd modziey szaroszeregowej pocztkowo najpopularniejsza bya ksika Aleksandra Kamiskiego Andrzej Malkowski - lecz modzi pragnli ksiki dla siebie i o sobie, ksiki o harcerskiej konspiracji. Przykada te do jej powstania du wag Florian Marciniak i tak ksik mia napisa Kamiski. Zim 1941/1942 powstaa Wielka gra6 uczca modego czowieka tak y w warunkach niewoli, aby zachowa wewntrzn wolno; zostaa ona uznana za ksik Bojowych Szk. W roku 1942 wyszed spod pira Aleksandra Kamiskiego Przodownik - adresowany do modych druynowych "Zawiszy", ksik dla Grup Szturmowych podyktowao Kamiskiemu ycie. Tame podziemne wadze wojskowe zarzdziy, ju w czasie kolportau Wielkiej gry, konfiskat ksiki, uwaajc, I jest zbyt czytelna w opisywaniu metod konspiracji i w wypadku dostania si w rce wroga moe stanowi zagroenie dla polskiego podziemia.W nocy z 22 na 23 marca 1943 roku gestapo aresztowao Jana Bytnara - Rudego. Harcmistrz Bytnar by hufcowym Hufca Poudnie, dowdc plutonu Grup Szturmowych, podporucznikiem AK. Wiadomo o jego aresztowaniu i szczeglnie okrutnym torturowaniu spowodowaa, e wrd przyjaci Rudego szybko dojrzao postanowienie odbicia kolegi. 26 marca w czasie synnej akcji pod Arsenaem, dowodzonej przez Stanisawa Broniewskiego, wczesnego komendanta chorgwi warszawskiej Szarych Szeregw, uwolniono Jana Bytnara oraz grup innych winiw przewoonych z alei Szucha do wizienia na Pawiaku. Ale "Rudego" nie dao si ju ocali, jego stan - po przeytych na Szucha torturach - by beznadziejny. Zmar 30 marca 1943 roku, w tym samym dniu zakoczy ycie Aleksy Dawidowski - Alek, ranny w brzuch podczas odbijania Rudego; 2 kwietnia zmar jeszcze jeden z uczestnikw akcji. Wypadki te legy u genezy Kamieni na szaniec. Relacj o nich otrzyma Kamiski od bezporednich uczestnikw akcji, od przyjaci Alka i Rudego, a przede wszystkim od Stanisawa Broniewskiego. Przey to wraz z caym rodowiskiem szaroszeregowym jako wielki wstrzs. I to by bezporedni impuls do wzicia pira do rki. Ale nie jedyny. Pozosta bowiem wkrtce po tragicznych wypadkach niezwyky dokument, jakim by pamitnik Tadeusza Zawadzkiego - Zoki, ktry dotar do Aleksandra Kamiskiego. I o tym dokumencie szerzej. Po mierci przyjaci Zoka by w fatalnym stanie psychicznym - by bliski zaamania. Wwczas jego ojciec, profesor Jzef Zawadzki, namwi go do napisania wspomnie. Opisuje to w Kamieniach na szaniec autor nastpujco: Akcja ta zostaa szczegowo opisana przez Stanisawa Broniewskiego w ksice: Pod Arsenaem."Na wie wyJechali we trjk: ojciec, syn i Hania, siostra Zoki. Hania bya o dwa lata starsza od brata i siedziaa rwnie gdzie w konspiracji. Zoka pisa, chodzi na spacer z Hani lub ojcem. Wspomnienia o Rudym zajey mu okoo dwudziestu stron maszynopisu. Piszc przeywa od nowa wszystko, co zaszo. Profesor, ojciec Zoki, przewidywa Jednak dobrze: byy to wspomnienia wyzwalajce. Gdy Zoka skoczy - zacz si czu wyranie lepiej. Wspomnieniom swym nada tytu "Kamienie rzucane na szaniec". Kiedy w par tygodni potem spotka si w Warszawie z kim, kto pragn napisa ksik o Alku i Rudym - Zoka uporczywie nakania do dania tej ksice tytuu swoich wspomnie: "Kamienie rzucane na szaniec." Ten "kto" -! to by oczywicie Aleksander Kamiski. Tak wic pamitnik Zoki by drugim rdem inspiracji oraz informacji dla pisarza. W Uwagach, do Kamieni na szaniec autor napisa, e ksika we wszystkich szczegach oparta zostaa na rzeczywistych wydarzeniach, e stanowi dokument, ktremu nadano form opowieci. Jest to jednak dokument niezwyky: istotnie nie ma w Kamieniach na szaniec fikcji literackiej, autor jest wyjtkowo wierny realiom, jednoczenie akcja biegnie tak wartko, rysunki postaci s tak przekonujce i tak pikne, e czasem a trudno uwierzy e to ycie samo - a nie literatura. Kamienie na szaniec zawieraj jednak tylko prawd i to - rzec by mona - prawd wielokrotn. Po pierwsze: fakty. Wszystkie zostay potwierdzone przez historykw, nawet w szczegach. Pisarz kade zdarzenie zawsze bardzo dokadnie lokalizuje i w czasie, i w przestrzeni. Mona z t ksik wdrowa po Warszawie, ladami jej bohaterw; bez trudu odnajdziemy ulice, domy i miejsca opisane przez Kamiskiego, bo jest to nie tylko opowie o ludziach, ale i o miecie. Warszawa yje w Kamieniach; yj jej ulice, place i mury. To one s przecie najbliszymi wiadkami tego, co robi Szare Szeregi. Zwizanie tak bliskie akcji z konkretnymi miejscami jest wane w aspekcie literackim, gdy ukonkretnia wszystkie wydarzenia fabularne. Znamy zawsze miejsce i czas wydarze opisywanych przez autora. Drugim elementem ukonkretniajcym wydarzenia jest czas. Pierwsza data, pojawiajca si w Kamieniach na szaniec, stanowica niejako ich przedakcj, to czerwiec 1939, natomiast rozdzia W burzy i we mgle, otwierajcy czas akcji Kamieni na... [ Pobierz całość w formacie PDF ]