311, 1. (1 - 399)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
CZARNA KSI�GAKOMUNIZMUZbrodnie, terror,prze�ladowaniaSTEPHANE COURToiS, NiCOLAS WERTH,JEAN-LOUiS PANN�, ANDRZEJ PACZKOWSKi,KARE� BARTOSEK, JEAN-LOUiS MARGOLINoraz Remi Kauffer, Pierre Rigoulot, Pascal Fontaine,Yves Santamaria, Sylvain BoulouqueCZARNA KSI�GAKOMUNIZMUZbrodnie, terror,prze�ladowaniaWst�p do polskiego wydaniaKRYSTYNA KERSTENPruszy�ski i -S-kaWARSZAWA 1999� Editions Robert Laffont, SA., Paris 1997�'''' Ksi��ka dotowana przez Fundacj� im. Stefana Batorego i Open Society Institute'4�> w ramach Central European University Translation ProjectPrze�o�yliKrzysztof Wakar (wst�p i zako�czenie), Andrzej Nieuwa�ny (cz�� pierwsza). Blanka Pann� (cz��druga), Agnieszka Daniiowicz-Grudzi�ska (cz�� trzecia, rozdzia� 2), Aleksandra Matuszyn-Suh(cz�� czwarta, rozdzia� l), Maria Michalik (cz�� czwarta, rozdzia� 2 i 3), Wojciech Gilewski (cz��pi�ta)Konsultanciprof. dr hab. Pawe� Wieczorkiewicz,dr Marceli Burdelski (Azja), Krzysztof �ozi�ski (Chiny)Wydawca i autorzy po�wi�caj� t� ksi��k� pami�ci Francois Fureta,kt�ry nie zd��y� opatrzy� jej przedmow�WST�P DO POLSKIEGO WYDANIAKRYSTYNA KERSTEN�Kto� mo�e uzna�e epoka, kt�ra w ci�gu pi��dziesi�ciu lat wykorzenia, zniewala czyzabija siedemdziesi�t milion�w ludzi, powinna przede wszystkim by� s�dzona. Ale trze-ba jeszcze, �eby jej wina zosta�a zrozumiana. [...] obozy niewolnik�w pod sztandaremwolno�ci, rzezie usprawiedliwiane mi�o�ci� cz�owieka czy upodobaniem do nadcz�owie-ka w pewnym sensie obezw�adniaj� s�d. W chwili gdy wskutek szczeg�lnego odwr�ce-nia, w�a�ciwego dla naszego czasu, zbrodnia wk�ada sk�r� niewinno�ci, rzecz� niewin-no�ci jest szuka� dla siebie usprawiedliwie�".ALBERT CAMUS, J-TiOMME R�VOLT�" (1952)'Zanim dzie�o jedenastu autor�w, spo�r�d kt�rych kilku to historycy wybitni, trafi-�o do r�k polskiego czytelnika po ukazaniu si� we Francji w listopadzie 1997 ro-ku, sta�o si� obiektem ostrych kontrowersji na lamach prasy, w radiu i w telewi-zji. G�os zabierali politycy, historycy, przedstawiciele nauk spo�ecznych i politycznych,pisarze, publicy�ci spod r�nych sztandar�w. Entuzjastyczne wypowiedzi krzy�owa�y si�z radykalnym pot�pieniem. Uwaga skupi�a si� przede wszystkim na dw�ch tekstachpi�ra Stephane'a Courtois, stanowi�cych niejako klamr� spinaj�c� pi�� cz�ci szczeg�-�owych, po�wi�conych przemocy stosowanej przez partie komunistyczne w drodze dow�adzy i w czasie jej sprawowania. Teksty te - �Zbrodnie komunizmu" otwieraj�ce�Czarn� ksi�g�" i ko�cz�ce j� �Dlaczego?", w kt�rych autor podj�� pr�b� szacunkuliczby ofiar komunistycznych represji i terroru w skali globalnej oraz zawar� uog�lniaj�-ce tezy i interpretacje - sprowokowa�y zaciek�e polemiki czy wr�cz w�ciek�e ataki, wy-kraczaj�ce daleko poza w�a�ciwy temat.�Czarna ksi�ga komunizmu" by�a wydarzeniem nie tylko we Francji, gdzie ponadstutysi�czny nak�ad rozszed� si� w kr�tkim czasie. W Niemczech r�wnie� znalaz�a wieluczytelnik�w i odbi�a si� szerokim echem w �rodkach masowego przekazu. Wydanie nie-mieckie, kt�re ukaza�o si� w maju 1998 roku, zosta�o uzupe�nione cz�ci� �Die Aufar-beitung des Sozialismus in der DDR" po�wi�con� socjalizmowi w NRD i zawieraj�c�komentarz pastora Joachima Gaucka2. Podobnie jak we Francji, �Czarna ksi�ga" wy-wo�a�a burz� - najostrzejsze zarzuty pada�y ze strony lewicy. Jeden z artyku��w, kt�ryukaza� si� we wrze�niu w miesi�czniku �Die Neue Gesellschaft. Frankfurter Hefte",' Albert Camus, �Cz�owiek zbuntowany", t�um. Joanna Guze, Oficyna Literacka, Krak�w 1993, s. 7-8.2 Za informacj� dzi�kuj� serdecznie prof. Tomaszowi Szarocie.8 � WST�P DO POLSKIEGO WYDANIAzatytu�owany jest �Desinformation und Geschichtsklitterung" (Dezinformacja i histo-ryczna babranina). Jego autor Gernot Erier, historyk, pose� do Bundestagu, uwa�a, i�ksi��ka ta ma charakter propagandowy, nie za� naukowy. �ywe reakcje wywo�a�a te��Czarna ksi�ga" we W�oszech. Przygotowywane s� t�umaczenia na inne j�zyki.Sk�d takie zainteresowanie? Jakie s� przyczyny gwa�townych polemik, burzliwej pu-blicznej debaty? Trudno o prost� odpowied�. Najog�lniej stwierdzi� mo�na, i� owodzie�o rewiduje obraz mijaj�cego stulecia, wpisuje si� w tocz�c� si� dzi� �bitw� o pa-mi��", w sp�r o historyczn� ocen� wieku XX, a ujmuj�c rzecz szerzej - w zderzeniedw�ch r�nych postaw wobec �wiata, wciskanych w prokrustowe lo�e �lewicy" i �prawi-cy". Dotyczy ono bezpo�rednio �yciorys�w milion�w ludzi, kt�rzy znale�li si� w kr�gukomunizmu - czy jako wyznawcy i realizatorzy komunistycznego projektu przeobra�e-nia �wiata, czy te� jako jego ofiary. Role te zreszt� cz�sto trudno rozdzieli�; wczorajsikaci stawali si� niejednokrotnie ofiarami, wczorajsze ofiary - prze�ladowcami. W jed-nym i drugim wypadku �Czarna ksi�ga komunizmu" uderza w najbardziej newralgicznepunkty, wi��e si� bowiem z obron� sensu dokonanych w przesz�o�ci wybor�w, a tak�edzisiejszych zaanga�owa� ideowych i politycznych.Stephane Courtois, nale��cy do pokolenia Maja '68, kt�ry �ladem wielu intelektu-alist�w - by wymieni� cho�by Arthura Koestlera, Edgara Morina, Leszka Kotakow-skiego, Annie Kriegel i Francois Fureta - przeby� drog� wiod�c� od komunizmu do je-go negacji, mia� odwag� wyst�pi� przeciw mitom istniej�cym nadal w niekt�rych �rodo-wiskach uniwersyteckich (i nie tylko), a tym samym naruszy� g��boko zakorzenionetabu. Jego duchowymi mistrzami byli Annie Kriegel, z kt�r� od 1981 roku wydawa� pi-smo �Communisme", oraz Francois Furet3, autor ksi��ki ukazuj�cej w nowym �wietleRewolucj� Francusk� i opublikowanego w 1995 roku wnikliwego rozliczenia z komuni-zmem pod tytu�em �Przesz�o�� pewnego z�udzenia". Pozosta� te� Courtois cz�owiekiempasji i g��bokiego zaanga�owania w wype�nienie - jak pisze - podw�jnego obowi�zku:wobec historii oraz wobec pami�ci, obowi�zek ten traktuj�c w wymiarze zar�wno po-znawczym, jak i etycznym. Jego demaskatorski stosunek do komunizmu, kt�ry -w przeciwie�stwie do nazizmu zgodnie uznawanego za uciele�nienie absolutnego Z�a -�a� do 1991 roku by� uznawany na arenie mi�dzynarodowej, a jego wyznawcy rozsianis� po ca�ym �wiecie", oraz kontrowersyjne twierdzenia, zw�aszcza za� zestawieniedw�ch totalitaryzm�w - brunatnego i czerwonego - jako formacji na r�wni zbrodni-czych, sprawi�y, �e trzej wsp�autorzy, Nicolas Werth, Kare� Bartosek i Jean-LouisMargolin, jeszcze przed publikacj� �Czarnej ksi�gi" zakwestionowali rozdzia� wst�pny,a tak�e proponowany pierwotnie tytu� ca�o�ci: �Zbrodnie komunizmu". Margolin do-maga� si� usuni�cia ze wst�pu �fa�szywego por�wnania nazizm-komunizm", ��da� te��ca�kowitego przeredagowania nadu�ywanych stwierdze� o miejscu zbrodni w komuni-zmie". Zanim �Czarna ksi�ga" znalaz�a si� w sprzeda�y, w �Le Monde" (31 pa�dzierni-ka 1997) ukaza� si� artyku� Ariane Chemin zatytu�owany �La division d'une equiped'historiens du communisme" (Rozd�wi�k w�r�d historyk�w komunizmu), relacjonuj�-cy zastrze�enia Margolina i Wertha. Oni sami przedstawili swoje stanowisko w obszer-nym tek�cie na �amach tego� dziennika dwa tygodnie p�niej (14 listopada). Informu-3 Francois Furet, �Prawdziwy koniec Rewolucji Francuskiej", t�um. Barbara Janicka, �Znak", Krak�w1994; ten�e, �Przesz�o�� pewnego z�udzenia. Esej o idei komunistycznej w XX w.", ttum. Joanna G�rnicka--Kalinowska, Maria Ochab, Oficyna Wyd. Yolumen, Warszawa 1996.WST�P DO POLSKIEGO WYDANIA � 9j�� o powa�nych kontrowersjach mi�dzy niekt�rymi autorami �Czarnej ksi�gi komuni-zmu" a Stephane'em Courtois, wymienili cztery g��wne punkty sporu, a wi�c:przypisywanie zbrodniom masowym nadrz�dnej roli w represyjnych dzia�aniach komunist�wsprawuj�cych w�adz�; uto�samienie doktryny komunistycznej z jej realizacj�, prowadz�ce dousytuowania zbrodni w samym j�drze ideologii komunistycznej; uznanie, i� zachodzi znacznepodobie�stwo mi�dzy nazizmem a komunizmem, systemami w istocie swej u samych podstawzbrodniczymi; liczby ofiar komunizmu, wy�brzymione, nieprecyzyjne (85 milion�w? 95? 100?),nieuzasadnione i zaprzeczaj�ce ustaleniom autor�w cz�ci dotycz�cych ZSRR, Azji i EuropyWschodniej, kt�re globalnie mo�na zawrze� w przedziale od 65 do 93 milion�w; �rednia 79 mi-lion�w ma warto�� wy��cznie orientacyjn�.Wok� tych kwestii w du�ej mierze koncentrowa�a si� dyskusja absorbuj�ca opini�francusk� w listopadzie i grudniu 1997 roku oraz debaty we W�oszech i w Niemczechpo ukazaniu si� �Czarnej ksi�gi". Wyra�nie zaznaczy�y si� podzia�y ideowe, a ich poli-tyczny kontekst by� a� nazbyt wyra�ny. Udokumentowane przedstawienie przemo-cy, wyst�puj�cej w r�nych postaciach, jako integralnego elementu zdobywania w�a-dzy, budowy systemu oraz jego funkcjonowania - je�li nawet pomin�� niekt�reprowokuj�ce, nie bezzasadnie podawane w w�tpliwo�� tezy zawarte w obu tekstachStephane'a Courtois czy te� jego nazbyt swobodne podej�cie do liczb - prowadzi�o dototalnego oskar�enia komunizmu, co wywo�ywa�o z kolei reakcje obronne nieuniknio-ne w krajach, gdzie - jak we Francji - partia komunistyczna nadal zajmuje wa�ne miej-sce w �yciu publicznym. Lionel Jospin podczas debaty w Zgromadzeniu Narodowym12 listopada 1997 roku, odpowiadaj�c opozycyjnemu deputowanemu, kt�ry w nawi�za-niu do �Czarnej ksi�gi" pyta�, co premier zamierza uczyni�, by ustali� odpowiedzial-no�� za �podtrzymywanie tych okropno�ci", stwierdzi�:ZSRR Stalina, jakkolwiek go ocenia�, byt naszym sojusznikiem przeciw nazistowskim Niemcom[...]. GU�ag i stalinizm winny by� pot�pione i ca�kowicie odrzucone, i cho� mo�na uwa�a�, �eFrancuska Partia Komunistyczna uczyni�a to zbyt p�no, niemniej jednak to uczyni�a. Dla mniekomunizm wpisany jest w �kartel lewicy". Front Ludowy, walk� Resistance, rz�dy lewicy w 1945i 1981 roku. Komunizm - dowodzi� dalej - nigdy nie podni�s� r�ki na wolno��. Wyci�gn�� lekcj�ze swej historii. Jest reprezentowany w moim rz�dzie i jestem z tego dumny.Robert Hue na forum tego� Zgromadzenia Narodowego wysun�� �dy�urny" argu-ment, przestrzegaj�c, i� �Czarna ksi�ga" to pod... [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl charloteee.keep.pl
CZARNA KSI�GAKOMUNIZMUZbrodnie, terror,prze�ladowaniaSTEPHANE COURToiS, NiCOLAS WERTH,JEAN-LOUiS PANN�, ANDRZEJ PACZKOWSKi,KARE� BARTOSEK, JEAN-LOUiS MARGOLINoraz Remi Kauffer, Pierre Rigoulot, Pascal Fontaine,Yves Santamaria, Sylvain BoulouqueCZARNA KSI�GAKOMUNIZMUZbrodnie, terror,prze�ladowaniaWst�p do polskiego wydaniaKRYSTYNA KERSTENPruszy�ski i -S-kaWARSZAWA 1999� Editions Robert Laffont, SA., Paris 1997�'''' Ksi��ka dotowana przez Fundacj� im. Stefana Batorego i Open Society Institute'4�> w ramach Central European University Translation ProjectPrze�o�yliKrzysztof Wakar (wst�p i zako�czenie), Andrzej Nieuwa�ny (cz�� pierwsza). Blanka Pann� (cz��druga), Agnieszka Daniiowicz-Grudzi�ska (cz�� trzecia, rozdzia� 2), Aleksandra Matuszyn-Suh(cz�� czwarta, rozdzia� l), Maria Michalik (cz�� czwarta, rozdzia� 2 i 3), Wojciech Gilewski (cz��pi�ta)Konsultanciprof. dr hab. Pawe� Wieczorkiewicz,dr Marceli Burdelski (Azja), Krzysztof �ozi�ski (Chiny)Wydawca i autorzy po�wi�caj� t� ksi��k� pami�ci Francois Fureta,kt�ry nie zd��y� opatrzy� jej przedmow�WST�P DO POLSKIEGO WYDANIAKRYSTYNA KERSTEN�Kto� mo�e uzna�e epoka, kt�ra w ci�gu pi��dziesi�ciu lat wykorzenia, zniewala czyzabija siedemdziesi�t milion�w ludzi, powinna przede wszystkim by� s�dzona. Ale trze-ba jeszcze, �eby jej wina zosta�a zrozumiana. [...] obozy niewolnik�w pod sztandaremwolno�ci, rzezie usprawiedliwiane mi�o�ci� cz�owieka czy upodobaniem do nadcz�owie-ka w pewnym sensie obezw�adniaj� s�d. W chwili gdy wskutek szczeg�lnego odwr�ce-nia, w�a�ciwego dla naszego czasu, zbrodnia wk�ada sk�r� niewinno�ci, rzecz� niewin-no�ci jest szuka� dla siebie usprawiedliwie�".ALBERT CAMUS, J-TiOMME R�VOLT�" (1952)'Zanim dzie�o jedenastu autor�w, spo�r�d kt�rych kilku to historycy wybitni, trafi-�o do r�k polskiego czytelnika po ukazaniu si� we Francji w listopadzie 1997 ro-ku, sta�o si� obiektem ostrych kontrowersji na lamach prasy, w radiu i w telewi-zji. G�os zabierali politycy, historycy, przedstawiciele nauk spo�ecznych i politycznych,pisarze, publicy�ci spod r�nych sztandar�w. Entuzjastyczne wypowiedzi krzy�owa�y si�z radykalnym pot�pieniem. Uwaga skupi�a si� przede wszystkim na dw�ch tekstachpi�ra Stephane'a Courtois, stanowi�cych niejako klamr� spinaj�c� pi�� cz�ci szczeg�-�owych, po�wi�conych przemocy stosowanej przez partie komunistyczne w drodze dow�adzy i w czasie jej sprawowania. Teksty te - �Zbrodnie komunizmu" otwieraj�ce�Czarn� ksi�g�" i ko�cz�ce j� �Dlaczego?", w kt�rych autor podj�� pr�b� szacunkuliczby ofiar komunistycznych represji i terroru w skali globalnej oraz zawar� uog�lniaj�-ce tezy i interpretacje - sprowokowa�y zaciek�e polemiki czy wr�cz w�ciek�e ataki, wy-kraczaj�ce daleko poza w�a�ciwy temat.�Czarna ksi�ga komunizmu" by�a wydarzeniem nie tylko we Francji, gdzie ponadstutysi�czny nak�ad rozszed� si� w kr�tkim czasie. W Niemczech r�wnie� znalaz�a wieluczytelnik�w i odbi�a si� szerokim echem w �rodkach masowego przekazu. Wydanie nie-mieckie, kt�re ukaza�o si� w maju 1998 roku, zosta�o uzupe�nione cz�ci� �Die Aufar-beitung des Sozialismus in der DDR" po�wi�con� socjalizmowi w NRD i zawieraj�c�komentarz pastora Joachima Gaucka2. Podobnie jak we Francji, �Czarna ksi�ga" wy-wo�a�a burz� - najostrzejsze zarzuty pada�y ze strony lewicy. Jeden z artyku��w, kt�ryukaza� si� we wrze�niu w miesi�czniku �Die Neue Gesellschaft. Frankfurter Hefte",' Albert Camus, �Cz�owiek zbuntowany", t�um. Joanna Guze, Oficyna Literacka, Krak�w 1993, s. 7-8.2 Za informacj� dzi�kuj� serdecznie prof. Tomaszowi Szarocie.8 � WST�P DO POLSKIEGO WYDANIAzatytu�owany jest �Desinformation und Geschichtsklitterung" (Dezinformacja i histo-ryczna babranina). Jego autor Gernot Erier, historyk, pose� do Bundestagu, uwa�a, i�ksi��ka ta ma charakter propagandowy, nie za� naukowy. �ywe reakcje wywo�a�a te��Czarna ksi�ga" we W�oszech. Przygotowywane s� t�umaczenia na inne j�zyki.Sk�d takie zainteresowanie? Jakie s� przyczyny gwa�townych polemik, burzliwej pu-blicznej debaty? Trudno o prost� odpowied�. Najog�lniej stwierdzi� mo�na, i� owodzie�o rewiduje obraz mijaj�cego stulecia, wpisuje si� w tocz�c� si� dzi� �bitw� o pa-mi��", w sp�r o historyczn� ocen� wieku XX, a ujmuj�c rzecz szerzej - w zderzeniedw�ch r�nych postaw wobec �wiata, wciskanych w prokrustowe lo�e �lewicy" i �prawi-cy". Dotyczy ono bezpo�rednio �yciorys�w milion�w ludzi, kt�rzy znale�li si� w kr�gukomunizmu - czy jako wyznawcy i realizatorzy komunistycznego projektu przeobra�e-nia �wiata, czy te� jako jego ofiary. Role te zreszt� cz�sto trudno rozdzieli�; wczorajsikaci stawali si� niejednokrotnie ofiarami, wczorajsze ofiary - prze�ladowcami. W jed-nym i drugim wypadku �Czarna ksi�ga komunizmu" uderza w najbardziej newralgicznepunkty, wi��e si� bowiem z obron� sensu dokonanych w przesz�o�ci wybor�w, a tak�edzisiejszych zaanga�owa� ideowych i politycznych.Stephane Courtois, nale��cy do pokolenia Maja '68, kt�ry �ladem wielu intelektu-alist�w - by wymieni� cho�by Arthura Koestlera, Edgara Morina, Leszka Kotakow-skiego, Annie Kriegel i Francois Fureta - przeby� drog� wiod�c� od komunizmu do je-go negacji, mia� odwag� wyst�pi� przeciw mitom istniej�cym nadal w niekt�rych �rodo-wiskach uniwersyteckich (i nie tylko), a tym samym naruszy� g��boko zakorzenionetabu. Jego duchowymi mistrzami byli Annie Kriegel, z kt�r� od 1981 roku wydawa� pi-smo �Communisme", oraz Francois Furet3, autor ksi��ki ukazuj�cej w nowym �wietleRewolucj� Francusk� i opublikowanego w 1995 roku wnikliwego rozliczenia z komuni-zmem pod tytu�em �Przesz�o�� pewnego z�udzenia". Pozosta� te� Courtois cz�owiekiempasji i g��bokiego zaanga�owania w wype�nienie - jak pisze - podw�jnego obowi�zku:wobec historii oraz wobec pami�ci, obowi�zek ten traktuj�c w wymiarze zar�wno po-znawczym, jak i etycznym. Jego demaskatorski stosunek do komunizmu, kt�ry -w przeciwie�stwie do nazizmu zgodnie uznawanego za uciele�nienie absolutnego Z�a -�a� do 1991 roku by� uznawany na arenie mi�dzynarodowej, a jego wyznawcy rozsianis� po ca�ym �wiecie", oraz kontrowersyjne twierdzenia, zw�aszcza za� zestawieniedw�ch totalitaryzm�w - brunatnego i czerwonego - jako formacji na r�wni zbrodni-czych, sprawi�y, �e trzej wsp�autorzy, Nicolas Werth, Kare� Bartosek i Jean-LouisMargolin, jeszcze przed publikacj� �Czarnej ksi�gi" zakwestionowali rozdzia� wst�pny,a tak�e proponowany pierwotnie tytu� ca�o�ci: �Zbrodnie komunizmu". Margolin do-maga� si� usuni�cia ze wst�pu �fa�szywego por�wnania nazizm-komunizm", ��da� te��ca�kowitego przeredagowania nadu�ywanych stwierdze� o miejscu zbrodni w komuni-zmie". Zanim �Czarna ksi�ga" znalaz�a si� w sprzeda�y, w �Le Monde" (31 pa�dzierni-ka 1997) ukaza� si� artyku� Ariane Chemin zatytu�owany �La division d'une equiped'historiens du communisme" (Rozd�wi�k w�r�d historyk�w komunizmu), relacjonuj�-cy zastrze�enia Margolina i Wertha. Oni sami przedstawili swoje stanowisko w obszer-nym tek�cie na �amach tego� dziennika dwa tygodnie p�niej (14 listopada). Informu-3 Francois Furet, �Prawdziwy koniec Rewolucji Francuskiej", t�um. Barbara Janicka, �Znak", Krak�w1994; ten�e, �Przesz�o�� pewnego z�udzenia. Esej o idei komunistycznej w XX w.", ttum. Joanna G�rnicka--Kalinowska, Maria Ochab, Oficyna Wyd. Yolumen, Warszawa 1996.WST�P DO POLSKIEGO WYDANIA � 9j�� o powa�nych kontrowersjach mi�dzy niekt�rymi autorami �Czarnej ksi�gi komuni-zmu" a Stephane'em Courtois, wymienili cztery g��wne punkty sporu, a wi�c:przypisywanie zbrodniom masowym nadrz�dnej roli w represyjnych dzia�aniach komunist�wsprawuj�cych w�adz�; uto�samienie doktryny komunistycznej z jej realizacj�, prowadz�ce dousytuowania zbrodni w samym j�drze ideologii komunistycznej; uznanie, i� zachodzi znacznepodobie�stwo mi�dzy nazizmem a komunizmem, systemami w istocie swej u samych podstawzbrodniczymi; liczby ofiar komunizmu, wy�brzymione, nieprecyzyjne (85 milion�w? 95? 100?),nieuzasadnione i zaprzeczaj�ce ustaleniom autor�w cz�ci dotycz�cych ZSRR, Azji i EuropyWschodniej, kt�re globalnie mo�na zawrze� w przedziale od 65 do 93 milion�w; �rednia 79 mi-lion�w ma warto�� wy��cznie orientacyjn�.Wok� tych kwestii w du�ej mierze koncentrowa�a si� dyskusja absorbuj�ca opini�francusk� w listopadzie i grudniu 1997 roku oraz debaty we W�oszech i w Niemczechpo ukazaniu si� �Czarnej ksi�gi". Wyra�nie zaznaczy�y si� podzia�y ideowe, a ich poli-tyczny kontekst by� a� nazbyt wyra�ny. Udokumentowane przedstawienie przemo-cy, wyst�puj�cej w r�nych postaciach, jako integralnego elementu zdobywania w�a-dzy, budowy systemu oraz jego funkcjonowania - je�li nawet pomin�� niekt�reprowokuj�ce, nie bezzasadnie podawane w w�tpliwo�� tezy zawarte w obu tekstachStephane'a Courtois czy te� jego nazbyt swobodne podej�cie do liczb - prowadzi�o dototalnego oskar�enia komunizmu, co wywo�ywa�o z kolei reakcje obronne nieuniknio-ne w krajach, gdzie - jak we Francji - partia komunistyczna nadal zajmuje wa�ne miej-sce w �yciu publicznym. Lionel Jospin podczas debaty w Zgromadzeniu Narodowym12 listopada 1997 roku, odpowiadaj�c opozycyjnemu deputowanemu, kt�ry w nawi�za-niu do �Czarnej ksi�gi" pyta�, co premier zamierza uczyni�, by ustali� odpowiedzial-no�� za �podtrzymywanie tych okropno�ci", stwierdzi�:ZSRR Stalina, jakkolwiek go ocenia�, byt naszym sojusznikiem przeciw nazistowskim Niemcom[...]. GU�ag i stalinizm winny by� pot�pione i ca�kowicie odrzucone, i cho� mo�na uwa�a�, �eFrancuska Partia Komunistyczna uczyni�a to zbyt p�no, niemniej jednak to uczyni�a. Dla mniekomunizm wpisany jest w �kartel lewicy". Front Ludowy, walk� Resistance, rz�dy lewicy w 1945i 1981 roku. Komunizm - dowodzi� dalej - nigdy nie podni�s� r�ki na wolno��. Wyci�gn�� lekcj�ze swej historii. Jest reprezentowany w moim rz�dzie i jestem z tego dumny.Robert Hue na forum tego� Zgromadzenia Narodowego wysun�� �dy�urny" argu-ment, przestrzegaj�c, i� �Czarna ksi�ga" to pod... [ Pobierz całość w formacie PDF ]