278, 1. (1 - 399)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
tytu�: "JAK GERTRUDA UCZY SWOJE DZIECI"autor: JOHANN HEINRICH PESTALOZZIPOLSKA AKADEMIA NAUK KOMITET NAUK PEDAGOGICZNYCHBIBLIOTEKA KLASYK�W PEDAGOGIKI PISARZE OBCYREDAKTOR NACZELNYW�ADYS�AW HEINRICH.RADA REDAKCYJNA .HENRYK BA R.Y C Z J-A� HULEWICZ �UKASZ KURDYBACHA BOGDAN SUCHODOLSKI MICHA� SZULKIN WROC�AW ZAK�AD IMIENIA OSSOLI�SKICH WYDAWNICTWO POLSKIEJ AKADEMII NAUKJOHANN HEINRICH PESTALOZZIJAK GERTRUDA UCZY SWOJE DZIECIPR�BAPODANIA MATKOM WSKAZ�WEK W FORMIE LIST�W, JAK MAJ� JJCZYC SWOJE DZIECI OPRACOWALI W�ODZIMIERZ SZEWCZUK l MICHA� SZULKINWROC�AW 1955 ZAK�AD IMIENIA OSSOLI�SKICH WYDAWNICTWO POLSKIEJ AKADEMII NAUKWST�P�ycie i dzia�alno�� Jana Henryka Pestalozziego przypad�y ha okres, gdy ojczyzna jego, Szwajcaria, w swoistych warunkach przechodzi�a od dawnego ustroju feudalnego (we w�a�ciwej odmianie dla tego kraju) do nowych stosunk�w kapitalistycznych. Przej�cie to' u schy�ku drugiej po�owy XVIII w. charakteryzowa�o' si� nies�ychanym zubo�eniem ch�op�w szwajcarskich oraz ci�k� prac� dzieci w powstaj�cych fabrykach i manufakturach. Feudalizm w Szwajcarii mia� swe cechy odr�bne, gdy� oparty by� na przewadze patrycjuszowskich rodzin miejskich. Poszczeg�lne kantony szwajcarskie by�y rz�dzone przez oligarchi� miejsk�. Tak na przyk�ad kanton zuryski sk�ada� si� z miasta Zurychu i okr�gu wiejskiego podzielonego na w�jtostwa, gdzie w-�jtami byli mianowani przez miasto obywatele miejscy. Ch�op�w zobowi�zano' do p�acenia dziesi�ciny w naturze oraz innych podatk�w, nie wolno za� by�o im sprzedawa� swych wytwor�w ani te� zaopatrywa� si� w towary poza granicami swego kantonu. Wprawdzie [Stosunek podda�czy ch�op�w szwajcarskich kszta�towa� si� r�nie w poszczeg�lnych kantonach, jednak w zasadzie nie mogli oni obejmowa� �adnych stanowisk miejskich i mieli zamkni�t� drog� nawet do stanu duchownego, (W 1775 r. kanton zuryski liczy� 152 000 ludno�ci, z czego na miasto Zurych przypada�o zaledwie oko�o. 11 000 mieszka�c�w.) Pestalozzi wspomina� niejednokrotnie o feudalnych ograniczeniach ch�op�w szwajcarskich uzale�nionych ca�kowicie od ,,swych mi�o�ciwych pan�w" w Zurychu. Henning, jeden z pruskich wychowank�w Pestalozziego, w swych wspomnieniach przytacza nast�puj�cy fakt: ,,Kiedy raz w rozmowie z nim [Pe-VIstalozzimj u�y�em zwrotu: �woilny ch�op szwajcarskie przerwa� mi �ywo: >>Nie m�w mi o wolnych ch�opach szwajcarskich, s� oni bardziej niewolnikami ni� w Inflantach�". Pestalozzi widzia� ub�stwo ludu, widzia� ./poziome samolubstwo, kt�re naok� gniot�o i do stanu n�dzy doprowadza�o". LJan Henryk Pestalozzi urodzi� si� w Zurychu 12 stycznia 1746 r. w rodzinie lekarza^; kt�ry zmar�, gdy ch�opiec liczy� zaledwie 5 lat. Pozosta� wraz z bratem Janem i siostr� Barbar� w trudnych warunkach materialnych pod opiek� matki i dziadka, pastora wiejskiego w okolicy Zurychu. Przebywaj�c u dziadka w H�ngg zetkn�� si� ze straszliwym uciskiem ch�op�w i n�dz� dzieci wiejskich. "Od m�odzie�czych lat - pisa� p�niej o sobie - serce moje niczym rw�cy potok wzbiera�o jednym tylko pragnieniem, aby 'zatamowa� �r�d�o n�dzy, w kt�rej widzia�em pogr��aj�cy si� wok� mnie lud". W Zurychu ucz�szcza� 'do szko�y elementarnej, nast�pnie do szko�y �aci�skiej, a po jej uko�czeniu do Collegium Humanita-tis i Carolinum,1,, gdzie w latach sze��dziesi�tych wyk�adali post�powi profesorowie Jan Jakub Bodmer i Jan Jakub Breitin-ger. Pocz�tkowo Pestalozzi studiowa� teologi�, p�niej przeni�s� si� na prawo. M�odzie� akademicka sympatyzowa�a z ideologi� post�pow�, jej pokarmem duchowym by�y pisma Rousseau, mimo �e w 1762 r. w Genewie publicznie spalono na stosie Emila i Umow� spo�eczn� jako pisma maj�ce na celu ,,zniszczenie religii chrze�cija�skiej i wszystkich rz�d�w" a autora skazano zaocznie na kar� wi�zienia. Pestaktzz.L_bra�_udzi��_.w...iDracach organizacji m�odzie�oaA^j Helweckie Towarzystwo, zwanej popularnie Zwi�zkiem Patriot�w pod Garbarni� a powsta�ej pod wp�ywem Bodmera, profesora historii i literatury w Carolinum. W tym czasie (1765 r.) nanisa�-EestalozzL^erwsizyJUtw�r literacki pt. Agis-, po�wi�cony m�odemu sparta�skiemu kir�lowi-reformatorowOot�ry ginie; z r�ki'uratowanego przeze� tyrana. ,,Tylko ca�kowite zg�adzenie tyran�w zapewni spok�j na ziemi" - pisa�. Utw�r m�odzie�czy przepojony jest nienawi�ci� do' despotyzmu i stanowi charakterystyczne odbicie nastroj�w auto-t- ")VIIra. Inny, r�wnie� m�odzie�czy utw�r Pestalozziego^pt. �yczenia (Wunsche), publikowany w czasopi�mie Patriot�w ,,Erinnerer" w 1766 'r., zosta� napisany pod wp�ywem Rousseau i zawiera� �yczenie.. �eby l>'EOJaw:l�yjl�^teSX^^ w zwi�zku z now� nauk� o pa�stwie, kt�re by wyrwa�y z serc obywateli idee swoboa^T^awa.^^eby^^aSZwydflLk i zdrowych zasad wychowawczych, zrozumia�ych i przydatnych dla ka�?eg'o'~o5yw.atela__czy wiesniaka^7"R�wnie�7pod wp�ywem Rousseau zwr�ci Pestalozzi uwag� na zagadnienia wychowawcze,) kt�rych rozwi�zanie mia�o pos�u�y� do przekszta�cenia wsp�czesnego mu spo�ecze�stwa. ,,G'dy tylko pojawi� si�. jego Emil - pisa� Pestalozzi - moje w najwy�szym stopniu niepraktyczne uczucie zmieni�o si� w entuzjazm pod wp�ywem tej w r�wnym stopniu niepraktycznej jak marzycielskiej ksi��ki... Wychowanie domowe i spo�eczne ca�ego �wiata i wszystkich stan�w wydawa�o mi si� jakie� okaleczone i wed�ug mnie, aby zaradzi� temu �a�osnemu stanowi, nale�a�o szuka� uniwersalnego �rodka uzdrawiaj�cego w wznios�ych ideach Rousseau... - Uczy�em si� ch�tnie". Pogl�dy filozoficzne Pestaloizziego w czasie studi�w w Collegium Carolinum kszta�towa�y si� pod-_Mp�yxem^_Leibniza, Wolfa, a nast�pnie- Frehta-goJJKanta, S�ucha� w�wczas wyk�ad�wrubzofii Zimmermanna. Filozofia ta - wspomina� p�niej Pestalozzi - doradza�a szuka� samodzielno�ci ,,w s�ownym poznaniu, po marzycielsku, nie budz�c w nas odczucia tego, co by�o faktycznie niezb�dne dla trwa�ego okrzepni�cia zar�wno wewn�trznej, jak i zewn�trznej, rodzinnej i obywatelskiej samodzielno�ci", Druqim_ o�rodkiem oddzia�ywania byli fizjokraci. Przej�ty nowymi pogl�dami na rolnictwo Pestalozzi uda� si� do' g�o�nego w�wczas Tschiffeli w Kirchberg w okolicy Berna, aby pozna� nowsze zasady agronomii. W 1769 r. o�eni� si� z bogat� i wykszta�con� corka_kupca_ JzuJ-^Me30_Ann� SchulthessTNast�phie zakupi�, za po�yczone pieni�dze kawa� zieim""W- Birr ko�o Brugg w kantonie Argowii, wybudowar~9ominazwa� sw� posiad�o�� Kteutof^W vW4-i. stworzy� w Neuhofie za^�ad__ate~-fe�ednych dzi�c�_kt�rych zgromadzi� kilkadziesi�t w_wiekuod~8~d^T5-lat, ca�kowicie dzikich, zg�odnia�ych i pozbawionych opieki? W��-viii T cz�gostwo bowiem w owym czasie by�o zjawiskiem powszechnym. Stwierdza� to Pestalozzi pisz�c, i� dzieci ca�ymi ,,bandami kr��y�y po kraju i wyrasta�y na przest�pc�w". Zak�ad wychowawczy w Neuhofie 'oparty by� na pracy dzieci na roli, w ogrodzie, w warsztatach tkackich i farbiarniach. Wychowankowie uczyli si� czytania, pisania, rachunk�w i pocz�tk�w geografii.. By�a "to pr�ba po��czenia pracy wytw�rczej z nauk�. Pestalozzi s�dzi�, �e wychowywane w ten" spos�b dzieci' zdo�aj� pokry� sw� prac� wszystkie koszty zwi�zane z prowadzeniem zak�adu. Jednak�e, mimo ca�odziennej pracy, niespos�b by�o sprosta� rosn�cym wci�� wydatkom. Na pr�no odwo�ywa� si� ,,do przyjaci� ludzko�ci"; pomoc by�a znikoma (1400 fr.), trudno�ci mno�y�y si�, �rodki w�asne J^ by�y ju� na wyczerpaniu. Program prac i cele swego zak�adu Pestalozzi pr�bowa� popularyzowa� na �amach czasopisma ,,Efeme-rydy", za�o�onego przez .szwajcarskiego fizjokrat� Iselina. W programie tym zwraca� uwag� -na konieczno�� przygotowania zawodowego, tj. rolnj^zp-przemys�owego oraz rozw�j charakteru dziecka. By� przekonany, �e przez, wychowanie mo�na rozwi�za� problem n�dzy ludu.l ~~ W li�cie o. wychowaniu biednej m�odzie�y wiejskiej Pesta- <� lozzi pisa� w 1777 r.: ,,Celem wychowania biednych powinno i by�, obok og�lnego wychowania cz�owieka, przYstosowanie si� i do jego stanu. Biedak powinien by� wychowany do �ycia bied- f nego i na tym polega kamie� probierczy zak�adu dla biednych". Pogl�dy jego w tym czasie cechuje pewna ograniczono�� pola widzenia i utopijna wiara we wszechpot�g� wychowalnia. Analizuj�c po' latach �wczesny stan nauczania Pestalozzi napisze: ,,Nauczanie szkolne, jak dalece je zna�em, wyobra�a�em sobie jako wielki dom. Najwy�sze pi�tro tego domu promieniuje blaskiem wynios�ej i wyko�czonej sztuki, ale jest zamieszkane przez nielicznych ludzi. W �rodkowym mieszka ju� wi�cej ludzi, ale brak im schod�w, po kt�rych mogliby w spos�b ludzki dosta� si� na wy�sze pi�tro. Gdy za� niekt�rzy usi�uj� dosta� si� na wy�sze pi�tro w spos�b nieco zwierz�cy, to im si� �amie r�ce i nogi potrzebne do wspinania si� w g�r� - przynajmniej w przeno�ni. Jeszcze ni�ej, w dole, mieszka niezliczonaKtrzoda ludzka, kt�ra ma wprawdzie takie same prawa do' �wiat�a s�onecznego i czystego, zdrowego powietrza, jak ci co mieszkaj� wy�ej, ale kt�ra zmuszona jest do' pozostania w obrzydliwych, ciemnych, ponurych noTach bez okien, a nadto, gdy kt�ry z ludzi odwa�y si� podnie�� g�ow� ku g�rze, aby zobaczy� blask najwy�szego pi�tra, o�lepia si� go brutalnie i okrutnie". Po pi�ciu latach ci�g�ych zmaga�, nie uzyskawszy wystarczaj�cego poparcia, musia� Pestalozzi w|Jl78()_r. zlikwidowa� zak�ad, wN�uhofie mimo faktu uzyskania powa�nych osi�gniec^wycno-wawczych, o kt�rych pisa� w sprawozdaniu z, 1778 r./Zak�ad �w by� pierwszym o�rodkiem wychowawczym, w kt�rym nauczanie po��czone, by�o z prac� wytw�rcz�'. Proces reedukacji dzieci zdzicza�ych i zaniedbanych dzi�ki pracy przyni�s� pozytywne rezultaty. Dzieci otoczone by�y troskliw� opiek� i stopniowo wraca�y do stanu normalnego. Idea Pestalozziego znalaz�a wkr�tce na�ladowc�w (E. Fellenberg w Hofwilu), ^ - - ..,.-.,.."_, Charakteryzuj�c pobyt w Neuhofie pisa�: ,,Prze�y�em d�ugie lata w gronie pi��dziesi�ciorga dzieci-�ebrak�w dziel�c si� z, nimi w ub�stwie w�asnym chlebem, �yj�c sam jak �ebrak, by si�-nauczy�, jak �ebrak�w na lud... [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl charloteee.keep.pl
tytu�: "JAK GERTRUDA UCZY SWOJE DZIECI"autor: JOHANN HEINRICH PESTALOZZIPOLSKA AKADEMIA NAUK KOMITET NAUK PEDAGOGICZNYCHBIBLIOTEKA KLASYK�W PEDAGOGIKI PISARZE OBCYREDAKTOR NACZELNYW�ADYS�AW HEINRICH.RADA REDAKCYJNA .HENRYK BA R.Y C Z J-A� HULEWICZ �UKASZ KURDYBACHA BOGDAN SUCHODOLSKI MICHA� SZULKIN WROC�AW ZAK�AD IMIENIA OSSOLI�SKICH WYDAWNICTWO POLSKIEJ AKADEMII NAUKJOHANN HEINRICH PESTALOZZIJAK GERTRUDA UCZY SWOJE DZIECIPR�BAPODANIA MATKOM WSKAZ�WEK W FORMIE LIST�W, JAK MAJ� JJCZYC SWOJE DZIECI OPRACOWALI W�ODZIMIERZ SZEWCZUK l MICHA� SZULKINWROC�AW 1955 ZAK�AD IMIENIA OSSOLI�SKICH WYDAWNICTWO POLSKIEJ AKADEMII NAUKWST�P�ycie i dzia�alno�� Jana Henryka Pestalozziego przypad�y ha okres, gdy ojczyzna jego, Szwajcaria, w swoistych warunkach przechodzi�a od dawnego ustroju feudalnego (we w�a�ciwej odmianie dla tego kraju) do nowych stosunk�w kapitalistycznych. Przej�cie to' u schy�ku drugiej po�owy XVIII w. charakteryzowa�o' si� nies�ychanym zubo�eniem ch�op�w szwajcarskich oraz ci�k� prac� dzieci w powstaj�cych fabrykach i manufakturach. Feudalizm w Szwajcarii mia� swe cechy odr�bne, gdy� oparty by� na przewadze patrycjuszowskich rodzin miejskich. Poszczeg�lne kantony szwajcarskie by�y rz�dzone przez oligarchi� miejsk�. Tak na przyk�ad kanton zuryski sk�ada� si� z miasta Zurychu i okr�gu wiejskiego podzielonego na w�jtostwa, gdzie w-�jtami byli mianowani przez miasto obywatele miejscy. Ch�op�w zobowi�zano' do p�acenia dziesi�ciny w naturze oraz innych podatk�w, nie wolno za� by�o im sprzedawa� swych wytwor�w ani te� zaopatrywa� si� w towary poza granicami swego kantonu. Wprawdzie [Stosunek podda�czy ch�op�w szwajcarskich kszta�towa� si� r�nie w poszczeg�lnych kantonach, jednak w zasadzie nie mogli oni obejmowa� �adnych stanowisk miejskich i mieli zamkni�t� drog� nawet do stanu duchownego, (W 1775 r. kanton zuryski liczy� 152 000 ludno�ci, z czego na miasto Zurych przypada�o zaledwie oko�o. 11 000 mieszka�c�w.) Pestalozzi wspomina� niejednokrotnie o feudalnych ograniczeniach ch�op�w szwajcarskich uzale�nionych ca�kowicie od ,,swych mi�o�ciwych pan�w" w Zurychu. Henning, jeden z pruskich wychowank�w Pestalozziego, w swych wspomnieniach przytacza nast�puj�cy fakt: ,,Kiedy raz w rozmowie z nim [Pe-VIstalozzimj u�y�em zwrotu: �woilny ch�op szwajcarskie przerwa� mi �ywo: >>Nie m�w mi o wolnych ch�opach szwajcarskich, s� oni bardziej niewolnikami ni� w Inflantach�". Pestalozzi widzia� ub�stwo ludu, widzia� ./poziome samolubstwo, kt�re naok� gniot�o i do stanu n�dzy doprowadza�o". LJan Henryk Pestalozzi urodzi� si� w Zurychu 12 stycznia 1746 r. w rodzinie lekarza^; kt�ry zmar�, gdy ch�opiec liczy� zaledwie 5 lat. Pozosta� wraz z bratem Janem i siostr� Barbar� w trudnych warunkach materialnych pod opiek� matki i dziadka, pastora wiejskiego w okolicy Zurychu. Przebywaj�c u dziadka w H�ngg zetkn�� si� ze straszliwym uciskiem ch�op�w i n�dz� dzieci wiejskich. "Od m�odzie�czych lat - pisa� p�niej o sobie - serce moje niczym rw�cy potok wzbiera�o jednym tylko pragnieniem, aby 'zatamowa� �r�d�o n�dzy, w kt�rej widzia�em pogr��aj�cy si� wok� mnie lud". W Zurychu ucz�szcza� 'do szko�y elementarnej, nast�pnie do szko�y �aci�skiej, a po jej uko�czeniu do Collegium Humanita-tis i Carolinum,1,, gdzie w latach sze��dziesi�tych wyk�adali post�powi profesorowie Jan Jakub Bodmer i Jan Jakub Breitin-ger. Pocz�tkowo Pestalozzi studiowa� teologi�, p�niej przeni�s� si� na prawo. M�odzie� akademicka sympatyzowa�a z ideologi� post�pow�, jej pokarmem duchowym by�y pisma Rousseau, mimo �e w 1762 r. w Genewie publicznie spalono na stosie Emila i Umow� spo�eczn� jako pisma maj�ce na celu ,,zniszczenie religii chrze�cija�skiej i wszystkich rz�d�w" a autora skazano zaocznie na kar� wi�zienia. Pestaktzz.L_bra�_udzi��_.w...iDracach organizacji m�odzie�oaA^j Helweckie Towarzystwo, zwanej popularnie Zwi�zkiem Patriot�w pod Garbarni� a powsta�ej pod wp�ywem Bodmera, profesora historii i literatury w Carolinum. W tym czasie (1765 r.) nanisa�-EestalozzL^erwsizyJUtw�r literacki pt. Agis-, po�wi�cony m�odemu sparta�skiemu kir�lowi-reformatorowOot�ry ginie; z r�ki'uratowanego przeze� tyrana. ,,Tylko ca�kowite zg�adzenie tyran�w zapewni spok�j na ziemi" - pisa�. Utw�r m�odzie�czy przepojony jest nienawi�ci� do' despotyzmu i stanowi charakterystyczne odbicie nastroj�w auto-t- ")VIIra. Inny, r�wnie� m�odzie�czy utw�r Pestalozziego^pt. �yczenia (Wunsche), publikowany w czasopi�mie Patriot�w ,,Erinnerer" w 1766 'r., zosta� napisany pod wp�ywem Rousseau i zawiera� �yczenie.. �eby l>'EOJaw:l�yjl�^teSX^^ w zwi�zku z now� nauk� o pa�stwie, kt�re by wyrwa�y z serc obywateli idee swoboa^T^awa.^^eby^^aSZwydflLk i zdrowych zasad wychowawczych, zrozumia�ych i przydatnych dla ka�?eg'o'~o5yw.atela__czy wiesniaka^7"R�wnie�7pod wp�ywem Rousseau zwr�ci Pestalozzi uwag� na zagadnienia wychowawcze,) kt�rych rozwi�zanie mia�o pos�u�y� do przekszta�cenia wsp�czesnego mu spo�ecze�stwa. ,,G'dy tylko pojawi� si�. jego Emil - pisa� Pestalozzi - moje w najwy�szym stopniu niepraktyczne uczucie zmieni�o si� w entuzjazm pod wp�ywem tej w r�wnym stopniu niepraktycznej jak marzycielskiej ksi��ki... Wychowanie domowe i spo�eczne ca�ego �wiata i wszystkich stan�w wydawa�o mi si� jakie� okaleczone i wed�ug mnie, aby zaradzi� temu �a�osnemu stanowi, nale�a�o szuka� uniwersalnego �rodka uzdrawiaj�cego w wznios�ych ideach Rousseau... - Uczy�em si� ch�tnie". Pogl�dy filozoficzne Pestaloizziego w czasie studi�w w Collegium Carolinum kszta�towa�y si� pod-_Mp�yxem^_Leibniza, Wolfa, a nast�pnie- Frehta-goJJKanta, S�ucha� w�wczas wyk�ad�wrubzofii Zimmermanna. Filozofia ta - wspomina� p�niej Pestalozzi - doradza�a szuka� samodzielno�ci ,,w s�ownym poznaniu, po marzycielsku, nie budz�c w nas odczucia tego, co by�o faktycznie niezb�dne dla trwa�ego okrzepni�cia zar�wno wewn�trznej, jak i zewn�trznej, rodzinnej i obywatelskiej samodzielno�ci", Druqim_ o�rodkiem oddzia�ywania byli fizjokraci. Przej�ty nowymi pogl�dami na rolnictwo Pestalozzi uda� si� do' g�o�nego w�wczas Tschiffeli w Kirchberg w okolicy Berna, aby pozna� nowsze zasady agronomii. W 1769 r. o�eni� si� z bogat� i wykszta�con� corka_kupca_ JzuJ-^Me30_Ann� SchulthessTNast�phie zakupi�, za po�yczone pieni�dze kawa� zieim""W- Birr ko�o Brugg w kantonie Argowii, wybudowar~9ominazwa� sw� posiad�o�� Kteutof^W vW4-i. stworzy� w Neuhofie za^�ad__ate~-fe�ednych dzi�c�_kt�rych zgromadzi� kilkadziesi�t w_wiekuod~8~d^T5-lat, ca�kowicie dzikich, zg�odnia�ych i pozbawionych opieki? W��-viii T cz�gostwo bowiem w owym czasie by�o zjawiskiem powszechnym. Stwierdza� to Pestalozzi pisz�c, i� dzieci ca�ymi ,,bandami kr��y�y po kraju i wyrasta�y na przest�pc�w". Zak�ad wychowawczy w Neuhofie 'oparty by� na pracy dzieci na roli, w ogrodzie, w warsztatach tkackich i farbiarniach. Wychowankowie uczyli si� czytania, pisania, rachunk�w i pocz�tk�w geografii.. By�a "to pr�ba po��czenia pracy wytw�rczej z nauk�. Pestalozzi s�dzi�, �e wychowywane w ten" spos�b dzieci' zdo�aj� pokry� sw� prac� wszystkie koszty zwi�zane z prowadzeniem zak�adu. Jednak�e, mimo ca�odziennej pracy, niespos�b by�o sprosta� rosn�cym wci�� wydatkom. Na pr�no odwo�ywa� si� ,,do przyjaci� ludzko�ci"; pomoc by�a znikoma (1400 fr.), trudno�ci mno�y�y si�, �rodki w�asne J^ by�y ju� na wyczerpaniu. Program prac i cele swego zak�adu Pestalozzi pr�bowa� popularyzowa� na �amach czasopisma ,,Efeme-rydy", za�o�onego przez .szwajcarskiego fizjokrat� Iselina. W programie tym zwraca� uwag� -na konieczno�� przygotowania zawodowego, tj. rolnj^zp-przemys�owego oraz rozw�j charakteru dziecka. By� przekonany, �e przez, wychowanie mo�na rozwi�za� problem n�dzy ludu.l ~~ W li�cie o. wychowaniu biednej m�odzie�y wiejskiej Pesta- <� lozzi pisa� w 1777 r.: ,,Celem wychowania biednych powinno i by�, obok og�lnego wychowania cz�owieka, przYstosowanie si� i do jego stanu. Biedak powinien by� wychowany do �ycia bied- f nego i na tym polega kamie� probierczy zak�adu dla biednych". Pogl�dy jego w tym czasie cechuje pewna ograniczono�� pola widzenia i utopijna wiara we wszechpot�g� wychowalnia. Analizuj�c po' latach �wczesny stan nauczania Pestalozzi napisze: ,,Nauczanie szkolne, jak dalece je zna�em, wyobra�a�em sobie jako wielki dom. Najwy�sze pi�tro tego domu promieniuje blaskiem wynios�ej i wyko�czonej sztuki, ale jest zamieszkane przez nielicznych ludzi. W �rodkowym mieszka ju� wi�cej ludzi, ale brak im schod�w, po kt�rych mogliby w spos�b ludzki dosta� si� na wy�sze pi�tro. Gdy za� niekt�rzy usi�uj� dosta� si� na wy�sze pi�tro w spos�b nieco zwierz�cy, to im si� �amie r�ce i nogi potrzebne do wspinania si� w g�r� - przynajmniej w przeno�ni. Jeszcze ni�ej, w dole, mieszka niezliczonaKtrzoda ludzka, kt�ra ma wprawdzie takie same prawa do' �wiat�a s�onecznego i czystego, zdrowego powietrza, jak ci co mieszkaj� wy�ej, ale kt�ra zmuszona jest do' pozostania w obrzydliwych, ciemnych, ponurych noTach bez okien, a nadto, gdy kt�ry z ludzi odwa�y si� podnie�� g�ow� ku g�rze, aby zobaczy� blask najwy�szego pi�tra, o�lepia si� go brutalnie i okrutnie". Po pi�ciu latach ci�g�ych zmaga�, nie uzyskawszy wystarczaj�cego poparcia, musia� Pestalozzi w|Jl78()_r. zlikwidowa� zak�ad, wN�uhofie mimo faktu uzyskania powa�nych osi�gniec^wycno-wawczych, o kt�rych pisa� w sprawozdaniu z, 1778 r./Zak�ad �w by� pierwszym o�rodkiem wychowawczym, w kt�rym nauczanie po��czone, by�o z prac� wytw�rcz�'. Proces reedukacji dzieci zdzicza�ych i zaniedbanych dzi�ki pracy przyni�s� pozytywne rezultaty. Dzieci otoczone by�y troskliw� opiek� i stopniowo wraca�y do stanu normalnego. Idea Pestalozziego znalaz�a wkr�tce na�ladowc�w (E. Fellenberg w Hofwilu), ^ - - ..,.-.,.."_, Charakteryzuj�c pobyt w Neuhofie pisa�: ,,Prze�y�em d�ugie lata w gronie pi��dziesi�ciorga dzieci-�ebrak�w dziel�c si� z, nimi w ub�stwie w�asnym chlebem, �yj�c sam jak �ebrak, by si�-nauczy�, jak �ebrak�w na lud... [ Pobierz całość w formacie PDF ]