274, 1. (1 - 399)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
tytu�: "ANATOMIA CZ�OWIEKA II"autor: Zofia Ignasiak, Antoni Janusz, Aniela Jarosi�skaTOM IINAUKA O TRZEWiACH (splanchnologia)WST�PTrzewa (viscera) obejmuj� uk�ady i narz�dy wyspecjalizowane w pe�nieniu funkcji wegetatywnych, s�u��cych zar�wno do utrzymania �ycia jednostki, jak i do zachowania gatunku. Do trzew nale��: uk�ad pokarmowy, czyli trawienny (systema digestorium);uk�ad oddechowy (systema respiratorium);uk�ad moczowo-p�ciowy (systema urogenitale);uk�ad wewn�trzwydzielniczy (systema endocrinunm).S� to wi�c uk�ady, kt�re sw� budow� s� przystosowane do pobierania z zewn�trz sk�adnik�w niezb�dnych do prawid�owego funkcjonowania organizmu oraz usuwania z ustroju niestrawionych resztek pokarmowych i szkodliwych produkt�w przemiany materii. Pobieranie substancji organicznych (w�glowodor�w, bia�ek, t�uszcz�w) i nieorganicznych (wody, soli mineralnych) ze �rodowiska zewn�trznego oraz ich przetwarzanie w wyniku proces�w chemicznych jest istot� przemiany materii. Przemiana materii jest jednocze�nie przemian� energii, z energii chemicznej pokarm�w jest wytwarzana energia fizjologiczna (cieplna, mechaniczna) niezb�dna do wykonywania przez organizm swych czynno�ci i zwi�zanej z nimi pracy. Pobrane zwi�zki pokarmowe s�u�� wi�c do budowy wzrastaj�cego organizmu i odbudowy zniszczonych kom�rek (bia�ka) oraz do wytwarzania substancji czynnych w postaci enzym�w czy hormon�w. T�uszcze i w�glowodany dostarczaj� przede wszystkim energii. R�wnie� drog� pokarmow� organizm otrzymuje witaminy potrzebne do prawid�owego funkcjonowania.Narz�dy, kt�re odpowiadaj� za pobieranie pokarmu, przerabianie go i wydalanie sk�adnik�w nie zu�ytych tworz� uk�ad trawienny zwany pokarmowym. Z uk�adem pokarmowym zwi�zany jest ponadto narz�d smaku i narz�d mowy.Przemiany tkankowe, dostarczaj�ce organizmowi energi�, wi��� si� �ci�le z oddychaniem. Oddychanie jest jednym z zasadniczych objaw�w �ycia, w wyniku kt�rego tlen zawarty w powietrzu dostarczany jest do tkanek i bierze udzia� w procesach spalania. Powstaj�cy w wyniku tych przemian bezwodnik kwasu w�glowego wydalany jest przez p�uca. Narz�dy, kt�re s� odpowiedzialne za wymian� gazow�, tworz� uk�ad oddechowy. Opr�cz podstawowej funkcji wymiany gazowej w uk�adzie oddechowym mie�ci si� narz�d powonienia i narz�d g�osu.Szkodliwe zwi�zki chemiczne, kt�re powstaj� w wyniku przemiany materii w tkankach, przedostaj� si� do krwi, a nast�pnie przez nerki s� usuwane poza organizm. Tak wi�c narz�dy moczowe s� odpowiedzialne za utrzymanie na sta�ym poziomie sk�adu chemicznego wewn�trznego �rodowiska organizmu poprzez regulacj� sk�adu osocza krwi. narz�dy p�ciowe s�u�� do zachowania gatunku, ale w zwi�zku ze wsp�lnym pochodzeniem oraz zbli�on� topografi� z uk�adem moczowym ��czone s� w jeden uk�ad moczowo-p�ciowy.Wszystkie procesy zachodz�ce w organizmie s� wzajemnie od siebie uzale�nione, a za ich harmonijn� wsp�prac� odpowiadaj� gruczo�y o wewn�trznym wydzielaniu. Uk�ad wewn�trzwydzielniczy, podobnie jak uk�ad nerwowy, tylko nieco wolniej i nieprzerwanie, drog� krwi wysy�a bod�ce (hormony), kt�re kieruj� przemian� materii oraz reguluj� i zespalaj� z sob� czynno�ci poszczeg�lnych narz�d�w. Gruczo�y dokrewne w swym dzia�aniu mog� wzajemnie na siebie wp�ywa� hamuj�co lub pobudzaj�co.Trzewa pod wzgl�dem og�lnej budowy mo�na podzieli� na dwa typy. Do pierwszej grupy zaliczane s� narz�dy maj�ce kszta�t cew lub zbiornik�w: prze�yk, �o��dek, jelita, oskrzela, moczow�d, p�cherz moczowy. �ciany tych narz�d�w zbudowane s� z trzech zasadniczych warstw: �wiat�o narz�du wy�ciela b�ona �luzowa, warstw� �rodkow� buduje b�ona mi�niowa, a zewn�trzn� tworzy b�ona surowicza lub b�ona zewn�trzna. W poszczeg�lnych narz�dach b�ony te wykazuj� charakterystyczne dla nich cechy budowy i czynno�ci.Do drugiej grupy narz�d�w zaliczane s� te, kt�re wykazuj� budow� bardziej spoist�: w�troba, nerki, j�dro, tarczyca. Spoist� tkank� narz�du nazywamy mi��szem. Drugim sk�adnikiem jest zr�b, b�d�cy rusztowaniem dla mi��szu.UK�AD POKARMOWYOg�lna budowa �ciany przewodu pokarmowego�ciana dr�g pokarmowych w przewa�aj�cej cz�ci sk�ada si� z trzech warstw:b�ony �luzowej po�o�onej wewn�trznie,b�ony mi�niowej tworz�cej warstw� �rodkow�,b�ony zewn�trznej.B�ona �luzowa (tunica mucosa)B�ona �luzowa (tunica mucosa) tworzy powierzchni� wewn�trzn� przewodu pokarmowego. Jest ona pokryta delikatnym nab�onkiem, kt�ry w okolicy szpary ust i odbytu przechodzi bezpo�rednio w nask�rek. B�ona �luzowa ma zabarwienie blador�owe lub czerwone, wydziela p�yn najcz�ciej �luzowy i dlatego jest wilgotna, b�yszcz�ca i �liska; sk�ada si� ona z nast�puj�cych warstw: nab�onek (epithelium),blaszka w�a�ciwa b�ony �luzowej (lamina propria mucosae), blaszka mi�niowa b�ony �luzowej (lamina muscularis mucosae), tkanka pod�luzowa (tela submucosa).W g�rnych odcinkach przewodu pokarmowego (jama ustna, gard�o, prze�yk) b�on� �luzow� pokrywa nab�onek wielowarstwowy p�aski. odporny na urazy mechaniczne, w dalszych cz�ciach wyst�puje nab�onek jednowarstwowy przystosowany zar�wno do wch�aniania, jak i do czynno�ci wydzielniczych.Pod nab�onkiem znajduje si� blaszka w�a�ciwa b�ony �luzowej, w kt�rej mieszcz� si� drobne gruczo�y, naczynia krwiono�ne i nerwy. Trzeci� warstw� stanowi blaszka mi�niowa b�ony �luzowej, zbudowana z cienkiej warstwy kom�rek mi�niowych g�adkich, wywieraj�ca zasadniczy wp�yw na ukszta�towanie powierzchni b�ony �luzowej.Funkcj� zespolenia b�ony �luzowej ze �rodkow� warstw� �cian przewodu pokarmowego (b�on� mi�niow�) spe�nia tzw. tkanka pod�luzowa, stanowi�c ruchome po��czenie mi�dzy b�onami. W niej mieszcz� si� sploty nerwowe oraz rozga��zienia wi�kszych naczy� krwiono�nych i nerw�w. Brak tkanki pod�luzowej wyst�puje wsz�dzie tam, gdzie b�ona �luzowa ��czy si� nieprzesuwalnie z pod�o�em.Rze�ba b�ony �luzowej przewodu pokarmowego nie jest jednolita na ca�ym obszarze. Na przyk�ad w przedsionku jamy ustnej, na podniebieniu i w gardle jest g�adka, ale ju� w prze�yku uk�ada si� w fa�dy pud�u�ne, sprzyjaj�ce poszerzaniu si� jego �wiat�a podczas przesuwania si� k�su pokarmowego. B�ona �luzowa jelita cienkiego wytwarza fa�dy okr�ne oraz bardzo liczne wypustki mikroskopijnej wielko�ci, tzw. kosmki jelitowe. Ma to donios�e znaczenie dla funkcji jelita cienkiego. Dzi�ki powy�szym uwypukleniom powierzchnia ch�onna b�ony �luzowej jest powi�kszona wielokrotnie.W b�onie �luzowej znajduj� si� liczne gruczo�y; wyst�puj� one najcz�ciej w blaszce w�a�ciwej jako kom�rki kubkowe wydzielaj�ce �luz. Wydzielina ta pokrywa cienk� warstw� powierzchni� wewn�trzn� �cian dr�g pokarmowych, zabezpieczaj�c j� przed urazami mechanicznymi czy chemicznymi i u�atwia tak�e przesuwanie si� tre�ci pokarmowej.Kom�rki gruczo�owe cz�sto ��cz� si� w wi�kszy zesp� zwany gruczo�em. Du�e gruczo�y. np. przyusznica, nie mieszcz� si� w �cianie przewodu i le�� w pewnej odleg�o�ci od b�ony �luzowej, ��cz�c si� z ni� przewodem wyprowadzaj�cym.R�wnie� w b�onie �luzowej przewodu pokarmowego wyst�puje nagromadzenie tkanki limfatycznej w postaci grudek ch�onnych samotnych, skupionych oraz migda�k�w.B�ona mi�niowa (tunica muscularis)W pocz�tkowych odcinkach przewodu pokarmowego, tj. w obr�bie jamy ustnej, gard�a i g�rnej cz�ci prze�yku, a tak�e w obr�bie odbytu, warstw� �rodkow� tworzy mi�ni�wka poprzecznie pr��kowana. Jednak w przewa�aj�cej cz�ci przewodu pokarmowego wyst�puje mi�ni�wka g�adka, kt�ra charakteryzuje si� wolniejsz� reakcj� na bod�ce, czyli kurczy si� wolniej, ale te� nie tak szybko ulega zm�czeniu, jak mi�ni�wka poprzecznie pr��kowana. Ma to wa�ne znaczenie dla proces�w trawienia i wch�aniania, kt�re odbywaj� si� stosunkowo wolno, a tym samym wymagaj� powolnego przesuwania si� tre�ci pokarmowej w jelicie.W��kna mi�niowe uk�adaj� si� w dwie warstwy. Warstwa wewn�trzna ma przebieg okr�ny, w��kna zewn�trzne biegn� pod�u�nie. Zadaniem b�ony mi�niowej jest przesuwanie tre�ci jelita w kierunku ko�cowym. Naprzemienne skurcze okr�nej i pod�u�nej warstwy wywo�uj� tzw. ruch perystaltyczny jelit, polegaj�cy na odcinkowym poszerzaniu i skracaniu oraz zw�aniu przekroju cewy jelitowej. W niekt�rych odcinkach przewodu pokarmowego (np. �o��dek), mi�ni�wka, dzi�ki swemu napi�ciu (tzw. przedskurcz) utrzymuje papk� pokarmow� r�wnomiernie w obr�bie trzonu wbrew prawu ci�ko�ci.B�ona surowicza i b�ona zewn�trzna (tunica serosa et tunica externa)B�ona surowicza pokrywa przew�d pokarmowy wewn�trz jamy brzusznej. Wytwarza ona blaszk� trzewn� otrzewnej danego odcinka przewodu pokarmowego, kt�ra przechodzi w blaszk� �cienn� i razem ograniczaj� jam� otrzewnej.Natomiast cz�ci uk�adu pokarmowego, kt�re nie le�� w jamie brzusznej lub s� pozbawione otrzewnej, obejmuje b�ona zewn�trzna zbudowana z tkanki ��cznej. B�ona ta pokrywa narz�dy i ��czy je z otoczeniem.Je�eli narz�d pozbawiony jest b�ony mi�niowej lub b�ony zewn�trznej (surowiczej), np. podniebienie, w�wczas b�ona �luzowa ��czy si� bezpo�rednio z okostn� ko�ci lub innym otoczeniem.Podzia� uk�adu pokarmowegoZ uwagi na zr�nicowanie budowy i funkcji wszystkie sk�adowe cz�ci uk�adu pokarmowego mo�na podzieli� w og�lnym zarysie na trzy grupy: Przew�d pokarmowy, do kt�rego nale�y:jama ustna (cavitas oris),gard�o (pharynx),prze�yk (esophagus).Narz�dy te tworz� g�rn� drog� pokarmow� i s�u�� do pobierania, rozdrabniania i przemieszczania pokarmu.Narz�dy �rodkowej drogi pokarmowej zwi�zane s� z trawieniem mechanicznym i chemicznym oraz wch�anianiem: �o��dek (ventriculus),jelito cienkie (intestinum tenue),dwunastnica (duodenum),jelito czcze (jejunum),jelito kr�te (ileum).W ostatniej cz�ci przewodu pokarmowego odbywa si� zag�szczenie tre�ci pokarmowej oraz procesy fermentacyjne: jelito grube (intestinum crassum),jelito �lepe - k�tnica (cecum),okr�nica (colon),odbytnica (rectum).Gruczo�y trawienne po�o�one na zewn�trz �cian przewodu pokarmowego to: �linianki (glandulae salivares),w�troba (hepar),trzustka (pancreas),Otrzewna (peritoneum), kt�ra jako b�ona surowicza pokrywa �o��dek, przewa�aj�c� cz꜏ jelita cienkiego i c... [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl charloteee.keep.pl
tytu�: "ANATOMIA CZ�OWIEKA II"autor: Zofia Ignasiak, Antoni Janusz, Aniela Jarosi�skaTOM IINAUKA O TRZEWiACH (splanchnologia)WST�PTrzewa (viscera) obejmuj� uk�ady i narz�dy wyspecjalizowane w pe�nieniu funkcji wegetatywnych, s�u��cych zar�wno do utrzymania �ycia jednostki, jak i do zachowania gatunku. Do trzew nale��: uk�ad pokarmowy, czyli trawienny (systema digestorium);uk�ad oddechowy (systema respiratorium);uk�ad moczowo-p�ciowy (systema urogenitale);uk�ad wewn�trzwydzielniczy (systema endocrinunm).S� to wi�c uk�ady, kt�re sw� budow� s� przystosowane do pobierania z zewn�trz sk�adnik�w niezb�dnych do prawid�owego funkcjonowania organizmu oraz usuwania z ustroju niestrawionych resztek pokarmowych i szkodliwych produkt�w przemiany materii. Pobieranie substancji organicznych (w�glowodor�w, bia�ek, t�uszcz�w) i nieorganicznych (wody, soli mineralnych) ze �rodowiska zewn�trznego oraz ich przetwarzanie w wyniku proces�w chemicznych jest istot� przemiany materii. Przemiana materii jest jednocze�nie przemian� energii, z energii chemicznej pokarm�w jest wytwarzana energia fizjologiczna (cieplna, mechaniczna) niezb�dna do wykonywania przez organizm swych czynno�ci i zwi�zanej z nimi pracy. Pobrane zwi�zki pokarmowe s�u�� wi�c do budowy wzrastaj�cego organizmu i odbudowy zniszczonych kom�rek (bia�ka) oraz do wytwarzania substancji czynnych w postaci enzym�w czy hormon�w. T�uszcze i w�glowodany dostarczaj� przede wszystkim energii. R�wnie� drog� pokarmow� organizm otrzymuje witaminy potrzebne do prawid�owego funkcjonowania.Narz�dy, kt�re odpowiadaj� za pobieranie pokarmu, przerabianie go i wydalanie sk�adnik�w nie zu�ytych tworz� uk�ad trawienny zwany pokarmowym. Z uk�adem pokarmowym zwi�zany jest ponadto narz�d smaku i narz�d mowy.Przemiany tkankowe, dostarczaj�ce organizmowi energi�, wi��� si� �ci�le z oddychaniem. Oddychanie jest jednym z zasadniczych objaw�w �ycia, w wyniku kt�rego tlen zawarty w powietrzu dostarczany jest do tkanek i bierze udzia� w procesach spalania. Powstaj�cy w wyniku tych przemian bezwodnik kwasu w�glowego wydalany jest przez p�uca. Narz�dy, kt�re s� odpowiedzialne za wymian� gazow�, tworz� uk�ad oddechowy. Opr�cz podstawowej funkcji wymiany gazowej w uk�adzie oddechowym mie�ci si� narz�d powonienia i narz�d g�osu.Szkodliwe zwi�zki chemiczne, kt�re powstaj� w wyniku przemiany materii w tkankach, przedostaj� si� do krwi, a nast�pnie przez nerki s� usuwane poza organizm. Tak wi�c narz�dy moczowe s� odpowiedzialne za utrzymanie na sta�ym poziomie sk�adu chemicznego wewn�trznego �rodowiska organizmu poprzez regulacj� sk�adu osocza krwi. narz�dy p�ciowe s�u�� do zachowania gatunku, ale w zwi�zku ze wsp�lnym pochodzeniem oraz zbli�on� topografi� z uk�adem moczowym ��czone s� w jeden uk�ad moczowo-p�ciowy.Wszystkie procesy zachodz�ce w organizmie s� wzajemnie od siebie uzale�nione, a za ich harmonijn� wsp�prac� odpowiadaj� gruczo�y o wewn�trznym wydzielaniu. Uk�ad wewn�trzwydzielniczy, podobnie jak uk�ad nerwowy, tylko nieco wolniej i nieprzerwanie, drog� krwi wysy�a bod�ce (hormony), kt�re kieruj� przemian� materii oraz reguluj� i zespalaj� z sob� czynno�ci poszczeg�lnych narz�d�w. Gruczo�y dokrewne w swym dzia�aniu mog� wzajemnie na siebie wp�ywa� hamuj�co lub pobudzaj�co.Trzewa pod wzgl�dem og�lnej budowy mo�na podzieli� na dwa typy. Do pierwszej grupy zaliczane s� narz�dy maj�ce kszta�t cew lub zbiornik�w: prze�yk, �o��dek, jelita, oskrzela, moczow�d, p�cherz moczowy. �ciany tych narz�d�w zbudowane s� z trzech zasadniczych warstw: �wiat�o narz�du wy�ciela b�ona �luzowa, warstw� �rodkow� buduje b�ona mi�niowa, a zewn�trzn� tworzy b�ona surowicza lub b�ona zewn�trzna. W poszczeg�lnych narz�dach b�ony te wykazuj� charakterystyczne dla nich cechy budowy i czynno�ci.Do drugiej grupy narz�d�w zaliczane s� te, kt�re wykazuj� budow� bardziej spoist�: w�troba, nerki, j�dro, tarczyca. Spoist� tkank� narz�du nazywamy mi��szem. Drugim sk�adnikiem jest zr�b, b�d�cy rusztowaniem dla mi��szu.UK�AD POKARMOWYOg�lna budowa �ciany przewodu pokarmowego�ciana dr�g pokarmowych w przewa�aj�cej cz�ci sk�ada si� z trzech warstw:b�ony �luzowej po�o�onej wewn�trznie,b�ony mi�niowej tworz�cej warstw� �rodkow�,b�ony zewn�trznej.B�ona �luzowa (tunica mucosa)B�ona �luzowa (tunica mucosa) tworzy powierzchni� wewn�trzn� przewodu pokarmowego. Jest ona pokryta delikatnym nab�onkiem, kt�ry w okolicy szpary ust i odbytu przechodzi bezpo�rednio w nask�rek. B�ona �luzowa ma zabarwienie blador�owe lub czerwone, wydziela p�yn najcz�ciej �luzowy i dlatego jest wilgotna, b�yszcz�ca i �liska; sk�ada si� ona z nast�puj�cych warstw: nab�onek (epithelium),blaszka w�a�ciwa b�ony �luzowej (lamina propria mucosae), blaszka mi�niowa b�ony �luzowej (lamina muscularis mucosae), tkanka pod�luzowa (tela submucosa).W g�rnych odcinkach przewodu pokarmowego (jama ustna, gard�o, prze�yk) b�on� �luzow� pokrywa nab�onek wielowarstwowy p�aski. odporny na urazy mechaniczne, w dalszych cz�ciach wyst�puje nab�onek jednowarstwowy przystosowany zar�wno do wch�aniania, jak i do czynno�ci wydzielniczych.Pod nab�onkiem znajduje si� blaszka w�a�ciwa b�ony �luzowej, w kt�rej mieszcz� si� drobne gruczo�y, naczynia krwiono�ne i nerwy. Trzeci� warstw� stanowi blaszka mi�niowa b�ony �luzowej, zbudowana z cienkiej warstwy kom�rek mi�niowych g�adkich, wywieraj�ca zasadniczy wp�yw na ukszta�towanie powierzchni b�ony �luzowej.Funkcj� zespolenia b�ony �luzowej ze �rodkow� warstw� �cian przewodu pokarmowego (b�on� mi�niow�) spe�nia tzw. tkanka pod�luzowa, stanowi�c ruchome po��czenie mi�dzy b�onami. W niej mieszcz� si� sploty nerwowe oraz rozga��zienia wi�kszych naczy� krwiono�nych i nerw�w. Brak tkanki pod�luzowej wyst�puje wsz�dzie tam, gdzie b�ona �luzowa ��czy si� nieprzesuwalnie z pod�o�em.Rze�ba b�ony �luzowej przewodu pokarmowego nie jest jednolita na ca�ym obszarze. Na przyk�ad w przedsionku jamy ustnej, na podniebieniu i w gardle jest g�adka, ale ju� w prze�yku uk�ada si� w fa�dy pud�u�ne, sprzyjaj�ce poszerzaniu si� jego �wiat�a podczas przesuwania si� k�su pokarmowego. B�ona �luzowa jelita cienkiego wytwarza fa�dy okr�ne oraz bardzo liczne wypustki mikroskopijnej wielko�ci, tzw. kosmki jelitowe. Ma to donios�e znaczenie dla funkcji jelita cienkiego. Dzi�ki powy�szym uwypukleniom powierzchnia ch�onna b�ony �luzowej jest powi�kszona wielokrotnie.W b�onie �luzowej znajduj� si� liczne gruczo�y; wyst�puj� one najcz�ciej w blaszce w�a�ciwej jako kom�rki kubkowe wydzielaj�ce �luz. Wydzielina ta pokrywa cienk� warstw� powierzchni� wewn�trzn� �cian dr�g pokarmowych, zabezpieczaj�c j� przed urazami mechanicznymi czy chemicznymi i u�atwia tak�e przesuwanie si� tre�ci pokarmowej.Kom�rki gruczo�owe cz�sto ��cz� si� w wi�kszy zesp� zwany gruczo�em. Du�e gruczo�y. np. przyusznica, nie mieszcz� si� w �cianie przewodu i le�� w pewnej odleg�o�ci od b�ony �luzowej, ��cz�c si� z ni� przewodem wyprowadzaj�cym.R�wnie� w b�onie �luzowej przewodu pokarmowego wyst�puje nagromadzenie tkanki limfatycznej w postaci grudek ch�onnych samotnych, skupionych oraz migda�k�w.B�ona mi�niowa (tunica muscularis)W pocz�tkowych odcinkach przewodu pokarmowego, tj. w obr�bie jamy ustnej, gard�a i g�rnej cz�ci prze�yku, a tak�e w obr�bie odbytu, warstw� �rodkow� tworzy mi�ni�wka poprzecznie pr��kowana. Jednak w przewa�aj�cej cz�ci przewodu pokarmowego wyst�puje mi�ni�wka g�adka, kt�ra charakteryzuje si� wolniejsz� reakcj� na bod�ce, czyli kurczy si� wolniej, ale te� nie tak szybko ulega zm�czeniu, jak mi�ni�wka poprzecznie pr��kowana. Ma to wa�ne znaczenie dla proces�w trawienia i wch�aniania, kt�re odbywaj� si� stosunkowo wolno, a tym samym wymagaj� powolnego przesuwania si� tre�ci pokarmowej w jelicie.W��kna mi�niowe uk�adaj� si� w dwie warstwy. Warstwa wewn�trzna ma przebieg okr�ny, w��kna zewn�trzne biegn� pod�u�nie. Zadaniem b�ony mi�niowej jest przesuwanie tre�ci jelita w kierunku ko�cowym. Naprzemienne skurcze okr�nej i pod�u�nej warstwy wywo�uj� tzw. ruch perystaltyczny jelit, polegaj�cy na odcinkowym poszerzaniu i skracaniu oraz zw�aniu przekroju cewy jelitowej. W niekt�rych odcinkach przewodu pokarmowego (np. �o��dek), mi�ni�wka, dzi�ki swemu napi�ciu (tzw. przedskurcz) utrzymuje papk� pokarmow� r�wnomiernie w obr�bie trzonu wbrew prawu ci�ko�ci.B�ona surowicza i b�ona zewn�trzna (tunica serosa et tunica externa)B�ona surowicza pokrywa przew�d pokarmowy wewn�trz jamy brzusznej. Wytwarza ona blaszk� trzewn� otrzewnej danego odcinka przewodu pokarmowego, kt�ra przechodzi w blaszk� �cienn� i razem ograniczaj� jam� otrzewnej.Natomiast cz�ci uk�adu pokarmowego, kt�re nie le�� w jamie brzusznej lub s� pozbawione otrzewnej, obejmuje b�ona zewn�trzna zbudowana z tkanki ��cznej. B�ona ta pokrywa narz�dy i ��czy je z otoczeniem.Je�eli narz�d pozbawiony jest b�ony mi�niowej lub b�ony zewn�trznej (surowiczej), np. podniebienie, w�wczas b�ona �luzowa ��czy si� bezpo�rednio z okostn� ko�ci lub innym otoczeniem.Podzia� uk�adu pokarmowegoZ uwagi na zr�nicowanie budowy i funkcji wszystkie sk�adowe cz�ci uk�adu pokarmowego mo�na podzieli� w og�lnym zarysie na trzy grupy: Przew�d pokarmowy, do kt�rego nale�y:jama ustna (cavitas oris),gard�o (pharynx),prze�yk (esophagus).Narz�dy te tworz� g�rn� drog� pokarmow� i s�u�� do pobierania, rozdrabniania i przemieszczania pokarmu.Narz�dy �rodkowej drogi pokarmowej zwi�zane s� z trawieniem mechanicznym i chemicznym oraz wch�anianiem: �o��dek (ventriculus),jelito cienkie (intestinum tenue),dwunastnica (duodenum),jelito czcze (jejunum),jelito kr�te (ileum).W ostatniej cz�ci przewodu pokarmowego odbywa si� zag�szczenie tre�ci pokarmowej oraz procesy fermentacyjne: jelito grube (intestinum crassum),jelito �lepe - k�tnica (cecum),okr�nica (colon),odbytnica (rectum).Gruczo�y trawienne po�o�one na zewn�trz �cian przewodu pokarmowego to: �linianki (glandulae salivares),w�troba (hepar),trzustka (pancreas),Otrzewna (peritoneum), kt�ra jako b�ona surowicza pokrywa �o��dek, przewa�aj�c� cz꜏ jelita cienkiego i c... [ Pobierz całość w formacie PDF ]