266, 1. (1 - 399)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
tytu�: "DZIECKO KALEKIE JAKIEGO NIE ZNAMY"autor: BARBARA ARUSZTOWICZ WOJCIECH B�KOWSKIWydanie pierwszeWARSZAWA 1989 WYDAWNICTWA SZKOLNE I PEDAGOGICZNErusztowicz* * *SPIS TRE�CIWSt�P ...................... ^ ........... 5I. Wybrane jednostki chorobowe powoduj�ce deformacje narz�du ruchu . . 7 II. Poj�cie osobowo�ci i jej struktura .................. 87 III. Osobowo�� dziecka kalekiego i jej deformacje ............ 92 IV. Potrzeby dziecka kalekiego ..................... 100 V. Obraz w�asnej osoby u dzieci z dysfunkcj� narz�du ruchu ........ 108 VI. Samoocena i jej rodzaje u dzieci z dysfunkcj� narz�du ruchu ....... 112 VII. Psychologiczne determinanty samooceny ................ 115 VIII. Aspiracje dziecka kalekiego ..................... 123 IX. Adaptacja dziecka z dysfunkcj� narz�du ruchu do �ycia w zak�adzie leczniczo-wychowawczym ....................... 126 X. Oddzia�ywania pedagogiczne jako konsekwencje sytuacji i potrzeb dziecka kalekiego ............................. 130Zako�czenie .............................. 136Bibliografia .............................. 138WST�PZamierzeniem naszym jest nakre�lenie obrazu dziecka obarczonego schorzeniem powoduj�cym deformacj� narz�du ruchu, obrazu w pe�nym tego s�owa znaczeniu, zar�wno psychiki dziecka kalekiego, jak i poszczeg�lnych schorze�, nie pozostaj�cych bez zwi�zku z jego wygl�dem fizycznym. , Staraj�c si� oczy�ci� obraz tych dzieci z konwencjonalnej jak gdyby "inno�ci", jak� niejednokrotnie si� je obarcza, na podstawie d�ugoletnich do�wiadcze�, obserwacji oraz bada� w�asnych podj�li�my pr�b� przedstawienia - jak si� nam wydaje - chorego dziecka w innym nieco �wietle. Starali�my si� opisa� najcz�ciej wyst�puj�ce jednostki chorobowe (stan przed zabiegiem operacyjnym i po zabiegu) daj�ce w efekcie deformacj� narz�du ruchu oraz psychik� dziecka chorego pozostaj�c� w bardzo �cis�ym zwi�zku z jego schorzeniem. Ksi��k� t� dedykujemy wszystkim nauczycielom i wychowawcom stykaj�cym si� w swej codziennej pracy z dzie�mi specjalnej troski. Pragniemy, aby nasza skromna praca pomog�a ludziom opiekuj�cym si� tymi dzie�mi lepiej je rozumie� i pokierowa� ich rozwojem. Chcieliby�my, aby wszyscy, kt�rych ��czy wsp�lny cel - dobro dziecka i ch�� niesienia mu pomocy - w swej pracy post�powali w my�l zasad, i� dziecko powinno kroczy� t� drog�, na kt�r� je skierujemy, a gdy doro�nie nie powinno zbacza� z niej, a tak�e �e ka�de dziecko nale�y wychowa� do pe�ni �ycia, jak� jest w stanie osi�gn��. AutorzyI. WYBRANE JEDNOSTKI CHOROBOWE POWODUJ�CE DEFORMACJE NARZ�DU RUCHU Przez poj�cie "narz�d ruchu", a w�a�ciwie poprawnie] "uk�ad narz�d�w ruchu" rozumiemy te narz�dy, kt�re stanowi� podstaw� anatomiczn� dla r�norodnych czynno�ci ruchowych organizmu ludzkiego przejawiaj�cych si� na zewn�trz, a wi�c: lokomocji, czynno�ci manipulacyjnycn oraz czynno�ci ruchowych zwi�zanych z utrzymywaniem prawid�owej postawy cia�a. Zaliczamy wi�c do tego uk�adu: ko�ci, stawy, wi�zad�a (jest to tzw. uk�ad ruchu bierny, podporowy) oraz mi�nie, po��czenia nerwowo-mi�niowe, nerwy obwodowe i o�rodki ruchowe centralnego uk�adu nerwowego (tzw. uk�ad ruchu czynny). Deformacje i dysfunkcje w uk�adzie narz�du ruchu u dzieci spowodowane s� r�nymi przyczynami. Najcz�stsze z nich to wady wrodzone i zaburzenia rozwojowe. Inne to: choroby uk�adowe narz�du ruchu, zapalenia, uszkodzenia spowodowane urazami, nowotwory. W niniejszym rozdziale przedstawiamy tylko niekt�re spo�r�d chor�b powoduj�cych zniekszta�cenia i zaburzenia funkcji w narz�dzie ruchu. Praca nasza stanowi przede wszystkim efekt obserwacji dziecka z uszkodzeniem narz�du ruchu leczonego w Sto�ecznym Centrum Rehabilitacji w Konstancinie. Dlatego wyboru dokonali�my na podstawie przegl�du jednostek chorobowych wyst�puj�cych u dzieci leczonych w Oddziale Dzieci�cym. Omawiamy te jednostki, z kt�rymi spotykamy si� najcz�ciej, pomijamy za� te, kt�re w Oddziale pojawiaj� si� rzadko lub wcale. Nie znajdzie wi�c tutaj Czytelnik opisu np. gru�licy kostno-stawowej, przewlek�ych zapale� ropnych ko�ci i niekt�rych innych jednostek chorobowych, gdy� dzieci z tymischorzeniami leczone s� na og� w innych o�rodkach. Nie chcieli�my wysuwa� zbyt og�lnych wniosk�w maj�c zbyt ma�o materia�u, dlatego pomin�li�my niekt�re choroby. Jednostki chorobowe, kt�re przedstawiamy w formie kr�tkiego opisu klinicznego, nale�� do r�nych grup etiologicznych. Najwi�ksz� z nich stanowi� wady wrodzone i zaburzenia rozwojowe. R�norodno�� wad wrodzonych w tej grupie chor�b sprawia, �e bardzo trudno jest opisa� wszystkie ich aspekty. Na uwag� zas�uguje fakt, �e wady mog� si� pojawia� w r�nych okresach �ycia dziecka, a niekiedy przychodzi ono na �wiat ju� z widocznym defektem. Dlatego te� niekt�rzy autorzy rozr�niaj� wady wczesne i zaburzenia rozwojowe pojawiaj�ce si� b�d� nasilaj�ce si� w p�niejszych okresach �ycia. Mo�na to zilustrowa� przyk�adem: dziecko rodzi si� z niedorozwojem jednej ko�czyny -jest to wada wrodzona widoczna ju� w chwili urodzenia, natomiast rozwijaj�ce si� i pog��biaj�ce boczne skrzywienie kr�gos�upa (niezbyt widoczne przy urodzeniu) jest zaburzeniem rozwojowym ujawniaj�cym si� p�niej. Wady i zaburzenia rozwojowe mog� mie� r�ny zakres. Niekiedy defekt jest ograniczony i dotyczy tylko jednego konkretnego miejsca, np. dysplazja stawu biodrowego - m�wimy w�wczas o zaburzeniu odosobnionym (pojedynczym). Inny za� zakres maj� zaburzenia uk�adowe obejmuj�ce znaczne odcinki narz�du ruchu, np. ca�y uk�ad kostny lub uk�ad mi�niowy - wrodzona �amliwo�� ko�ci, artro-grypoza, dystrofia mi�niowa, kt�re zaliczane s� do chor�b uk�adowych. Przyczyny wad wrodzonych i zaburze� rozwojowych s� r�norodne, a wiele z nich poznano jeszcze niezbyt dok�adnie. R�norodno�� ich mo�e zobrazowa� wymienienie tylko niekt�rych grup, a mianowicie: mutacje genowe, aberracje chromosomowe, wszelkie zaburzenia r�nicowania listk�w zarodkowych, organogenezy pierwotnej i wt�rnej, r�ne czynniki szkodliwe w okresie oko�oporodowym, porodowym (porody urazowe) oraz w pierwszych miesi�cach i latach �ycia dziecka, jak te� w latach p�niejszych (np. rozw�j wad postawy, skoliozy) i inne. Dwa spo�r�d om�wionych przez nas zapale� - poliomyelitis i poprzeczne zapalenie rdzenia - stanowi� zapalenia spowodowaneynnika zaka�nego (wirus). Odczyn zapalny jest odczynem stroju na zaka�enie, ale jednocze�nie jest on przyczyn� i zmian chorobowych. Reumatoidalne zapalenie staw�w owi rodzaj og�lnoustrojowej choroby zapalnej, w kt�rej ileniotw�rczy jest nieuchwytny. hwili urodzenia si� dziecka, a nawet jeszcze wcze�niej ; na nie r�ne czynniki powoduj�ce r�norodne uszko->cz uraz�w termicznych powoduj�cych oparzenia (najedzenia urazowe u dzieci), na szczeg�ln� uwag� zas�u-uraz�w mechanicznych. f pora�enie splotu barkowego powodowane najcz�ciej ' urazowe. Zesp� Yolkmanna jako powik�anie z�ama� nputacje ko�czyn. poiniekcyjna stanowi szczeg�lnego rodzaju powik�anie iczych (iniekcji), kt�rych pod�o�em jest nadmierna i nie-reakcja tkanek na czynnik dra�ni�cy (lek i uk�ucie). e choroby prezentujemy w pewnej kolejno�ci: jako wady wrodzone i zaburzenia rozwojowe (najpierw teuk�adowe, p�niej bardziej ograniczone), nast�pnie ialne, na ko�cu za� uszkodzenia urazowe. Nerwiako-ito�� opisujemy w zwi�zku ze skolioz�. idziej�, �e przedstawiony przez nas zarys chor�b pomo�e w poznaniu ich istoty i zasad stosowanego leczenia, ��dzie pomoc� w pracy z chorym dzieckiem. ;espo�u objaw�w okre�lanych nazwiskiem jego od-urnera - jest monosomia lub mozaikowato�� w zakresie osom�w X, tzn. zestaw chromosom�w (kariotyp) w tym dstawia si� nast�puj�co: 45,X (monosomia, czyli brak romosomu X) lub 46,XX/45,X (mozaikowato��). Pra-iogram cz�owieka przedstawia si� nast�puj�co: 46,XY 46,XX (kobieta). vem zaburze� genotypowych w tym zespole jest niedo-ek i narz�d�w pochodz�cych z ekto- lub mezodermy,przede wszystkim: ko�ci, sk�ry i gonad. Zesp� ten wyst�puje prawie wy��cznie u dziewcz�t, a wyj�tkowo tylko i niezwykle rzadko spotyka si� go u ch�opc�w. Po urodzeniu si� dziecka zaobserwowa� mo�emy niekiedy kr�tk�, szerok� szyj�, nieprawid�owo ukszta�towane ma��owiny uszne, obrz�ki limfatyczne na grzbietowej powierzchni st�p, rzadziej d�oni. W miar� rozwoju dziecka pewne charakterystyczne anomalie staj� si� coraz bardziej wyra�ne. Uwag� zwraca niski wzrost, zwykle poni�ej 145 cm, brak przedpokwitaniowego skoku wzrostowego, op�niony wiek kostny nawet o 6-7 lat, brak cech dojrzewania p�ciowego, brak krwawie� miesi�czkowych, niedorozw�j zewn�trznych narz�d�w p�ciowych i trzeciorz�dowych cech p�ciowych. Przyczyn� tych zaburze� jest niedorozw�j i zmiany zwyrodnieniowe (zw��knienie) gonad �e�skich - jajnik�w. W uk�adzie ruchu spotka� mo�emy szereg zniekszta�ce� spowodowanych dysplazj� (niedorozwojem) tkanek. S� to mi�dzy innymi: kr�pa budowa cia�a, szeroka tzw. "puklerzowata" klatka piersiowa, skolioza lub kifoskolioza (wygi�cie kr�gos�upa do boku i do ty�u), niedorozw�j pierwszego kr�gu szyjnego, kr�tka tzw. "p�etwiasta" szyja, ko�lawo�� �okci, zrost ko�ci nadgarstka, skr�cenie IV i V ko�ci �r�dr�cza powoduj�ce tym samym skr�cenie palc�w serdecznego i ma�ego. Ponadto mo�e te� wyst�powa� tzw. gotyckie podniebienie (wysoko, ostro sklepione, przypominaj�ce �uk gotycki), wrodzona za�ma (obni�ona przeziemo�� soczewki oka) oraz zaburzenia widzenia barw. Sk�ra r�wnie� mo�e wykazywa� wiele nieprawid�owo�ci w postaci licznych znamion barwnikowych, nieprawid�owo ukszta�towanych linii papilarnych palc�w d�oni i st�p. Spo�r�d nieprawid�owo�ci spotykanych w narz�dach wewn�trznych bardzo cz�ste s� anomalie nerek i zw�enie cie�ni aorty. Rozw�j umys�owy dzieci z zespo�em Turnera przewa�nie pozostaje w dolnej granicy normy. Badania psychologiczne tych dzieci i m�odzie�y potwierdzaj� u nich cz�sto poczucie ma�owarto�ciowo�ci, zaburzenia przystosowania' spo�ecznego oraz nerwic� wyst�puj�c� zw�aszcza w okresie pokwitania i p�niej. Leczenie jest bardzo trudne. Niekiedy-pomimo obni�onej w tym zespole reaktywno�ci tkanek na podawane z zewn... [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl charloteee.keep.pl
tytu�: "DZIECKO KALEKIE JAKIEGO NIE ZNAMY"autor: BARBARA ARUSZTOWICZ WOJCIECH B�KOWSKIWydanie pierwszeWARSZAWA 1989 WYDAWNICTWA SZKOLNE I PEDAGOGICZNErusztowicz* * *SPIS TRE�CIWSt�P ...................... ^ ........... 5I. Wybrane jednostki chorobowe powoduj�ce deformacje narz�du ruchu . . 7 II. Poj�cie osobowo�ci i jej struktura .................. 87 III. Osobowo�� dziecka kalekiego i jej deformacje ............ 92 IV. Potrzeby dziecka kalekiego ..................... 100 V. Obraz w�asnej osoby u dzieci z dysfunkcj� narz�du ruchu ........ 108 VI. Samoocena i jej rodzaje u dzieci z dysfunkcj� narz�du ruchu ....... 112 VII. Psychologiczne determinanty samooceny ................ 115 VIII. Aspiracje dziecka kalekiego ..................... 123 IX. Adaptacja dziecka z dysfunkcj� narz�du ruchu do �ycia w zak�adzie leczniczo-wychowawczym ....................... 126 X. Oddzia�ywania pedagogiczne jako konsekwencje sytuacji i potrzeb dziecka kalekiego ............................. 130Zako�czenie .............................. 136Bibliografia .............................. 138WST�PZamierzeniem naszym jest nakre�lenie obrazu dziecka obarczonego schorzeniem powoduj�cym deformacj� narz�du ruchu, obrazu w pe�nym tego s�owa znaczeniu, zar�wno psychiki dziecka kalekiego, jak i poszczeg�lnych schorze�, nie pozostaj�cych bez zwi�zku z jego wygl�dem fizycznym. , Staraj�c si� oczy�ci� obraz tych dzieci z konwencjonalnej jak gdyby "inno�ci", jak� niejednokrotnie si� je obarcza, na podstawie d�ugoletnich do�wiadcze�, obserwacji oraz bada� w�asnych podj�li�my pr�b� przedstawienia - jak si� nam wydaje - chorego dziecka w innym nieco �wietle. Starali�my si� opisa� najcz�ciej wyst�puj�ce jednostki chorobowe (stan przed zabiegiem operacyjnym i po zabiegu) daj�ce w efekcie deformacj� narz�du ruchu oraz psychik� dziecka chorego pozostaj�c� w bardzo �cis�ym zwi�zku z jego schorzeniem. Ksi��k� t� dedykujemy wszystkim nauczycielom i wychowawcom stykaj�cym si� w swej codziennej pracy z dzie�mi specjalnej troski. Pragniemy, aby nasza skromna praca pomog�a ludziom opiekuj�cym si� tymi dzie�mi lepiej je rozumie� i pokierowa� ich rozwojem. Chcieliby�my, aby wszyscy, kt�rych ��czy wsp�lny cel - dobro dziecka i ch�� niesienia mu pomocy - w swej pracy post�powali w my�l zasad, i� dziecko powinno kroczy� t� drog�, na kt�r� je skierujemy, a gdy doro�nie nie powinno zbacza� z niej, a tak�e �e ka�de dziecko nale�y wychowa� do pe�ni �ycia, jak� jest w stanie osi�gn��. AutorzyI. WYBRANE JEDNOSTKI CHOROBOWE POWODUJ�CE DEFORMACJE NARZ�DU RUCHU Przez poj�cie "narz�d ruchu", a w�a�ciwie poprawnie] "uk�ad narz�d�w ruchu" rozumiemy te narz�dy, kt�re stanowi� podstaw� anatomiczn� dla r�norodnych czynno�ci ruchowych organizmu ludzkiego przejawiaj�cych si� na zewn�trz, a wi�c: lokomocji, czynno�ci manipulacyjnycn oraz czynno�ci ruchowych zwi�zanych z utrzymywaniem prawid�owej postawy cia�a. Zaliczamy wi�c do tego uk�adu: ko�ci, stawy, wi�zad�a (jest to tzw. uk�ad ruchu bierny, podporowy) oraz mi�nie, po��czenia nerwowo-mi�niowe, nerwy obwodowe i o�rodki ruchowe centralnego uk�adu nerwowego (tzw. uk�ad ruchu czynny). Deformacje i dysfunkcje w uk�adzie narz�du ruchu u dzieci spowodowane s� r�nymi przyczynami. Najcz�stsze z nich to wady wrodzone i zaburzenia rozwojowe. Inne to: choroby uk�adowe narz�du ruchu, zapalenia, uszkodzenia spowodowane urazami, nowotwory. W niniejszym rozdziale przedstawiamy tylko niekt�re spo�r�d chor�b powoduj�cych zniekszta�cenia i zaburzenia funkcji w narz�dzie ruchu. Praca nasza stanowi przede wszystkim efekt obserwacji dziecka z uszkodzeniem narz�du ruchu leczonego w Sto�ecznym Centrum Rehabilitacji w Konstancinie. Dlatego wyboru dokonali�my na podstawie przegl�du jednostek chorobowych wyst�puj�cych u dzieci leczonych w Oddziale Dzieci�cym. Omawiamy te jednostki, z kt�rymi spotykamy si� najcz�ciej, pomijamy za� te, kt�re w Oddziale pojawiaj� si� rzadko lub wcale. Nie znajdzie wi�c tutaj Czytelnik opisu np. gru�licy kostno-stawowej, przewlek�ych zapale� ropnych ko�ci i niekt�rych innych jednostek chorobowych, gdy� dzieci z tymischorzeniami leczone s� na og� w innych o�rodkach. Nie chcieli�my wysuwa� zbyt og�lnych wniosk�w maj�c zbyt ma�o materia�u, dlatego pomin�li�my niekt�re choroby. Jednostki chorobowe, kt�re przedstawiamy w formie kr�tkiego opisu klinicznego, nale�� do r�nych grup etiologicznych. Najwi�ksz� z nich stanowi� wady wrodzone i zaburzenia rozwojowe. R�norodno�� wad wrodzonych w tej grupie chor�b sprawia, �e bardzo trudno jest opisa� wszystkie ich aspekty. Na uwag� zas�uguje fakt, �e wady mog� si� pojawia� w r�nych okresach �ycia dziecka, a niekiedy przychodzi ono na �wiat ju� z widocznym defektem. Dlatego te� niekt�rzy autorzy rozr�niaj� wady wczesne i zaburzenia rozwojowe pojawiaj�ce si� b�d� nasilaj�ce si� w p�niejszych okresach �ycia. Mo�na to zilustrowa� przyk�adem: dziecko rodzi si� z niedorozwojem jednej ko�czyny -jest to wada wrodzona widoczna ju� w chwili urodzenia, natomiast rozwijaj�ce si� i pog��biaj�ce boczne skrzywienie kr�gos�upa (niezbyt widoczne przy urodzeniu) jest zaburzeniem rozwojowym ujawniaj�cym si� p�niej. Wady i zaburzenia rozwojowe mog� mie� r�ny zakres. Niekiedy defekt jest ograniczony i dotyczy tylko jednego konkretnego miejsca, np. dysplazja stawu biodrowego - m�wimy w�wczas o zaburzeniu odosobnionym (pojedynczym). Inny za� zakres maj� zaburzenia uk�adowe obejmuj�ce znaczne odcinki narz�du ruchu, np. ca�y uk�ad kostny lub uk�ad mi�niowy - wrodzona �amliwo�� ko�ci, artro-grypoza, dystrofia mi�niowa, kt�re zaliczane s� do chor�b uk�adowych. Przyczyny wad wrodzonych i zaburze� rozwojowych s� r�norodne, a wiele z nich poznano jeszcze niezbyt dok�adnie. R�norodno�� ich mo�e zobrazowa� wymienienie tylko niekt�rych grup, a mianowicie: mutacje genowe, aberracje chromosomowe, wszelkie zaburzenia r�nicowania listk�w zarodkowych, organogenezy pierwotnej i wt�rnej, r�ne czynniki szkodliwe w okresie oko�oporodowym, porodowym (porody urazowe) oraz w pierwszych miesi�cach i latach �ycia dziecka, jak te� w latach p�niejszych (np. rozw�j wad postawy, skoliozy) i inne. Dwa spo�r�d om�wionych przez nas zapale� - poliomyelitis i poprzeczne zapalenie rdzenia - stanowi� zapalenia spowodowaneynnika zaka�nego (wirus). Odczyn zapalny jest odczynem stroju na zaka�enie, ale jednocze�nie jest on przyczyn� i zmian chorobowych. Reumatoidalne zapalenie staw�w owi rodzaj og�lnoustrojowej choroby zapalnej, w kt�rej ileniotw�rczy jest nieuchwytny. hwili urodzenia si� dziecka, a nawet jeszcze wcze�niej ; na nie r�ne czynniki powoduj�ce r�norodne uszko->cz uraz�w termicznych powoduj�cych oparzenia (najedzenia urazowe u dzieci), na szczeg�ln� uwag� zas�u-uraz�w mechanicznych. f pora�enie splotu barkowego powodowane najcz�ciej ' urazowe. Zesp� Yolkmanna jako powik�anie z�ama� nputacje ko�czyn. poiniekcyjna stanowi szczeg�lnego rodzaju powik�anie iczych (iniekcji), kt�rych pod�o�em jest nadmierna i nie-reakcja tkanek na czynnik dra�ni�cy (lek i uk�ucie). e choroby prezentujemy w pewnej kolejno�ci: jako wady wrodzone i zaburzenia rozwojowe (najpierw teuk�adowe, p�niej bardziej ograniczone), nast�pnie ialne, na ko�cu za� uszkodzenia urazowe. Nerwiako-ito�� opisujemy w zwi�zku ze skolioz�. idziej�, �e przedstawiony przez nas zarys chor�b pomo�e w poznaniu ich istoty i zasad stosowanego leczenia, ��dzie pomoc� w pracy z chorym dzieckiem. ;espo�u objaw�w okre�lanych nazwiskiem jego od-urnera - jest monosomia lub mozaikowato�� w zakresie osom�w X, tzn. zestaw chromosom�w (kariotyp) w tym dstawia si� nast�puj�co: 45,X (monosomia, czyli brak romosomu X) lub 46,XX/45,X (mozaikowato��). Pra-iogram cz�owieka przedstawia si� nast�puj�co: 46,XY 46,XX (kobieta). vem zaburze� genotypowych w tym zespole jest niedo-ek i narz�d�w pochodz�cych z ekto- lub mezodermy,przede wszystkim: ko�ci, sk�ry i gonad. Zesp� ten wyst�puje prawie wy��cznie u dziewcz�t, a wyj�tkowo tylko i niezwykle rzadko spotyka si� go u ch�opc�w. Po urodzeniu si� dziecka zaobserwowa� mo�emy niekiedy kr�tk�, szerok� szyj�, nieprawid�owo ukszta�towane ma��owiny uszne, obrz�ki limfatyczne na grzbietowej powierzchni st�p, rzadziej d�oni. W miar� rozwoju dziecka pewne charakterystyczne anomalie staj� si� coraz bardziej wyra�ne. Uwag� zwraca niski wzrost, zwykle poni�ej 145 cm, brak przedpokwitaniowego skoku wzrostowego, op�niony wiek kostny nawet o 6-7 lat, brak cech dojrzewania p�ciowego, brak krwawie� miesi�czkowych, niedorozw�j zewn�trznych narz�d�w p�ciowych i trzeciorz�dowych cech p�ciowych. Przyczyn� tych zaburze� jest niedorozw�j i zmiany zwyrodnieniowe (zw��knienie) gonad �e�skich - jajnik�w. W uk�adzie ruchu spotka� mo�emy szereg zniekszta�ce� spowodowanych dysplazj� (niedorozwojem) tkanek. S� to mi�dzy innymi: kr�pa budowa cia�a, szeroka tzw. "puklerzowata" klatka piersiowa, skolioza lub kifoskolioza (wygi�cie kr�gos�upa do boku i do ty�u), niedorozw�j pierwszego kr�gu szyjnego, kr�tka tzw. "p�etwiasta" szyja, ko�lawo�� �okci, zrost ko�ci nadgarstka, skr�cenie IV i V ko�ci �r�dr�cza powoduj�ce tym samym skr�cenie palc�w serdecznego i ma�ego. Ponadto mo�e te� wyst�powa� tzw. gotyckie podniebienie (wysoko, ostro sklepione, przypominaj�ce �uk gotycki), wrodzona za�ma (obni�ona przeziemo�� soczewki oka) oraz zaburzenia widzenia barw. Sk�ra r�wnie� mo�e wykazywa� wiele nieprawid�owo�ci w postaci licznych znamion barwnikowych, nieprawid�owo ukszta�towanych linii papilarnych palc�w d�oni i st�p. Spo�r�d nieprawid�owo�ci spotykanych w narz�dach wewn�trznych bardzo cz�ste s� anomalie nerek i zw�enie cie�ni aorty. Rozw�j umys�owy dzieci z zespo�em Turnera przewa�nie pozostaje w dolnej granicy normy. Badania psychologiczne tych dzieci i m�odzie�y potwierdzaj� u nich cz�sto poczucie ma�owarto�ciowo�ci, zaburzenia przystosowania' spo�ecznego oraz nerwic� wyst�puj�c� zw�aszcza w okresie pokwitania i p�niej. Leczenie jest bardzo trudne. Niekiedy-pomimo obni�onej w tym zespole reaktywno�ci tkanek na podawane z zewn... [ Pobierz całość w formacie PDF ]