21 powodow by zwiedzic KRAKÓW- obszerny ilustrowany przewodnik turystyczny, Turystyka, Przewodniki turystyczne
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
w ydawca:
Urząd Miasta Krakowa
Biuro Promocji i Marketingu Miasta
pl. wszystkich Świętych 3–4
31-004 Kraków
tel. 012 616-60-87, fax 012 616-60-90
promocja@um.krakow.pl
t eK s t:
Mieczysław czuma
Nadzór Nad PrzygotowaNieM:
Joanna trzos
ProJeKt graficzNy:
ziemowit Kościelny
PrzygotowaNie graficzNe:
Biuro szeryfy
zdJęcia:
Michał grychowski, wojciech gorgolewski,
wiesław Majka, artur Żyrkowski,
Paweł Mazur, ks. Piotr guzik
drUK:
greg – gliwice
© Urząd Miasta Krakowa 2008
w
herbie Krakowa widnieje otwarta brama. to widomy znak, że miasto
z radością wita każdego z gości i wciąż oczekuje na nowych przybyszów, tych z bliska
i tych z daleka. tak jest dziś, tak było przez całe stulecia.
Kraków należy do tych europejskich metropolii, których niepowtarzalne oblicze
ukształtowane zostało przy twórczym udziale przedstawicieli wielu narodowości.
w średniowieczu osadnicy niemieccy przynieśli tu ze sobą najdoskonalsze tradycje
cechowe, w czasach renesansu włosi wzbogacili to miasto o najwspanialsze osiągnięcia
ówczesnej sztuki i architektury,
Żydzi przez stulecia uprawiali tu handel, pielęgnowali rzemiosło. fale przybyszów
zwabione pod wawel niespotykaną gdzie indziej tolerancją i atrakcyjną kulturą szyb-
ko polonizowały się. Niemieccy werzigowie stawali się wierzynkami, pochodzące
z toskanii familie Montelupich zmieniały nazwiska na wilczogórskich.
w epoce Jagiellonów, w wieku xv i xvi, Kraków był stolicą jednego z najpotężniej-
szych i najbardziej rozległych państw europejskich, rzeczpospolita rozciągała się wtedy
od Bałtyku niemal po brzegi Morza czarnego. otwarte dla wszystkich ludów zamiesz-
kujących ten olbrzymi kraj miasto stało się jednocześnie sanktuarium najcenniejszych
narodowych pamiątek, skarbnicą polskiej nauki i kultury. czas rzeźbił jego rysy zarówno
w bogactwie wznoszonych tu budowli, jak i w korowodach pamiętnych historycznych
wydarzeń. to o tym mieście mówiła europa słowami sekwencji wydrukowanej w roku
1619 w amsterdamie pod sztychem przedstawiającym panoramę znad wisły:
Cracovia
totius Poloniae urbs celeberrima atque amplissima Regia atque Academia insignis
. (Kraków
w całej Polsce miasto najsławniejsze, ozdobione wspaniałym zamkiem królewskim
i słynną akademią).
Jest wiele, nieskończenie wiele powodów, dla których warto i należy odwiedzić
Kraków. skąd więc to ograniczenie do liczby 21? otóż nie tylko stąd, że to trzykrotność
magicznej siódemki, symbol traienia w sam środek celu. to wskazanie wynika z faktu,
że taką właśnie liczbą spotykanych tylko tu fenomenów nie może poszczycić się żadne
inne miasto w świecie.
Przedmowa
Pomiędzy lokacyjnym
Krakowem a Wawelem
znajdowała się osada Okół
− tereny m.in. dzisiejszej
ulicy Kanoniczej.
stare Miasto, czyli ryNeK główNy
oraz Ulice i Place w oBręBie PlaNt
w
roku 1241 tatarskie zagony prowadzone przez Batu-chana przewaliły
1
najdoskonalszy
w s K a l i e U r o P e J s K i e J
wzór Miasta ŚredNiowieczNego
się przez Polskę. Pozostały po nich wyludnione wsie i spalone miasta. odbudowa kraju
wymagała śmiałych decyzji i szerokiej wyobraźni.
5 czerwca 1257 roku na wiecu we wsi Kopernia koło szydłowca, książę krakowski
i sandomierski Bolesław wstydliwy, w obecności swojej matki grzymisławy oraz swej
małżonki Kunegundy (córki króla węgierskiego Beli iv i cesarzówny bizantyńskiej Marii),
a także licznej rzeszy dostojników świeckich i duchownych podpisał uroczyście akt lo-
kacji Krakowa na prawie magdeburskim. wytyczono place i ulice, a wśród nich będący
do dziś sercem miasta
Rynek
. z każdego boku rynku (wyłączając odcinek wschodni,
gdzie dopasowano się do istniejącej już zabudowy) wyprowadzono po trzy ulice, z któ-
rych co druga wiodła do bramy miejskiej. całość założenia urbanistycznego podzielono
na kwadratowe bloki, w których wszystkie ulice przecinały się pod kątem prostym.
Ustanowione prawo ściśle precyzowało zasady własności, czyniło wszystkich rów-
nymi wobec postanowień lokalnej władzy. Mieszkańcy zostali zwolnieni na okres sze-
ściu lat od opłat na rzecz księcia. Na dziesięć lat uwolniono ich od jakichkolwiek opłat
celnych.
Przybywało więc ludności, ożywił się handel, zakwitło rzemiosło. Już w xiii stuleciu
ulicom zaczęto nadawać nazwy, wtedy też rozpoczęto fortyikowanie miasta. Najpierw
były to umocnienia ziemne i drewniane, potem zastąpiły je ceglane baszty i mury oraz
wypełnione wodą fosy. zapoczątkowany lokacją dynamiczny rozwój miasta sprawił,
że w roku 1320 Kraków mógł stać się stolicą całej Polski.
Powołany przez UNesco Komitet dziedzictwa Światowego sporządza listy, na które
wpisywane są dobra kultury o znaczeniu ogólnoświatowym i szczególnie cenne ob-
szary środowiska naturalnego. Na pierwszą z takich list ogłoszoną w roku 1978, wśród
dwunastu należących do całej ludzkości skarbów, wpisany został ukształtowany w cią-
gu blisko tysiąclecia zespół urbanistyczno-architektoniczny Krakowa. dawna stolica
Polski znalazła się tam obok takich fenomenów jak wykute w skale etiopskie świątynie
w lalibeli z czasów króla salomona i królowej saby, osady indiańskie sprzed dwóch
tysiącleci w Mesa verde na terenie Kolorado w stanach zjednoczonych, słynna katedra
Karola wielkiego w akwizgranie czy Park Narodowy yellowstone (Usa).
Dziś to średniowieczne
założenie
urbanistyczne
z powodzeniem nadal
pełni funkcję ścisłego
centrum prawie
milionowego miasta.
Tak wyglądał
Rynek z kramami
wokół Sukiennic,
budynkiem ratusza,
wagą, cmentarzem
przy kościele
Mariackim. Mimo
późniejszych zmian
jego rysunek i układ
przyległych kwartałów
do dziś zachował
pierwotną formę.
Plan lokacyjny
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl charloteee.keep.pl
w ydawca:
Urząd Miasta Krakowa
Biuro Promocji i Marketingu Miasta
pl. wszystkich Świętych 3–4
31-004 Kraków
tel. 012 616-60-87, fax 012 616-60-90
promocja@um.krakow.pl
t eK s t:
Mieczysław czuma
Nadzór Nad PrzygotowaNieM:
Joanna trzos
ProJeKt graficzNy:
ziemowit Kościelny
PrzygotowaNie graficzNe:
Biuro szeryfy
zdJęcia:
Michał grychowski, wojciech gorgolewski,
wiesław Majka, artur Żyrkowski,
Paweł Mazur, ks. Piotr guzik
drUK:
greg – gliwice
© Urząd Miasta Krakowa 2008
w
herbie Krakowa widnieje otwarta brama. to widomy znak, że miasto
z radością wita każdego z gości i wciąż oczekuje na nowych przybyszów, tych z bliska
i tych z daleka. tak jest dziś, tak było przez całe stulecia.
Kraków należy do tych europejskich metropolii, których niepowtarzalne oblicze
ukształtowane zostało przy twórczym udziale przedstawicieli wielu narodowości.
w średniowieczu osadnicy niemieccy przynieśli tu ze sobą najdoskonalsze tradycje
cechowe, w czasach renesansu włosi wzbogacili to miasto o najwspanialsze osiągnięcia
ówczesnej sztuki i architektury,
Żydzi przez stulecia uprawiali tu handel, pielęgnowali rzemiosło. fale przybyszów
zwabione pod wawel niespotykaną gdzie indziej tolerancją i atrakcyjną kulturą szyb-
ko polonizowały się. Niemieccy werzigowie stawali się wierzynkami, pochodzące
z toskanii familie Montelupich zmieniały nazwiska na wilczogórskich.
w epoce Jagiellonów, w wieku xv i xvi, Kraków był stolicą jednego z najpotężniej-
szych i najbardziej rozległych państw europejskich, rzeczpospolita rozciągała się wtedy
od Bałtyku niemal po brzegi Morza czarnego. otwarte dla wszystkich ludów zamiesz-
kujących ten olbrzymi kraj miasto stało się jednocześnie sanktuarium najcenniejszych
narodowych pamiątek, skarbnicą polskiej nauki i kultury. czas rzeźbił jego rysy zarówno
w bogactwie wznoszonych tu budowli, jak i w korowodach pamiętnych historycznych
wydarzeń. to o tym mieście mówiła europa słowami sekwencji wydrukowanej w roku
1619 w amsterdamie pod sztychem przedstawiającym panoramę znad wisły:
Cracovia
totius Poloniae urbs celeberrima atque amplissima Regia atque Academia insignis
. (Kraków
w całej Polsce miasto najsławniejsze, ozdobione wspaniałym zamkiem królewskim
i słynną akademią).
Jest wiele, nieskończenie wiele powodów, dla których warto i należy odwiedzić
Kraków. skąd więc to ograniczenie do liczby 21? otóż nie tylko stąd, że to trzykrotność
magicznej siódemki, symbol traienia w sam środek celu. to wskazanie wynika z faktu,
że taką właśnie liczbą spotykanych tylko tu fenomenów nie może poszczycić się żadne
inne miasto w świecie.
Przedmowa
Pomiędzy lokacyjnym
Krakowem a Wawelem
znajdowała się osada Okół
− tereny m.in. dzisiejszej
ulicy Kanoniczej.
stare Miasto, czyli ryNeK główNy
oraz Ulice i Place w oBręBie PlaNt
w
roku 1241 tatarskie zagony prowadzone przez Batu-chana przewaliły
1
najdoskonalszy
w s K a l i e U r o P e J s K i e J
wzór Miasta ŚredNiowieczNego
się przez Polskę. Pozostały po nich wyludnione wsie i spalone miasta. odbudowa kraju
wymagała śmiałych decyzji i szerokiej wyobraźni.
5 czerwca 1257 roku na wiecu we wsi Kopernia koło szydłowca, książę krakowski
i sandomierski Bolesław wstydliwy, w obecności swojej matki grzymisławy oraz swej
małżonki Kunegundy (córki króla węgierskiego Beli iv i cesarzówny bizantyńskiej Marii),
a także licznej rzeszy dostojników świeckich i duchownych podpisał uroczyście akt lo-
kacji Krakowa na prawie magdeburskim. wytyczono place i ulice, a wśród nich będący
do dziś sercem miasta
Rynek
. z każdego boku rynku (wyłączając odcinek wschodni,
gdzie dopasowano się do istniejącej już zabudowy) wyprowadzono po trzy ulice, z któ-
rych co druga wiodła do bramy miejskiej. całość założenia urbanistycznego podzielono
na kwadratowe bloki, w których wszystkie ulice przecinały się pod kątem prostym.
Ustanowione prawo ściśle precyzowało zasady własności, czyniło wszystkich rów-
nymi wobec postanowień lokalnej władzy. Mieszkańcy zostali zwolnieni na okres sze-
ściu lat od opłat na rzecz księcia. Na dziesięć lat uwolniono ich od jakichkolwiek opłat
celnych.
Przybywało więc ludności, ożywił się handel, zakwitło rzemiosło. Już w xiii stuleciu
ulicom zaczęto nadawać nazwy, wtedy też rozpoczęto fortyikowanie miasta. Najpierw
były to umocnienia ziemne i drewniane, potem zastąpiły je ceglane baszty i mury oraz
wypełnione wodą fosy. zapoczątkowany lokacją dynamiczny rozwój miasta sprawił,
że w roku 1320 Kraków mógł stać się stolicą całej Polski.
Powołany przez UNesco Komitet dziedzictwa Światowego sporządza listy, na które
wpisywane są dobra kultury o znaczeniu ogólnoświatowym i szczególnie cenne ob-
szary środowiska naturalnego. Na pierwszą z takich list ogłoszoną w roku 1978, wśród
dwunastu należących do całej ludzkości skarbów, wpisany został ukształtowany w cią-
gu blisko tysiąclecia zespół urbanistyczno-architektoniczny Krakowa. dawna stolica
Polski znalazła się tam obok takich fenomenów jak wykute w skale etiopskie świątynie
w lalibeli z czasów króla salomona i królowej saby, osady indiańskie sprzed dwóch
tysiącleci w Mesa verde na terenie Kolorado w stanach zjednoczonych, słynna katedra
Karola wielkiego w akwizgranie czy Park Narodowy yellowstone (Usa).
Dziś to średniowieczne
założenie
urbanistyczne
z powodzeniem nadal
pełni funkcję ścisłego
centrum prawie
milionowego miasta.
Tak wyglądał
Rynek z kramami
wokół Sukiennic,
budynkiem ratusza,
wagą, cmentarzem
przy kościele
Mariackim. Mimo
późniejszych zmian
jego rysunek i układ
przyległych kwartałów
do dziś zachował
pierwotną formę.
Plan lokacyjny
[ Pobierz całość w formacie PDF ]