28. Suma Teologiczna; Traktat EUCHARYSTIA (3. 73-84), Suma Teologiczna
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
ŚW. TOMASZ Z AKWINU
SUMA TEOLOGICZNA
Tom 28
EUCHARYSTIA
(3; Q. 73-83)
Przełożył i w objaśnienia zaopatrzył ks. Stanisław Piotrowicz
NAKŁADEM KATOLICKIEGO OŚRODKA
WYDAWNICZEGO "VERITAS"
ZAWARTOŚĆ TOMU 28
1.
Przedmowa
2.
Traktat: EUCHARYSTIA (3; Q 73-84)
3.
Odnośniki do tekstu (wykaz źródeł)
4.
Literatura
5.
Objaśnienia skrótów
6.
Objaśnienia tłumacza
PRZEDMOWA
Chrystologia św. Tomasza zawiera w sobie zasadnicze zręby jego eklezjologii,
sięgającej swymi korzeniami do pism Apostołów i Ojców Kościoła. Studium nad jego
nauką o Eucharystii pozwala stwierdzić niejednokrotnie, że między podstawami
katolicyzmu a zasadniczymi tezami teologów prawosławnych i ewangelickich istnieje
daleko mniejsza rozbieżność niż ta, o której czytaliśmy przed Soborem Watykańskim
II. Znamienna jest wypowiedź jednego ze współczesnych teologów protestanckich,
Tomasza Benhoeffera. W swojej pracy: Die Gotteslehre des Thomas von Aquin,
Tübingen 1961, na str. 2, autor jej stwierdza, że klasyczna dogmatyka protestancka
właściwie nie reprezentuje nauki chrześcijańskiej, jest wytworem tendencji
panujących w okresie baroku. Natomiast klasycznym podręcznikiem
chrześcijańskiej dogmatyki jest Suma Teologiczna Tomasza. Wzywa on swoich
współwyznawców do ponownego jej odczytania. Nam katolikom - ponowne
odczytanie Sumy pomoże lepiej zrozumieć obecne dyrektywy Kościoła. Lektura
dzieł Tomasza wymaga jednak pewnego wysiłku. Spotkamy w nich szereg terminów
technicznych, niezrozumiałych dzisiaj, albo rozumianych w znaczeniu różniącym się
od ich znaczenia pierwotnego. Poza tym fakt, że Tomasz dla ilustracji swoich
twierdzeń posługuje się przykładami wziętymi z zasobów wiedzy, którymi
rozporządzał wiek XIII, może razić kogoś, komu sprawia pewną trudność wykroczenie
myślą poza , przestrzeń i mentalność, w której aktualnie tkwi. Wreszcie zanikająca w
naszym społeczeństwie znajomość łaciny jest tak słaba, że nawet okruchy myśli
Tomaszowej spotykane w dotychczasowych podręcznikach stają się dla wielu
młodych niedostępne. Ale ta ostatnia okoliczność - to tylko jeden z motywów
skłaniających do przekładu Tomaszowych rozważań nad Eucharystią na język
ojczysty. Mocniej przynagla fakt, że szereg spotkanych tu myśli pozwala brać udział w
dialogu ekumenicznym, mając oparcie w klasycznej nauce Kościoła.
W tomach 24, 25 i 26 polskiego przekładu Sumy przedstawiono samego Chrystusa
Pana, tu - misterium Jego najbardziej bezpośredniego kontaktu ze światem, utrwalone
w sakramencie Eucharystii. Przy opracowaniu objaśnień tłumacz oparł się głównie na
nauce Soboru Watykańskiego II i dokumentach Stolicy Apostolskiej. Chcąc jednak
wiernie oddać myśl św. Tomasza, korzystał z innych jego prac. Przy tłumaczeniu cytat
z Pisma św. korzystał z tych momentów w różnych wersjach Biblii, które najtrafniej
oddają Tomaszowa myśl a zarazem najlepiej brzmią po polsku. Pewną pomoc
stanowiły klasyczne i nowsze prace teologów oraz artykuły drukowane w
teologicznych i filozoficznych czasopismach fachowych. Wykaz skrótów oraz spis
najważniejszych pozycji z wykorzystanej literatury podano niżej. Odsyłacze Tomasza
do tekstu przekładu, jak również odsyłacze tłumacza do objaśnień, zostały oznaczone
w sposób możliwie najbardziej skrócony, ułatwiający jednak sprawdzenie
wypowiadanych myśli. Całość pracy została poświęcona pamięci księdza Władysława
Korniłowicza, któremu tłumacz, podobnie jak wielu Polaków, zawdzięcza
przezwyciężenie uprzedzeń do myśli Tomaszowej. Wykonanie przekładu umożliwiła
bezinteresowna współpraca kilkunastu osób, różnych specjalności.
TŁUMACZ
ZAGADNIENIE 73
SAKRAMENT EUCHARYSTII /I/
Rozpatrzmy z kolei sakrament Eucharystii. Po pierwsze - sam sakrament, po
drugie - materię, po trzecie - formę, po czwarte - działanie, po piąte - przyjmujących
ten sakrament, po szóste - sługę, po siódme - ryt.
Co do pierwszego nasuwa się cześć pytań: 1. Czy Eucharystia jest
sakramentem? 2. Czy jest jednym sakramentem, czy sakramentami? 3. Czy jest
konieczna do zbawienia? /2/ 4. Pytanie dotyczy nazw Eucharystii. 5. Dotyczy
ustanowienia Eucharystii. 6. Dotyczy typów /3/ zapowiadających ten sakrament.
Artykuł 1
CZY EUCHARYSTIA JEST SAKRAMENTEM?
Na pozór nie jest nim, skoro: 1. Każdy sakrament wystarcza do zrealizowania
odnośnego celu. Dla osiągnięcia jednego i tego samego celu nie potrzeba przeto
dwóch sakramentów. Osiągnięciu pełni doskonałości, jak mówi Dionizy służy
bierzmowanie i Eucharystia. Bierzmowanie, jak wiemy 2, jest sakramentem. Wydaje
się więc, że Eucharystia nim nie jest.
2. Każdy sakrament Nowego Prawa /4/ realizuje niewidzialny skutek danego
sakramentu posługując się środkami widzialnymi /5/. Obmycie wodą, jak wiemy 3,
realizuje sakramentalny charakter chrztu /6/ i zmywa brud duchowy /7/. Lecz
dostrzegalne w Eucharystii postacie chleba i wina nie realizują Rzeczywistości ukrytej
w sakramencie i z nim połączonej, czyli prawdziwego Ciała Chrystusa, ani
Rzeczywistości samej, którą jest Jego Ciało Mistyczne /8/. Wydaje się więc, że
Eucharystia nie jest sakramentem Nowego Prawa.
3. Sakramenty Nowego Prawa, zawierające materię, są dopełniane przez posłużenie się
tą materią; chrzest na przykład przez polanie wodą, bierzmowanie zaś przez
namaszczenie krzyżmem. Gdyby Eucharystia była sakramentem, to jej realizacja
dokonywałaby się przez posłużenie się materią, a nie przez jej konsekrację. Tak
oczywiście nie jest, bo formą Eucharystii, jak zobaczymy 4, są słowa konsekracji.
Eucharystia nie jest więc sakramentem.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl charloteee.keep.pl
ŚW. TOMASZ Z AKWINU
SUMA TEOLOGICZNA
Tom 28
EUCHARYSTIA
(3; Q. 73-83)
Przełożył i w objaśnienia zaopatrzył ks. Stanisław Piotrowicz
NAKŁADEM KATOLICKIEGO OŚRODKA
WYDAWNICZEGO "VERITAS"
ZAWARTOŚĆ TOMU 28
1.
Przedmowa
2.
Traktat: EUCHARYSTIA (3; Q 73-84)
3.
Odnośniki do tekstu (wykaz źródeł)
4.
Literatura
5.
Objaśnienia skrótów
6.
Objaśnienia tłumacza
PRZEDMOWA
Chrystologia św. Tomasza zawiera w sobie zasadnicze zręby jego eklezjologii,
sięgającej swymi korzeniami do pism Apostołów i Ojców Kościoła. Studium nad jego
nauką o Eucharystii pozwala stwierdzić niejednokrotnie, że między podstawami
katolicyzmu a zasadniczymi tezami teologów prawosławnych i ewangelickich istnieje
daleko mniejsza rozbieżność niż ta, o której czytaliśmy przed Soborem Watykańskim
II. Znamienna jest wypowiedź jednego ze współczesnych teologów protestanckich,
Tomasza Benhoeffera. W swojej pracy: Die Gotteslehre des Thomas von Aquin,
Tübingen 1961, na str. 2, autor jej stwierdza, że klasyczna dogmatyka protestancka
właściwie nie reprezentuje nauki chrześcijańskiej, jest wytworem tendencji
panujących w okresie baroku. Natomiast klasycznym podręcznikiem
chrześcijańskiej dogmatyki jest Suma Teologiczna Tomasza. Wzywa on swoich
współwyznawców do ponownego jej odczytania. Nam katolikom - ponowne
odczytanie Sumy pomoże lepiej zrozumieć obecne dyrektywy Kościoła. Lektura
dzieł Tomasza wymaga jednak pewnego wysiłku. Spotkamy w nich szereg terminów
technicznych, niezrozumiałych dzisiaj, albo rozumianych w znaczeniu różniącym się
od ich znaczenia pierwotnego. Poza tym fakt, że Tomasz dla ilustracji swoich
twierdzeń posługuje się przykładami wziętymi z zasobów wiedzy, którymi
rozporządzał wiek XIII, może razić kogoś, komu sprawia pewną trudność wykroczenie
myślą poza , przestrzeń i mentalność, w której aktualnie tkwi. Wreszcie zanikająca w
naszym społeczeństwie znajomość łaciny jest tak słaba, że nawet okruchy myśli
Tomaszowej spotykane w dotychczasowych podręcznikach stają się dla wielu
młodych niedostępne. Ale ta ostatnia okoliczność - to tylko jeden z motywów
skłaniających do przekładu Tomaszowych rozważań nad Eucharystią na język
ojczysty. Mocniej przynagla fakt, że szereg spotkanych tu myśli pozwala brać udział w
dialogu ekumenicznym, mając oparcie w klasycznej nauce Kościoła.
W tomach 24, 25 i 26 polskiego przekładu Sumy przedstawiono samego Chrystusa
Pana, tu - misterium Jego najbardziej bezpośredniego kontaktu ze światem, utrwalone
w sakramencie Eucharystii. Przy opracowaniu objaśnień tłumacz oparł się głównie na
nauce Soboru Watykańskiego II i dokumentach Stolicy Apostolskiej. Chcąc jednak
wiernie oddać myśl św. Tomasza, korzystał z innych jego prac. Przy tłumaczeniu cytat
z Pisma św. korzystał z tych momentów w różnych wersjach Biblii, które najtrafniej
oddają Tomaszowa myśl a zarazem najlepiej brzmią po polsku. Pewną pomoc
stanowiły klasyczne i nowsze prace teologów oraz artykuły drukowane w
teologicznych i filozoficznych czasopismach fachowych. Wykaz skrótów oraz spis
najważniejszych pozycji z wykorzystanej literatury podano niżej. Odsyłacze Tomasza
do tekstu przekładu, jak również odsyłacze tłumacza do objaśnień, zostały oznaczone
w sposób możliwie najbardziej skrócony, ułatwiający jednak sprawdzenie
wypowiadanych myśli. Całość pracy została poświęcona pamięci księdza Władysława
Korniłowicza, któremu tłumacz, podobnie jak wielu Polaków, zawdzięcza
przezwyciężenie uprzedzeń do myśli Tomaszowej. Wykonanie przekładu umożliwiła
bezinteresowna współpraca kilkunastu osób, różnych specjalności.
TŁUMACZ
ZAGADNIENIE 73
SAKRAMENT EUCHARYSTII /I/
Rozpatrzmy z kolei sakrament Eucharystii. Po pierwsze - sam sakrament, po
drugie - materię, po trzecie - formę, po czwarte - działanie, po piąte - przyjmujących
ten sakrament, po szóste - sługę, po siódme - ryt.
Co do pierwszego nasuwa się cześć pytań: 1. Czy Eucharystia jest
sakramentem? 2. Czy jest jednym sakramentem, czy sakramentami? 3. Czy jest
konieczna do zbawienia? /2/ 4. Pytanie dotyczy nazw Eucharystii. 5. Dotyczy
ustanowienia Eucharystii. 6. Dotyczy typów /3/ zapowiadających ten sakrament.
Artykuł 1
CZY EUCHARYSTIA JEST SAKRAMENTEM?
Na pozór nie jest nim, skoro: 1. Każdy sakrament wystarcza do zrealizowania
odnośnego celu. Dla osiągnięcia jednego i tego samego celu nie potrzeba przeto
dwóch sakramentów. Osiągnięciu pełni doskonałości, jak mówi Dionizy służy
bierzmowanie i Eucharystia. Bierzmowanie, jak wiemy 2, jest sakramentem. Wydaje
się więc, że Eucharystia nim nie jest.
2. Każdy sakrament Nowego Prawa /4/ realizuje niewidzialny skutek danego
sakramentu posługując się środkami widzialnymi /5/. Obmycie wodą, jak wiemy 3,
realizuje sakramentalny charakter chrztu /6/ i zmywa brud duchowy /7/. Lecz
dostrzegalne w Eucharystii postacie chleba i wina nie realizują Rzeczywistości ukrytej
w sakramencie i z nim połączonej, czyli prawdziwego Ciała Chrystusa, ani
Rzeczywistości samej, którą jest Jego Ciało Mistyczne /8/. Wydaje się więc, że
Eucharystia nie jest sakramentem Nowego Prawa.
3. Sakramenty Nowego Prawa, zawierające materię, są dopełniane przez posłużenie się
tą materią; chrzest na przykład przez polanie wodą, bierzmowanie zaś przez
namaszczenie krzyżmem. Gdyby Eucharystia była sakramentem, to jej realizacja
dokonywałaby się przez posłużenie się materią, a nie przez jej konsekrację. Tak
oczywiście nie jest, bo formą Eucharystii, jak zobaczymy 4, są słowa konsekracji.
Eucharystia nie jest więc sakramentem.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]