2 Elektronika w automatyce, Automatyka

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
A U T O M A T Y K A
Elektronika w automatyce
Programowalne timery i liczniki
W†EP6 i†7/97 przedstawiliúmy
jeden z†najbardziej uniwersalnych
sterownikÛw stosowanych
w†prostych uk³adach automatyki
- LOGO! Duøa popularnoúÊ tego
sterownika wynika z†jego bardzo
atrakcyjnej ceny, ³atwoúci
programowania (oprogramowanie
projektowe dla LOGO! znajduje
siÍ na p³ycie CD-EP1) i†duøej
elastycznoúci.
Pojawienie siÍ LOGO! na rynku
nie zagrozi³o jednak modu³om
bardziej specjalizowanym.
W†artykule przedstawiamy
wybran¹ grupÍ programowalnych
timerÛw i†licznikÛw, ktÛre zosta³y
opracowane przez brytyjsk¹ firmÍ
Trumeter specjalnie dla systemÛw
automatyki.
Liczniki
Jednym z†podstawowych zastosowaÒ mo-
du³Ûw elektronicznych w†automatyce jest
zliczanie impulsÛw. Liczniki mog¹ byÊ
wykorzystane do zliczania liczby wy-
konanych detali na taúmie fabrycz-
nej, mierzenia d³ugoúci, k¹ta ob-
rotu, a†nawet do zliczania liczby
nalanych drinkÛw!
Na
fot. 1
przedstawiony zosta³
widok stosunkowo prostego, 8-
cyfrowego licznika, nosz¹cego
oznaczenie
7110
. Umoøliwia on
zliczanie impulsÛw z†jednego
z†dwÛch wejúÊ:
Przystosowanego do zlicza-
nia sygna³Ûw o†czÍstotliwoú-
ci do 10kHz (zlicza opada-
j¹ce zbocza przebiegu we-
júciowego).
Przystosowanego do zlicza-
nia impulsÛw silnie zak³Ûco-
nych, pochodz¹cych np.
z†kontaktronu lub innych czujnikÛw me-
chanicznych. Ze wzglÍdu na wyposaøenie
tego wejúcia w†uk³ad antyodbiciowy, mak-
symalna czÍstotliwoúÊ zliczanych przebie-
gÛw nie powinna przekraczaÊ 30Hz. Oby-
dwa wejúcia s¹ przystosowane do zliczania
sygna³Ûw o†poziomach TTL/CMOS.
Obudowa licznika jest przystosowana
do montaøu bezpoúrednio w†panelu nad-
zorowanego urz¹dzenia.
Jak na urz¹dzenie klasy przemys³owej
przysta³o, dopuszczalny zakres tempe-
ratur pracy licznika wynosi -10..+60
o
C.
DziÍki wewnÍtrznemu zasilaniu bate-
ryjnemu moøe on pracowaÊ ok. 10 lat
bez przerwy. Zastosowanie zasilania
bateryjnego pozwala m.in. ograniczyÊ
moøliwoúÊ manipulowania stanem
licznika, co ma duøe znaczenie w†nie-
ktÛrych zastosowaniach.
W†zaleønoúci od wymagaÒ aplikacji,
w†ktÛrej licznik jest wykorzystywany,
producent oferuje do niego szereg
przystawek pozwalaj¹cych m.in. na
zliczanie impulsÛw o†duøej amplitudzie na-
piÍcia, czy teø na pod³¹czenie sygna³Ûw
zewnÍtrznych poprzez modu³ zaciskÛw úru-
Fot. 3.
Fot. 1.
bowych.
Wszystkie sygna³y konfiguruj¹ce oraz wej-
úciowe wyprowadzone s¹ na tyln¹ p³ytÍ
obudowy licznika. Na p³ycie czo³owej, op-
rÛcz wyúwietlacza, znajduje siÍ tylko przy-
cisk zerowania, ktÛry moøna zablokowaÊ
przez odpowiednie skonfigurowanie po³¹-
czeÒ zewnÍtrznych.
Urz¹dzeniem o†nieco wiÍkszych moøli-
woúciach jest licznik nosz¹cy oznaczenie
7911
(
fot. 2
). Jest to 6-dekadowy, progra-
mowany licznik z†moøliwoúci¹ ustalania sta-
nu pocz¹tkowego. Wyúwietlacz LCD tego
licznika sk³ada siÍ z†dwÛch linii: w†gÛrnej
czÍúci wyúwietlacza widoczne jest szeúÊ cyfr
o†wysokoúci 8mm, ktÛre pokazuj¹ stan bie-
ø¹cy licznika, a†w†czÍúci dolnej szeúÊ, nieco
mniejszych, cyfr pokazuj¹cych stan przyjÍty
jako pocz¹tkowy oraz wskaünik informuj¹cy
o†aktualnym stanie przekaünika. Programo-
waÊ moøna m.in. po³oøenie przecinka dzie-
siÍtnego na wyúwietlaczu.
Licznik moøe pracowaÊ w†trybie dodawa-
nia do, lub odejmowania od stanu pocz¹t-
kowego, impulsÛw pojawiaj¹cych siÍ na
wejúciu. Moøliwe jest zaprogramowanie re-
akcji licznika na osi¹gniÍcie stanu zerowego
lub zadanego oraz rodzaj wyjúcia przekaü-
nikowego (ang.
Normal Open
lub
Normal
Connect
). Obci¹øenie przekaünika nie po-
winno przekroczyÊ 8A, przy napiÍciu w†za-
kresie 30..360V i†obci¹øeniu rezystancyj-
nym.
Programowanie wszelkich nastaw licznika
7911
odbywa siÍ przy pomocy 7-przycis-
kowej klawiatury znajduj¹cej siÍ na przodzie
obudowy. KlawiaturÍ tÍ moøna zablokowaÊ
przez odpowiedni¹ konfiguracjÍ po³¹czeÒ na
tylnej úciance panelu licznika. DziÍki zasto-
sowaniu standardowej obudowy DIN, licznik
moøna montowaÊ w†typowych szafach lub
modu³ach przemys³owych.
Impulsy zliczane mog¹ mieÊ maksymaln¹
Fot. 2.
Elektronika Praktyczna 2/98
27
A U T O M A T Y K A
Fot. 4.
nie jak w†przypadku prostszych licz-
nikÛw, jest moøliwe okreúlenie po-
³oøenia przecinka dziesiÍtnego,
a†takøe predefiniowanych jednos-
tek miary!
Licznik
9100
ma wbudowany
zasilacz impulsowy (na uk³adzie
scalonym rodziny
TopSwitch
),
dziÍki czemu moøe byÊ zasilany
dowolnym napiÍciem z†zakre-
su 85..265V. NapiÍcie ze sta-
bilizatora moøe byÊ takøe wy-
korzystane do zasilania czujnika
dostarczaj¹cego do licznika impul-
sy. WydajnoúÊ pr¹dowa tego wy-
júcia jest niewielka - zaledwie
100mA, lecz w†wiÍk-
szoúci wypadkÛw
wystarczaj¹ca.
Nie s¹ to oczywiúcie
wszystkie moøliwoúci
funkcjonalne licznika
9100
, lecz
ich szczegÛ³owe omÛwienie za-
bra³oby wiele miejsca. Zaintere-
sowanym Czytelnikom proponu-
jemy kontakt z†dystrybutorem.
Na tym koÒczymy krÛtk¹
prezentacjÍ licznikÛw
i†zajmiemy siÍ drug¹ grup¹
urz¹dzeÒ - timerami.
Prezentowany timer jest zasilany minia-
turow¹ bateri¹ litow¹, ktÛra wystarcza na
10 lat ci¹g³ej pracy w†temperaturze ok. 20
o
C,
przy czym jest dopuszczalne stosowanie tego
urz¹dzenia w†znacznie szerszym przedziale
temperatur - od -10 do +60
o
C.
Prezentowany na
fot. 5
modu³
7950
jest
konstrukcj¹ o†znacznie wiÍkszych moøli-
woúciach. Jest on takøe zasilany ogniwami
litowymi, ktÛre w†prosty sposÛb moøna wy-
mieniaÊ. Zastosowany w†urz¹dzeniu wyúwiet-
lacz jest bardzo czytelny - s¹ wskazywane
na nim nie tylko nastawy
i†stan licznika, lecz
takøe konfiguracja
programu i†stan
przekaünika.
Timer
7950
moø-
na skonfigurowaÊ do
pracy w†jednym
z†oúmiu trybÛw, ktÛ-
re pokrywaj¹ wszys-
tkie sytuacje spoty-
kane w†realnych
uk³adach sterowa-
nia. Odmierzane cza-
sy mieszcz¹ siÍ
w†przedziale od 0,2s
do 999,99 godzin,
przy czym jest on
podzielony na kilka
podzakresÛw.
Wejúcia timera s¹
optoizolowane i†mog¹
byÊ sterowane napiÍciem sta³ym lub
zmiennym z†zakresu 12..260V. Dopusz-
czalne dla przekaünika napiÍcie wyjúcio-
we wynosi 260V, a†maksymalny pr¹d ob-
ci¹øenia 8A.
Ostatni z†prezentowanych timerÛw (
fot. 6
)
jest idealnie dostosowany do aplikacji ìdo-
mowychî. Wynika to z†faktu, øe jest on
zamkniÍty w†obudowie przystosowanej do
bezpoúredniego montaøu na szynach DIN
(podobnie jak nowoczesne bezpieczniki).
Timer
7955
ma takøe 8†programowanych
trybÛw sterowania przekaünikiem wyjúcio-
wym, przy czym jest moøliwe zadawanie
czasÛw za³¹czenia/wy³¹czenia w†zakresie
0,2s..999 godzin, w†oúmiu podzakresach.
Programowanie timera jest bardzo proste
- klawiatura sk³ada siÍ zaledwie z†dwÛch
przyciskÛw, a†czytelnoúÊ obs³ugi zapewnia
niewielki wyúwietlacz LCD. Prezentowane s¹
na nim zarÛwno zadane tryby pracy, od-
mierzane czasy, kierunek odliczania, jak
i†stan wyjúcia przekaünikowego. Wejúcie zli-
czania jest odseparowane galwanicznie, co
zapewnia duøe bezpieczeÒstwo uøytkowania
timera.
Timer
7955
jest zasilany z†dwÛch ogniw
litowych, ktÛre s¹ trudne do wymiany, po-
niewaø trzeba je wylutowaÊ z†p³ytki druko-
wanej. Jak jednak zapewnia producent, w†ty-
powych zastosowaniach ogniwa te wystar-
czaj¹ na ok. 10 lat pracy, co powoduje, øe
wymiana tych ogniw nie bÍdzie potrzebna.
Przekaünik wyjúciowy umoøliwia stero-
wanie obci¹øeÒ rezystancyjnych pr¹dem do
8A, przy napiÍciu zasilania 260V.
Piotr Zbysiński, AVT
czÍstotliwoúÊ 25Hz, przy czym mog¹ to byÊ
sygna³y zmienno lub sta³opr¹dowe w†prze-
dziale 12..250V. Wszystkie wejúcia (tzn.
wejúcie impulsÛw zegarowych i†zerowania)
s¹ izolowane galwanicznie od obwodÛw
zewnÍtrznych, co podnosi bezpieczeÒstwo
uøytkowania licznika.
Licznik
7911
jest zasilany z†dwÛch wy-
mienialnych ogniw litowych 1,5V. Czas pra-
cy licznika na jednym zestawie ogniw jest
zaleøny od czÍstotliwoúci korzystania pod-
czas jego pracy z†wyjúcia przekaünikowego.
Zdecydowanie najbardziej zaawansowa-
nym opracowaniem z†grupy licznikÛw elek-
tronicznych jest modu³
9100
(
fot. 3
). Jest
to licznik mikroprocesorowy (z 87C51
w†úrodku) z†3-liniowym, podúwietlanym wy-
úwietlaczem alfanumerycznym. Programo-
wanie trybÛw pracy i†nastaw licznika jest
moøliwe dziÍki rozbudowanemu systemowi
menu (w jednym z†czterech jÍzykÛw, brak
niestety polskiego) i†10-przyciskowej kla-
wiaturze. Na wyjúciu licznika s¹ 3†przekaü-
niki, sterowane przez trzy uk³ady porÛw-
nuj¹ce zadane wartoúci.
Licznik jest wyposaøony w†dwa wejúcia
spe³niaj¹ce rÛøne funkcje, zaleønie od wy-
branego trybu zliczania. MiÍdzy innymi s¹
dostÍpne nastÍpuj¹ce tryby:
Timery
Timery, w†potocznym ro-
zumieniu tego s³owa, to uk³a-
dy do odmierzania czasu. W†automatyce
stosowane s¹ zarÛwno proste timery - licz-
niki czasu, jak i†rozbudowane, programo-
wane przekaüniki czasowe. W†dalszej czÍúci
artyku³u przedstawiamy urz¹dzenia naleø¹ce
do obydwu tych grup.
Najprostszy z†prezentowanych timerÛw -
oznaczony
7510
-swoim wygl¹dem przypo-
mina prezentowany wczeúniej licznik
7110
(
fot. 4
). W†obudowie o†wymiarach po³Ûwki
standardowego modu³u DIN zamontowano
licznik czasu umoøliwiaj¹cy zliczanie (w
zaleønoúci od trybu wybranego przez uøyt-
kownika) do 99999,99 godzin. Pomiar czasu
jest aktywowany poprzez zwarcie odpowied-
nich stykÛw z³¹cza wyprowadzonego na
tyln¹ czÍúÊ obudowy timera.
Na przedniej czÍúci panelu znajduje siÍ
przycisk zerowania, ktÛrego dzia³anie moø-
na zablokowaÊ (poprzez zwarcie stykÛw
konfiguracyjnych).
powiÍkszanie stanu licznika przez impul-
sy pojawiaj¹ce siÍ na jednym lub drugim
wejúciu;
powiÍkszanie stanu licznika przez impul-
sy na jednym z†wejúÊ i†zmniejszanie jego
stanu przez impulsy z†drugiego wejúcia;
zliczanie jednego lub dwÛch zboczy im-
pulsÛw z†wybranych wejúÊ licz¹cych;
okreúlanie czÍstotliwoúci impulsÛw wej-
úciowych w przedziale 0,078Hz..10kHz;
zliczanie impulsÛw z†automatyczn¹ de-
tekcj¹ poø¹danego kierunku zliczania.
Wejúcia licznika s¹ izolowane op-
tycznie i†wyposaøone w†konfigurowane
uk³ady likwiduj¹ce wp³yw drgaÒ sty-
kÛw czujnikÛw zewnÍtrznych.
Licznik jest wyposaøony w†z³¹cze
szeregowe RS-232C do drukarki, ktÛre
pracuje z†szybkoúci¹ 2400/4800 bodÛw.
Parametry transmisji s¹ konfigurowane
przy pomocy menu, podobnie jak pa-
rametry zliczania. Uøytkownik ma moø-
liwoúÊ zdefiniowania w³asnego 6-znako-
wego tekstu, ktÛry bÍdzie drukowany jako
nag³Ûwek na kaødym z†raportÛw. Podob-
Fot. 5.
Prezentowane w†artykule urz¹dzenia
udostÍpni³a redakcji firma Simex.
28
Elektronika Praktyczna 2/98
Fot. 6.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • charloteee.keep.pl