202, 1. (1 - 399)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
tytu�: "Masa� klasyczny i segmentarny"autor: Adam ZborowskiTom iCa�o�� w d tomachCz�� pierwsza: masa� klasycznyWst�pKa�dy autor opracowania formu�uje inn� swoist� definicj� masa�u. Po zapoznaniu si� z definicjami masa�u r�nych autor�w mo�na powiedzie�, �e masa� jest metod� leczenia fizykalnego zewn�trznych i wewn�trznych objaw�w chorobowych, a w wielu przypadkach przyczyn chorobowych. Polega on na mechanicznym dra�nieniu tkanek, wywieraj�c po�redni i bezpo�redni wp�yw na organizm. Sk�ada si� on z wielu chwyt�w, ruch�w i opracowa�, kt�rych celem jest nie tylko leczenie, lecz tak�e zapobieganie wielu chorobom. Masa� jest r�wnie� integraln� cz�ci� odnowy biologicznej organizmu. Na przestrzeni dziej�w masa� prze�ywa� swoje wzloty i upadki. Ta zmienna passa zwi�zana by�a z filozofi� epoki, rozwojem a medycyny i farmakologii, mod� europejsk� i zamo�no�ci� ludzi. Gwa�towny rozw�j medycyny i farmakologii na pocz�tku Xx wieku przyt�umi� znaczenie medycyny fizykalnej. W chwili obecnej obserwuje si� bardzo du�e zainteresowanie metodami ludowymi, medycyn� wschodu, a szczeg�lnie masa�em. Doprowadzi�o to do pojawienia si� na rynku ksi�garskim sporej ilo�ci opracowa� na temat r�nych metod masa�u. Najcz�ciej dotycz� one metod masa�u wywodz�cych si� z medycyny wschodu. Zapomina si� o rodzajach masa�u stosowanych z bardzo dobrym efektem leczniczym od dawien dawna, a maj�cych swe korzenie w medycynie europejskiej. Sk�oni�o mnie to do napisania serii ksi��ek, w kt�rych do�� obszernie om�wi� te w�a�nie metody masa�u. Ze wzgl�du na obszerno�� materia�u pomijam wiadomo�ci z anatomii i fizjologii oraz ca�ej grupy przedmiot�w medycznych zak�adaj�c, �e czytelnik posiada niezb�dny zas�b wiedzy z tej dziedziny b�d� uzupe�ni j�, korzystaj�c z literatury fachowej. Oczywi�cie pewne elementy anatomii i fizjologii zostan� zasygnalizowane, ale tylko na tyle na ile jest to niezb�dne do zrozumienia pewnych proces�w. Mam nadziej�, �e ksi��ki te b�d� pomocne przy nauczaniu masa�u, jak r�wnie� stan� si� poradnikiem dla wykwalifikowanych masa�yst�w. Serdecznie dzi�kuj� Pani prof. dr hab. Janinie Soko�owskiej-Pituchowej za pomoc w realizacji przedsi�wzi�cia.Adam ZborowskiOm�wienie og�lne masa�ua. Rys historycznyMasa� nale�y do najstarszej dziedziny wiedzy lekarskiej. Wywodzi si� z Indii i Chin, gdzie wchodzi� w zakres rytua�u religijnego. Ju� cjjj lat p.n.e. znajdujemy w dziele chi�skim Kung- Fu wzmiank� o leczeniu za pomoc� masa�u. W okresie medycyny sakralnej kap�ani zalecali jego stosowanie, tak jak i w�d mineralnych, w czasie spe�niania obrz�d�w, kt�re by�y cz�ci� kultu religijnego i jednocze�nie mia�y znaczenie lecznicze. Dopiero Hindusi w swej ksi�dze m�dro�ci ( Weda) pochodz�cej z ahjj roku p.n.e. podaj� dok�adne wskaz�wki wykonywania masa�u. Z czasem masa� odpad� od rytua�u religijnego i chocia� wszed� w zakres leczenia, medycyna oficjalnie zaj�a si� nim. Jedynie z kr�ciutkich przekaz�w pi�miennych wiemy, �e lekarze w niekt�rych chorobach zalecali masa�, o czym �wiadcz� wzmianki w dzie�ach Hipokratesa, Celsusa i Galena. W Grecji masa� mia� szczeg�lne znaczenie dla sportowc�w bior�cych udzia� w igrzyskach olimpijskich. Nie by� to masa� w dzisiejszym tego s�owa znaczeniu, lecz raczej namaszczanie przez nat�uszczanie cia�a oliw� przed zawodami. Namaszczanie i nacieranie by�y pierwszymi w �wiecie zabiegami, z kt�rych rozwin�� si� wiele lat p�niej masa� zwany klasycznym. W kronikach historycznych pa�stwa rzymskiego znajduje si� notatka, �e Juliusz Cezar, cierpi�cy na rw� kulszow�, leczony by� masa�em z zastosowaniem g�askania, szczypania i nagniatania. St�d wniosek, �e tak Grecy jak i Rzymianie rozumieli warto�� masa�u i stosowali go jako zabieg leczniczy, sportowy i kosmetyczny. e W niekt�rych krajach s�owia�skich, a wiemy na pewno, �e w Polsce do po�owy Xiv wieku, istnia�y nawet �a�nie parowe, w kt�rych po k�pielach ludzie poddawani byli klepaniu r�zgami w celu poprawy ukrwienia tkanek. �redniowiecze by�o okresem zahamowania rozwoju nauki i lecznictwa. Nale�y przypuszcza�, Ze w okresie tym masa� by� r�wnie� zaniedbany. O masa�u w ca�ym tego s�owa rozumieniu mo�na m�wi� dopiero w Xvi wieku. Zosta� on wskrzeszony we Francji przez znakomitego chirurga i lekarza Ambro�ego Pare = aeag-aeij_=. Jest on r�wnie� tw�rc� masa�u metod� uciskow�. Lekarz ten zaobserwowa�, �e g�askanie obola�ych po operacji miejsc przynosi nie tylko ulg� w cierpieniu, ale r�wnie� wywo�uje pewne zmiany w sk�rze, a nacieranie wywiera pewien wp�yw na mi�nie. Po raz pierwszy w dziejach medycyny lekarz ten zapisa� swoj� obserwacj� i zacz�� stosowa� masa� jako oficjaln�, lekarsk� metod� leczenia. Dlatego w historii medycyny m�wi si� o Ambro�ym Pare jako o wskrzesicielu masa�u, gdy� on pierwszy nie tylko wznowi� masa�, ale ponadto przeprowadzi� badania nad jego filozofi�. W dziejach masa�u odegra� r�wnie� rol� znakomity filozof angielski Bacon Werulamski = aefa-afbf_=, kt�ry zasady masa�u opiera� na wchodz�cej w�wczas w �ycie mechanoterapii. Nast�pnym krokiem naprz�d w dziejach rozwoju masa�u s� badania Friedricha Hoffmana = afjf-afgb_=, jednego z najznakomitszych �wczesnych lekarzy. Nale�a� on do tych nielicznych w�wczas medyk�w, kt�rzy byli gor�cymi zwolennikami naturalnych metod leczniczych. Prawdziwy jednak rozw�j masa�u leczniczego nast�pi� dopiero na pocz�tku Xix w. dzi�ki lekarzom szwedzkim. Oni to opracowali metod� terapeutyczn� g i higieniczn� zwan� popularnie (szwedzk� gimnastyk�), kt�rej cz�ci� sk�adow� by� tak�e masa�. Po raz pierwszy spod pi�ra lekarzy wyszed� opracowany system stosowania masa�u w poszczeg�lnych chorobach i w profilaktyce. Najwi�ksze zas�ugi po�o�y� Per Henrik Ling = aggf-ahci_=, szwedzki lekarz, za�o�yciel Centralnego Instytutu Gimnastycznego w Sztokholmie. Mniej wi�cej w tym samym czasie we Francji lekarz Martin de Lyon wyleczy� samego siebie z uporczywego lumbago za pomoc� masa�u. Szko�� masa�u klasycznego stworzy� lekarz holenderski Johan Mezger z Amsterdamu = ahci-aiji_=, kt�rego uwa�a si� za tw�rc� (masa�u naukowego). Po raz pierwszy bowiem zosta� opracowany w osobnym dziele ca�y system metod masa�u oraz wskaza� i przeciwwskaza� opartych o do�wiadczenia i badania w�asne autora oraz niebogat� zreszt� literatur�. Od czas�w Mezgera datuje si� stosowanie masa�u w klinikach najpierw chirurgicznych, a nast�pnie w innych oddzia�ach klinicznych, nie wy��czaj�c laryngologicznych i ocznych. Szczeg�lnie dobre wyniki osi�gn�� Mezger i jego uczniowie w leczeniu masa�em chor�b staw�w. Do uczni�w Mezgera nale�y zaliczy� r�wnie� Polaka, profesora Uniwersytetu w Berlinie - Izydora Zab�udowskiego, kt�ry jest tw�rc� oryginalnej metody masa�u. U schy�ku Xix w. i na pocz�tku Xx w. Zab�udowski cieszy� si� s�aw� niemal europejsk� i z wielu kraj�w przyje�d�ali do niego lekarze celem zapoznania si� z jego metod�, kt�ra do dzi� jest stosowana np. w by�ej Czechos�owacji. S�awa jego by�a w pe�ni uzasadniona. W uznaniu jego zas�ug powierzono mu kierownictwo Uniwersyteckiego Zak�adu Masa�u i Leczniczego w Berlinie. Nale�y podkre�li� fakt, �e w skali �wiatowej masa� po raz pierwszy w�a�nie dzi�ki niemu zyska� tak� rang� i zosta� zr�wnany z innymi dyscyplinami wiedzy lekarskiej na poziomie uniwersyteckim. Zab�udowski pozostawi� po sobie du�y dorobek naukowy, mi�dzy innymi liczne prace z zakresu masa�u og�oszone w trzech j�zykach: polskim, niemieckim i rosyjskim. U schy�ku Xix w. odby� si� Europejski Zjazd Chirurg�w. Cz�� programu tego Zjazdu by�a po�wi�cona zagadnieniom stosowania masa�u w lecznictwie i profilaktyce. W niekt�rych publikacjach mo�na spotka� opini�, �e wyniki obrad tego Zjazdu opublikowane w prasie fachowej przyczyni�y si� w znacznej mierze nie tylko do rozpowszechnienia metod masa�u, lecz r�wnie� do ich spopularyzowania. Pojawi�o si� bowiem w�wczas wielu masa�yst�w (cudotw�rc�w), kt�rzy nie mieli �adnego przygotowania fachowego do stosowania tej metody leczniczej i profilaktycznej. Przyczyni�o si� to w pewnej mierze do zdeprecjonowania warto�ci leczniczej masa�u. Mimo to zar�wno przed I wojn� �wiatow�, jak i w okresie mi�dzywojennym nie zaniechano tej metody leczniczej. Mo�na przytoczy� nazwiska lekarzy, kt�rzy prowadzili badania naukowe nad stosowaniem masa�u. Jednak�e poziom tych bada� nie dor�wnywa� rozmachowi bada� wykonanych przez Mezgera i Zab�udowskiego. Masa� nie by� nigdy tak popularn� metod� lecznicz�, jak za czas�w Mezgera i jego uczni�w. Jednym z uczni�w Mezgera by� szwedzki lekarz Zander, kt�ry usi�owa� zast�pi� mieszenie r�czne specjalnymi aparatami. Rozpowszechniaj� si� one chwilowo po ca�ym �wiecie, jednak dalsze do�wiadczenia ucz�, �e jakkolwiek mog� by� w pew- aa nych przypadkach stosowane nie zast�pi� jednak r�ki masuj�cego. Pi�miennictwo polskie u schy�ku Xix w. wzbogaci�o si� o kilka warto�ciowych pozycji, jak np.: J. Grabowskiego, I. Strabowskiego, J. Zawadzkiego. W okresie mi�dzywojennym masa� stanowi� do�� popularn� metod� leczenia zw�aszcza w zak�adach i gabinetach fizykoterapii. Wielu lekarzy nie tylko zaleca�o t� metod� leczenia, ale na podstawie w�asnej praktyki i obserwacji doskonali�o j� i opracowywa�o jej modyfikacje. Do zas�u�onych na tym polu nale�� M. Kosi�ski i J. Zaorski, kt�rzy pozostawili dorobek naukowy, wzbogacaj�c ubogie pi�miennictwo polskie z tego zakresu. Rozw�j chemii i farmacji przyg�uszy� znaczenie naturalnych metod leczniczych. Na pocz�tku Xx w. obserwuje si� odwr�cenie medycyny od leczenia uzdrowiskowego, od gimnastyki i masa�u. Dopiero w dzisiejszych czasach zauwa�a si� wielki renesans naturalnych metod leczniczych, a mi�dzy innymi i masa�u; prowadzi si� badania nad dzia�aniem masa�u, szkoli si� masa�yst�w, zw�aszcza niewidomych, prawie we wszystkich krajach europejskich.b. Cechy psychofizyczne masa�ystyCi�ka praca fizyczna, jak� wykonuje masa�ysta, wymaga pe�nej sprawno�ci fizycznej i psychicznej. Masa�ysta nie mo�e by� obci��ony niewydolno�ci� uk�adu oddechowego, zaburzeniami statycznymi, nadmiernym poceniem si� r�k. Cz�sto zdarza si�, �e pacjent wskutek z�ego samopoczucia ... [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl charloteee.keep.pl
tytu�: "Masa� klasyczny i segmentarny"autor: Adam ZborowskiTom iCa�o�� w d tomachCz�� pierwsza: masa� klasycznyWst�pKa�dy autor opracowania formu�uje inn� swoist� definicj� masa�u. Po zapoznaniu si� z definicjami masa�u r�nych autor�w mo�na powiedzie�, �e masa� jest metod� leczenia fizykalnego zewn�trznych i wewn�trznych objaw�w chorobowych, a w wielu przypadkach przyczyn chorobowych. Polega on na mechanicznym dra�nieniu tkanek, wywieraj�c po�redni i bezpo�redni wp�yw na organizm. Sk�ada si� on z wielu chwyt�w, ruch�w i opracowa�, kt�rych celem jest nie tylko leczenie, lecz tak�e zapobieganie wielu chorobom. Masa� jest r�wnie� integraln� cz�ci� odnowy biologicznej organizmu. Na przestrzeni dziej�w masa� prze�ywa� swoje wzloty i upadki. Ta zmienna passa zwi�zana by�a z filozofi� epoki, rozwojem a medycyny i farmakologii, mod� europejsk� i zamo�no�ci� ludzi. Gwa�towny rozw�j medycyny i farmakologii na pocz�tku Xx wieku przyt�umi� znaczenie medycyny fizykalnej. W chwili obecnej obserwuje si� bardzo du�e zainteresowanie metodami ludowymi, medycyn� wschodu, a szczeg�lnie masa�em. Doprowadzi�o to do pojawienia si� na rynku ksi�garskim sporej ilo�ci opracowa� na temat r�nych metod masa�u. Najcz�ciej dotycz� one metod masa�u wywodz�cych si� z medycyny wschodu. Zapomina si� o rodzajach masa�u stosowanych z bardzo dobrym efektem leczniczym od dawien dawna, a maj�cych swe korzenie w medycynie europejskiej. Sk�oni�o mnie to do napisania serii ksi��ek, w kt�rych do�� obszernie om�wi� te w�a�nie metody masa�u. Ze wzgl�du na obszerno�� materia�u pomijam wiadomo�ci z anatomii i fizjologii oraz ca�ej grupy przedmiot�w medycznych zak�adaj�c, �e czytelnik posiada niezb�dny zas�b wiedzy z tej dziedziny b�d� uzupe�ni j�, korzystaj�c z literatury fachowej. Oczywi�cie pewne elementy anatomii i fizjologii zostan� zasygnalizowane, ale tylko na tyle na ile jest to niezb�dne do zrozumienia pewnych proces�w. Mam nadziej�, �e ksi��ki te b�d� pomocne przy nauczaniu masa�u, jak r�wnie� stan� si� poradnikiem dla wykwalifikowanych masa�yst�w. Serdecznie dzi�kuj� Pani prof. dr hab. Janinie Soko�owskiej-Pituchowej za pomoc w realizacji przedsi�wzi�cia.Adam ZborowskiOm�wienie og�lne masa�ua. Rys historycznyMasa� nale�y do najstarszej dziedziny wiedzy lekarskiej. Wywodzi si� z Indii i Chin, gdzie wchodzi� w zakres rytua�u religijnego. Ju� cjjj lat p.n.e. znajdujemy w dziele chi�skim Kung- Fu wzmiank� o leczeniu za pomoc� masa�u. W okresie medycyny sakralnej kap�ani zalecali jego stosowanie, tak jak i w�d mineralnych, w czasie spe�niania obrz�d�w, kt�re by�y cz�ci� kultu religijnego i jednocze�nie mia�y znaczenie lecznicze. Dopiero Hindusi w swej ksi�dze m�dro�ci ( Weda) pochodz�cej z ahjj roku p.n.e. podaj� dok�adne wskaz�wki wykonywania masa�u. Z czasem masa� odpad� od rytua�u religijnego i chocia� wszed� w zakres leczenia, medycyna oficjalnie zaj�a si� nim. Jedynie z kr�ciutkich przekaz�w pi�miennych wiemy, �e lekarze w niekt�rych chorobach zalecali masa�, o czym �wiadcz� wzmianki w dzie�ach Hipokratesa, Celsusa i Galena. W Grecji masa� mia� szczeg�lne znaczenie dla sportowc�w bior�cych udzia� w igrzyskach olimpijskich. Nie by� to masa� w dzisiejszym tego s�owa znaczeniu, lecz raczej namaszczanie przez nat�uszczanie cia�a oliw� przed zawodami. Namaszczanie i nacieranie by�y pierwszymi w �wiecie zabiegami, z kt�rych rozwin�� si� wiele lat p�niej masa� zwany klasycznym. W kronikach historycznych pa�stwa rzymskiego znajduje si� notatka, �e Juliusz Cezar, cierpi�cy na rw� kulszow�, leczony by� masa�em z zastosowaniem g�askania, szczypania i nagniatania. St�d wniosek, �e tak Grecy jak i Rzymianie rozumieli warto�� masa�u i stosowali go jako zabieg leczniczy, sportowy i kosmetyczny. e W niekt�rych krajach s�owia�skich, a wiemy na pewno, �e w Polsce do po�owy Xiv wieku, istnia�y nawet �a�nie parowe, w kt�rych po k�pielach ludzie poddawani byli klepaniu r�zgami w celu poprawy ukrwienia tkanek. �redniowiecze by�o okresem zahamowania rozwoju nauki i lecznictwa. Nale�y przypuszcza�, Ze w okresie tym masa� by� r�wnie� zaniedbany. O masa�u w ca�ym tego s�owa rozumieniu mo�na m�wi� dopiero w Xvi wieku. Zosta� on wskrzeszony we Francji przez znakomitego chirurga i lekarza Ambro�ego Pare = aeag-aeij_=. Jest on r�wnie� tw�rc� masa�u metod� uciskow�. Lekarz ten zaobserwowa�, �e g�askanie obola�ych po operacji miejsc przynosi nie tylko ulg� w cierpieniu, ale r�wnie� wywo�uje pewne zmiany w sk�rze, a nacieranie wywiera pewien wp�yw na mi�nie. Po raz pierwszy w dziejach medycyny lekarz ten zapisa� swoj� obserwacj� i zacz�� stosowa� masa� jako oficjaln�, lekarsk� metod� leczenia. Dlatego w historii medycyny m�wi si� o Ambro�ym Pare jako o wskrzesicielu masa�u, gdy� on pierwszy nie tylko wznowi� masa�, ale ponadto przeprowadzi� badania nad jego filozofi�. W dziejach masa�u odegra� r�wnie� rol� znakomity filozof angielski Bacon Werulamski = aefa-afbf_=, kt�ry zasady masa�u opiera� na wchodz�cej w�wczas w �ycie mechanoterapii. Nast�pnym krokiem naprz�d w dziejach rozwoju masa�u s� badania Friedricha Hoffmana = afjf-afgb_=, jednego z najznakomitszych �wczesnych lekarzy. Nale�a� on do tych nielicznych w�wczas medyk�w, kt�rzy byli gor�cymi zwolennikami naturalnych metod leczniczych. Prawdziwy jednak rozw�j masa�u leczniczego nast�pi� dopiero na pocz�tku Xix w. dzi�ki lekarzom szwedzkim. Oni to opracowali metod� terapeutyczn� g i higieniczn� zwan� popularnie (szwedzk� gimnastyk�), kt�rej cz�ci� sk�adow� by� tak�e masa�. Po raz pierwszy spod pi�ra lekarzy wyszed� opracowany system stosowania masa�u w poszczeg�lnych chorobach i w profilaktyce. Najwi�ksze zas�ugi po�o�y� Per Henrik Ling = aggf-ahci_=, szwedzki lekarz, za�o�yciel Centralnego Instytutu Gimnastycznego w Sztokholmie. Mniej wi�cej w tym samym czasie we Francji lekarz Martin de Lyon wyleczy� samego siebie z uporczywego lumbago za pomoc� masa�u. Szko�� masa�u klasycznego stworzy� lekarz holenderski Johan Mezger z Amsterdamu = ahci-aiji_=, kt�rego uwa�a si� za tw�rc� (masa�u naukowego). Po raz pierwszy bowiem zosta� opracowany w osobnym dziele ca�y system metod masa�u oraz wskaza� i przeciwwskaza� opartych o do�wiadczenia i badania w�asne autora oraz niebogat� zreszt� literatur�. Od czas�w Mezgera datuje si� stosowanie masa�u w klinikach najpierw chirurgicznych, a nast�pnie w innych oddzia�ach klinicznych, nie wy��czaj�c laryngologicznych i ocznych. Szczeg�lnie dobre wyniki osi�gn�� Mezger i jego uczniowie w leczeniu masa�em chor�b staw�w. Do uczni�w Mezgera nale�y zaliczy� r�wnie� Polaka, profesora Uniwersytetu w Berlinie - Izydora Zab�udowskiego, kt�ry jest tw�rc� oryginalnej metody masa�u. U schy�ku Xix w. i na pocz�tku Xx w. Zab�udowski cieszy� si� s�aw� niemal europejsk� i z wielu kraj�w przyje�d�ali do niego lekarze celem zapoznania si� z jego metod�, kt�ra do dzi� jest stosowana np. w by�ej Czechos�owacji. S�awa jego by�a w pe�ni uzasadniona. W uznaniu jego zas�ug powierzono mu kierownictwo Uniwersyteckiego Zak�adu Masa�u i Leczniczego w Berlinie. Nale�y podkre�li� fakt, �e w skali �wiatowej masa� po raz pierwszy w�a�nie dzi�ki niemu zyska� tak� rang� i zosta� zr�wnany z innymi dyscyplinami wiedzy lekarskiej na poziomie uniwersyteckim. Zab�udowski pozostawi� po sobie du�y dorobek naukowy, mi�dzy innymi liczne prace z zakresu masa�u og�oszone w trzech j�zykach: polskim, niemieckim i rosyjskim. U schy�ku Xix w. odby� si� Europejski Zjazd Chirurg�w. Cz�� programu tego Zjazdu by�a po�wi�cona zagadnieniom stosowania masa�u w lecznictwie i profilaktyce. W niekt�rych publikacjach mo�na spotka� opini�, �e wyniki obrad tego Zjazdu opublikowane w prasie fachowej przyczyni�y si� w znacznej mierze nie tylko do rozpowszechnienia metod masa�u, lecz r�wnie� do ich spopularyzowania. Pojawi�o si� bowiem w�wczas wielu masa�yst�w (cudotw�rc�w), kt�rzy nie mieli �adnego przygotowania fachowego do stosowania tej metody leczniczej i profilaktycznej. Przyczyni�o si� to w pewnej mierze do zdeprecjonowania warto�ci leczniczej masa�u. Mimo to zar�wno przed I wojn� �wiatow�, jak i w okresie mi�dzywojennym nie zaniechano tej metody leczniczej. Mo�na przytoczy� nazwiska lekarzy, kt�rzy prowadzili badania naukowe nad stosowaniem masa�u. Jednak�e poziom tych bada� nie dor�wnywa� rozmachowi bada� wykonanych przez Mezgera i Zab�udowskiego. Masa� nie by� nigdy tak popularn� metod� lecznicz�, jak za czas�w Mezgera i jego uczni�w. Jednym z uczni�w Mezgera by� szwedzki lekarz Zander, kt�ry usi�owa� zast�pi� mieszenie r�czne specjalnymi aparatami. Rozpowszechniaj� si� one chwilowo po ca�ym �wiecie, jednak dalsze do�wiadczenia ucz�, �e jakkolwiek mog� by� w pew- aa nych przypadkach stosowane nie zast�pi� jednak r�ki masuj�cego. Pi�miennictwo polskie u schy�ku Xix w. wzbogaci�o si� o kilka warto�ciowych pozycji, jak np.: J. Grabowskiego, I. Strabowskiego, J. Zawadzkiego. W okresie mi�dzywojennym masa� stanowi� do�� popularn� metod� leczenia zw�aszcza w zak�adach i gabinetach fizykoterapii. Wielu lekarzy nie tylko zaleca�o t� metod� leczenia, ale na podstawie w�asnej praktyki i obserwacji doskonali�o j� i opracowywa�o jej modyfikacje. Do zas�u�onych na tym polu nale�� M. Kosi�ski i J. Zaorski, kt�rzy pozostawili dorobek naukowy, wzbogacaj�c ubogie pi�miennictwo polskie z tego zakresu. Rozw�j chemii i farmacji przyg�uszy� znaczenie naturalnych metod leczniczych. Na pocz�tku Xx w. obserwuje si� odwr�cenie medycyny od leczenia uzdrowiskowego, od gimnastyki i masa�u. Dopiero w dzisiejszych czasach zauwa�a si� wielki renesans naturalnych metod leczniczych, a mi�dzy innymi i masa�u; prowadzi si� badania nad dzia�aniem masa�u, szkoli si� masa�yst�w, zw�aszcza niewidomych, prawie we wszystkich krajach europejskich.b. Cechy psychofizyczne masa�ystyCi�ka praca fizyczna, jak� wykonuje masa�ysta, wymaga pe�nej sprawno�ci fizycznej i psychicznej. Masa�ysta nie mo�e by� obci��ony niewydolno�ci� uk�adu oddechowego, zaburzeniami statycznymi, nadmiernym poceniem si� r�k. Cz�sto zdarza si�, �e pacjent wskutek z�ego samopoczucia ... [ Pobierz całość w formacie PDF ]